Artık Konya ‘git-gel 6 saat!’ değil
Güzel Türkçemizde yer alan kalıplaşmış sözlerden biri de ‘Git-Gel Konya 6 saat’ kalıbıdır. Kaynağı, tarihi, ortaya çıkış zamanı belirsizdir ama kökünün çok eskilere dayandığı su götürmez bir gerçektir. Ama bu kalıbın edebiyat tarihinin sayfalarına karışma zamanı gelmiş gibi görünmektedir.
Artık, Konya’dan Ankara, Eskişehir, Kocaeli ve İstanbul'a hızlı tren bağlantıları ile de erişmek mümkün. Ankara ve Eskişehir'e hızlı tren ile ulaşım yaklaşık 2 saat sürerken İstanbul'a ulaşım ise 4 saat 20 dakika sürüyor. Konya, havalimanı ile İstanbul’a uçuş imkânı sağlamakta olup buradan da dünyanın birçok noktasına erişim imkânı bulunmaktadır. Ayrıca, belirli dönemlerde Avrupa'daki önemli şehirlere doğrudan uçuş imkânları da bulunmaktadır. Bölünmüş yol ve il devlet yolu uzunluklarında birinci olan Konya’dan, 3 saatlik karayolu ile 10 milyon insanımıza erişmek mümkün hale gelmiş bulunuyor. Türkiye’nin en büyük limanlarından birisi olan Mersin Limanı’na yaklaşık 350 km uzaklıktadır.
Yeni Hızlı Tren sistemiyle, örneğin, İstanbul’dan sabah saat yaklaşık 09.00’da hareket ettiğinizde nerdeyse, öğlen yemeğine sizi bekleyen arkadaşlarınıza saat 13.30’a yetişirsiniz.
Konya İstanbul arasında günde ortalama 4 tren seferi var. Bunların bazıları son istasyon olarak Karaman’a kadar uzanıyor.
Örneğin İstanbul’un Avrupa yakası Halkalı İstasyonundan kalkan tren, Bakırköy’den, Söğütlü çeşmeden, Bostancı, Pendik ve Gebze’de de yolcu alarak seferini sürdürüyor.
Sıklıkla bu treni kullananlar, ‘uçaktan daha üstün olduğunu’ ve hem pratik hem hızlı hem de varacakları yere daha çabuk ulaştıklarını özellikle vurguluyorlar.
Teknolojinin getirdiği olanaklarla Konya nerdeyse göz açıp kapayıncaya kadar gidilip, gelinecek bir yer olma özelliğini yakaladı. Yapılan ulaşım alt yapısı ve hızlı trenlerle, artık İstanbul’dan, Ankara’dan, Eskişehir’den Konya’ya sabah çıkıp, öğle yemeği olarak Konya kebabı ya da etli ekmek yiyip, akşam evinizde olabilme olanağı söz konusu.
Anadolu'nun neredeyse merkezinde 41.000 km2'lik alanı kaplayan ve ülkemizin alan olarak en büyüğü olan, Konya, İç Anadolu'yu Akdeniz'e bağlayan bir geçiş yolu olan Toros Dağları’nın eteklerinde yer alıyor. En fazla komşu ile sahip olan Konya’nın etrafını Ankara, Eskişehir, Karaman, Antalya, Isparta, Afyon, Mersin, Aksaray ve Niğde gibi iller çevrelemekte olup 10 milyondan fazla insana komşu durumundadır.
Zengin, köklü geçmişi, güvenli konumu, tarımsal sanayii, genç nüfusu, kent hayatı ve kültürü, ulaşım ağı ve teşvik sistemindeki avantajlı konumu ile Konya, hızla büyüyor ve büyürken yatırımcılarla kazancını paylaşıyor. Konya, jeolojik olarak deprem riskinin en az yaşandığı iller arasında olmasıyla da dikkat çekiyor.
2,3 milyon nüfusa sahip olan Konya, Türkiye nüfusunun yüzde 2,7'sine ev sahipliği yapıyor. Çok köklü bir geçmişe sahip olsa da nüfusunun yüzde 16,4’ünü 15-24 yaş arası “genç nüfus” oluşturuyor. Bünyesinde bulunan 5 üniversitede öğrenim görmekte olan 130.000’den fazla öğrenci ile eğitim seviyesi ve kalifiye işgücü bağlamında iyi durumda olan bir kent olarak da dikkat çekiyor. Konya, öğretim elemanı sayısında ve örgün üniversite öğrencisi sayısında ise Türkiye’de 4. sırada yer almaktadır.
Konya’da, “lise” olarak adlandırdığımız ortaöğretimde resmi ve özeller olmak üzere 378 okulumuz bulunmaktadır. Bu okulların 164’ü mesleki eğitim vermektedir. İmam Hatip okulları bu sayıya dâhil değildir. Bu bağlamda bakıldığında, liselerin yüzde 33’ünü meslek liselerimiz oluşturmaktadır. Öğrenci sayılarına bakıldığında da mesleki eğitim gören ortaöğretim öğrencilerimizin sayısı, toplam ortaöğretim öğrencileri sayısına oranı yüzde 35’tir.
Konya sanayi 1980'lerden sonra çeşitli sektörlerde büyük gelişim kaydetmiştir. Bunların arasında makine imalatı, otomotiv yedek parça sanayi, metal döküm, gıda endüstrisi, araç-üstü ekipman üretimi, plastik-ambalaj, araç üstü vinç ekipmanları, imalatı, tarım makineleri, silah sanayi ve ekipmanları ile değirmen makinesi üretimi rekabetçi sektörler olarak öne çıkmaktadır. Yakın bir geçmişte gelişim gösteren bazı sektörler ise yenilenebilir enerji, yazılım, savunma sanayii ve ilaç sektörleridir.
2022 yılı Konya’nın Gayrisafi Yurt İçi Hâsıla paylarına bakıldığında sanayi sektörü yüzde 30,9; tarım sektörü yüzde 18,8; hizmet sektörü ise yüzde 39,8 paya sahiptir.
Konya, ülkemizde metal işleme makineleri sektöründe, araç üstü ekipman sektöründe, tarım makineleri ve ekipmanları sektöründe, av tüfekleri imalatında Türkiye pazarının lider üreticisi konumundadır. Tarım makineleri ve ekipmanların ülkemizin ihracatında 2. sıradadır. Savunma sanayi ihracatında ise 4. sıradadır.
Türkiye’de Konya; sanayi işletmesi sayısında 5., otomotiv yan sanayi ve ana metal imalatçıları sayısında 2., makine-ekipman imalatçıları sayısında 3., metal ürünleri imalatçı sayısında 3., gıda imalatçıları sayısında 4. sırada yer almaktadır.
Konya, Türkiye’de toplam sanayi sitesi alanında ve toplam sanayi alanında 1., toplam OSB alanında 6. sıradadır. 106 ile en fazla sanayi sitesine sahip ildir.
Türkiye’nin en büyük 4. fuar merkezine sahip Konya’da, her yıl Türkiye’nin en büyük uluslararası fuarlarından biri düzenlenmektedir.
Bunlar arasında ise uluslararası üne sahip, Konya Tarım Fuarı dikkat çeker. Bu fuara başta Afrika olmak üzere Dünyanın bir çok ülkesinden ziyaretçi ve alıcılar gelir.
Ülkemizde Konya; canlı hayvanlar değeri, hayvansal ürünler değeri, büyükbaş hayvan sayısı ve sığır (kültür) sayısında 1. sırada; toplam küçükbaş hayvan ve yerli koyun sayılarında 2. sırada; yumurta tavuğu sayısında ise 3. sırada yer almaktadır.
Bunun yanı sıra önemli bir turizm merkezi olan ve her yıl 2 milyondan fazla kişiye ev sahipliği yapan il, inanç, kültür, doğa turizmi yatırımları açısından da son derece ön plana çıkar. Kapadokya ve Antalya gibi önemli turizm merkezlerinin geçiş güzergâhında olması bir başka avantajdır. 7 adet 5 yıldızlı otele sahip ilde yer alan Mevlana Müzesi ise Türkiye’nin en çok ziyaret edilen 2. müzesidir.
13’ü özel olmak üzere 45 hastanesi bulunan ilde 4.300’den fazla doktor ve 7.500’den fazla yatak kapasitesi mevcuttur. 1.250 yataklı Şehir Hastanesi hizmete açılmış ve halka hizmet sunmakta.
KONYA DENİNCE AKLA ETLİ EKMEK GELİR
Etli ekmek, Konya'da çok sevilir ve Konya'daki fırın veya lokantalarda en güzel şekilde servis edilir. Konya'da yabancı kökenli lokantalarda, açıldıktan birkaç ay sonra "Etli ekmek servisimiz başlamıştır" gibi ilanlar görülür. Hiçbir yemek Konya'da etli ekmek ile rekabet edemez.
Etli ekmek, 180 gr. hamur, 100 gr. et, 100 gr. sebzeden oluşur. Orijinalinde kuzu etinden hazırlanır ancak günümüzde kuzu etinin yanı sıra dana etinden de hazırlanmaktadır. Domates, yeşil biber, soğan, maydanoz, tuzdan oluşan sebze karışımı ile et yoğrulur. Konya etli ekmeğinin boyunun azami 90 cm, eninin 20 cm olması ideal ölçüdür.
FIRIN KEBABI
Fırın Kebabı'nın Selçuklular döneminden geldiği söylenebilir. Hz. Mevlâna'nın eserlerinde kebaptan ve kelle kebabı yapan fırınlardan bahsedilir. Fırın kebabı, yalnızca mevsime göre kuzu ve koyun etiyle yapılır. Ama en makbulü kuzu etidir. Fırın kebabında sadece ön kol ve kaburga etleri kullanılır. Belli bir aşamadan geçen etler büyük bir bakır leğene alınır. Taş fırın içinde meşe odunu ateşinde pişer. Pişirme süresi 5-6 saat arasında değişir. Bu kadar uzun sürede pişince 3 kg etten 1 kg kebap elde edilir. Tek 100 gr., bir buçuk 150 gr müşterinin isteğine veya yiyeceğine göre servis yapılır. Fırın kebabının yanında baş soğan tabir ettiğimiz kuru soğan verilir. Konya kebabının en önem özelliklerinden biri de yerken çatal kullanılmamasıdır.
TİRİT
Konya'da en sevilen yemeklerden birisi de Tirittir.
Konya Usulü Tirit Tarifi (5 kişilik): Yarım kilo kuzu eti, yarım kilo yoğurt, 2 soğan, 1 demet maydanoz, 1 kurutulmuş ekmek, 2 kaşık tereyağı, 2 defne yaprağı, 5 diş sarımsak, tuz, karabiber, süslemek için biber, domates.
Hazırlanışı: Kuşbaşı iriliğinde doğranmış eti tencereye alın. Etler bıraktıkları suyu çekene dek kavurun. Etler suyunu çektiğinde üzerini iki parmak aşacak kadar sıcak su ve kimyon ilave edin. Etler yumuşayıncaya kadar pişirin. Bayat ekmeği dilimleyin. Fırında hafifçe kıtırlaştırın. 2 santimlik kareler halinde kesin. Servis tabağına aktarın. Haşlanan etleri ateşten almadan 10 dakika önce tereyağını, tuzu ve karabiberini ekleyin. 10 dakika sonra ateşten alın. Suları ile birlikte etleri ekmeklerin üzerine boşaltın. Piyazlık doğranmış soğanları tuz ile ovuşturup acısını çıkartın. Etlerin üzerine sarımsaklı yoğurdu yayın. Ardından üzerine soğanları koyun. Maydanoz yapraklarını doğrayıp soğanların üzerine serpiştirdikten sonra servis yapın.
