Aşağılama, linç, tehdit: İşte siber zorbalık eylemleri

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, UNESCO'nun okullarda, siber zorbalık da dahil olmak üzere çeşitli konuları gündeme getirmek için belirlediği "Şiddet ve Zorbalıkla Mücadele Günü" dolayısıyla değerlendirme yaptı.

Siber zorbalık konusunda üzerinde uzlaşılmış tek bir tanım olmamakla birlikte, Avrupa Parlamentosunun çalışmasıyla yapılan tanımlardan derlenen ortak özellikler bulunduğunu ifade eden Koç, "Çocuklarımız artık dijital dünyanın içinde büyüyorlar. Bu alanda onların güvenliğini sağlamak ise doğru bilinçlendirmekten geçiyor. Siber zorbalıkla mücadele için küçük yaşta bilinçlendirme önemli. Bu durumla karşılaşıldığında ne yapmamız gerektiğini önce biz iyi bilmeliyiz ki çocuklarımıza da örnek olup öğretebilelim" dedi.

HANGİ EYLEMLER SİBER ZORBALIĞA GİRİYOR?

Siber zorbalığın bir kişi veya bir grup tarafından bilişim ve iletişim teknolojilerinin kullanımıyla gerçekleştirildiğini anlatan Koç, psikolojik, sözlü veya yazılı şiddet türü olan bu fiilin, mağduru kendisini savunamayacak konumda bıraktığını söyledi.

Koç, siber zorbalığın anlık mesajlaşma servisleri, sosyal medya platformları, çevrim içi forumlar ve oyunlar gibi kişilerin birbirleriyle etkileşime girebildiği vasıtalar üzerinden yapıldığına dikkati çekerek, "İnternet üzerinden gerçekleştirilen aşağılama, linç, karalama, tehdit, şantaj, özel hayat ifşası ve çocuk tacizi ile siber takip ve profil taklidi gibi eylemler siber zorbalık kapsamındadır ve suçtur" dedi.

Siber zorbalık için birçok eylemi kapsayan çatı terim denilebileceğini vurgulayan Koç, şu bilgileri verdi:

"Siber zorbalık suçu için kanunlarda tanımlanmış tek bir eylem veya suç tipi bulunmamakla birlikte, eylemin içerdiği suç tipine göre farklı cezalar öngörülmektedir. Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen suçların bir kısmı bilişim teknolojilerinin kullanılması vasıtasıyla işlendiğinde siber zorbalık kapsamında değerlendirilmekte ve faillere karşı söz konusu kanun maddelerindeki yaptırımlar uygulanmaktadır."

"SİBER ZORBALIK EYLEMİNİ SAKLAMAYIN"

Yaygın olarak karşılaşılan siber zorbalığa şunlar örnek gösterebilir:

"İncitici veya utanç verici yorum, söylenti veya görüntülerin çevrim içi yayınlanması", "başkasına ait müstehcen görüntülerin çevrim içi paylaşımı", "iftiranın çevrim içi yayınlanması", "bir kişinin ırk, din, etnik unsur veya diğer kişisel özelliklerine ilişkin nefret dolu içeriğin çevrim içi yayınlanması", "başkası hakkında incitici ifadelerin yer aldığı bir web sitesinin açılması", "başkasına tehdit mesajları yollanması, hakarete varan ifadeler kullanılması", "bir kişinin dijital ortamlarda psikolojik zarar verecek şekilde ısrarla takip edilmesi", "başkasının ismi ve fotoğrafı kullanılarak sahte sosyal medya hesabının açılması", "başkasının kendine zarar vermesi veya intihar etmesi için teşvik edici söylemlerin çevrim içi yayınlanması"

Koç, bunlara karşı yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı:

"Siber zorbalar sizin karşılık vermenizi ister. Bu durumda sakin olup karşılık vermeyin. Siber zorbalığa misillemeyle karşılık verildiğinde mağdur siber zorba konumuna geçmekte ve bu da siber zorbalığın artarak devam etmesine neden olmaktadır. Siber zorba ile iletişiminizi kesin, onu engelleyin ve hesaplarınızı korumaya alın. Kanıt sayılabilecek ekran görüntüsü, mesaj, ses kaydı gibi her türlü bilgiyi mutlaka saklayın. Siber zorbalık yapan hesabı ilgili platforma mutlaka şikayet edin. Siber zorbalık eylemini saklamayın. Durumu aileniniz, öğretmeniz ya da bir yakınınızla paylaşın. Ebeveyn olarak çocuğunuzun siber zorbalıkla karşılaştığını fark ederseniz çocuğunuzla sakin bir şekilde iletişim kurun. Bilgisayar, cep telefonu ve diğer teknolojik araçlar için uygun kullanım kuralları belirleyin. Çocuklarınızı, paylaştıkları içeriklerin kimler tarafından görüntülenebileceği ve tanımadıkları kişilerle sosyal ağlarda da olsa iletişime girmenin riskleri konularında bilgilendirin."

Koç, bunların dışındaki siber zorbalık fiilleri suç unsuru içerebildiğinden, böyle durumlarda diğer suçlarda olduğu gibi durumun kanıtlarıyla beraber polis merkezlerine veya cumhuriyet savcılıklarına bildirilmesi gerektiğini söyledi.