ASEAN ülkelerinden Myanmar mutabakatı
Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) liderleri önceki gün Endonezya’nın başkenti Cakarta’da bir araya geldi. Myanmar ordu liderinin de katıldığı zirve sonrası Myanmar ile ilgili 5 maddelik fikir birliğine varıldı.
çağrısında bulunarak Myanmar'daki durumla ilgili birçok konuda fikir birliğine vardılar.
Cakarta'daki iki saat süren zirvede liderler, Myanmar Genelkurmay Başkanı Orgeneral Min Aung Hlaing'e, Myanmar'daki tüm partiler ve taraflar arasında bir diyalogun derhal başlaması gerektiğini söyledi.
Endonezya başkanı Joko Widodo, Cakarta'da yapılan yüz yüze liderler toplantısının ardından yaptığı açıklamada, ASEAN liderlerinin Myanmar'daki son gelişmeler hakkında ve ülkedeki durumla ilgili derin endişelerini dile getirdi. Başkan Widodo yaptığı açıklamada beş maddelik bir fikir birliğine varıldığını, Myanmar'da şiddetin derhal durdurulacağını ve tüm tarafların en üst düzeyde tedbir alacağını ifade etti ve “Myanmar halkının çıkarları her zaman öncelik olmalıdır." dedi.
Mutabakata göre, ilgili tüm taraflar arasında yapıcı diyalog, halkın çıkarları doğrultusunda barışçıl bir çözüm arayışına başlanacağı belirtildi.
‘BEKLENENİN ÖTESİNDE’
Malezya Başbakanı Muhyiddin Yasin de toplantı sonrasında gazetecilere yaptığı açıklamada görüşme için “beklediğimizin ötesinde” açıklamasını yaptı. Myanmar'da yaşanan durumla ilgili "İlgili taraflar, şiddete sevk eden provokasyonlar karşısında itidal göstermelidir" diye konuşan Yasin, “siyasi tutuklular derhal serbest bırakılmalıdır” çağrı yaptısı ve şunları belirtti:
“Bizim için önemli olan şiddetin sona ermesidir. Bunu Myanmar ordu liderine belirttik. O da bize şiddeti tırmandıranın diğer taraf olduğunu söyledi. Bu yüzden biz de onu çok fazla suçlamamaya çalıştık. Kendisi de şiddetin durması gerektiğini kabul etti.”
5 MADDEDE UZLAŞI
ASEAN dönem başkanlığını yürüten Brunei’den yapılan açıklamada toplantıya katılan altı devlet başkanı ve üç dışişleri bakanı tarafından yapılan 5 maddede fikir birliğine varıldığı açıklandı. Mutabakat sağlanan 5 madde şu şekilde:
Myanmar'daki taraflar şiddeti bir an önce durduracak
Myanmar halkının huzur ve güvenliği için tüm taraflar arasında yapıcı diyalog ortamı başlatılacak ASEAN'ın tayin edeceği özel temsilci Myanmar'daki diyalog sürecine aracılık edecekMyanmar'a insani yardımın güvenli bir şekilde ulaştırılmasına müsaade edilecek
ASEAN'ın tayin edeceği özel temsilci, beraberindeki delege ile Myanmar'ı ziyaret edecek, krizin muhatabı olan taraflarla görüşecek.
Uzlaşıya varılan maddeler arasında siyasi tutuklular ile ilgili herhangi bir şeyin olmaması dikkat çekti. Singapur başbakanı Lee Hsien Loong gazetecilere verdiği demeçte, "Myanmar ordu lideri Min Aung Hlaing bizi duyduğunu, dinlediğini ve yararlı olduğunu düşündüğü noktaları ele alacağını söyledi" dedi.
Myanmar devlet televizyonu olan Myawaddy TV'de yayınlanan gece haber bülteninde, toplantıya Myanmar ordu liderinin katıldığı bildirildi ve Myanmar'ın "Myanmar'daki siyasi geçiş ve gelecekte uygulanacak süreç" dâhil olmak üzere çeşitli konularda ASEAN ile yakın işbirliği yapacağını ifade edildi.
ÇİN: ASEAN’I DESTEKLİYORUZ
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, dün yaptığı açıklamada Myanmar’ın iç uzlaşma sürecine ulaşmasında ASEAN’ın yapıcı rolünü desteklediklerini söyledi. Wang ayrıca uluslararası toplumun ASEAN'ın bölgesel işbirliğindeki merkezi konumuna saygı duyması gerektiğini vurguladı.
AB’DEN AÇIKLAMA
ASEAN zirvesi sonrası Avrupa Birliği (AB) Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell de uzlaşıya varılan “5 mutabakat”ın krizin çözülmesi için cesaret verici olduğunu ve ASEAN’ın rolünü desteklediklerini belirten bir yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada ayrıca “AB, şiddetin derhal durdurulması çağrısında ASEAN ile aynı fikirde ve ASEAN Zirvesi'nde barışçıl bir çözüm aramak için tüm tarafları içeren yapıcı bir diyalog başlatmak için verilen taahhütleri destekliyor.” denildi.
Endonezya, Vietnam, Singapur, Malezya, Kamboçya ve Brunei devlet başkanlarının; Laos, Tayland ve Filipinler’in dışişleri bakanlarının ve ayrıca Myanmar Genelkurmay Başkanının katıldığı ASEAN zirvesinden Myanmar’a “insani yardım” yapılacağı konusunda da tüm taraflar işbirliği yapacağı konusunda anlaştı.
Zirvenin sonuç bildirgesinde ayrıca ASEAN ülkelerine Kovid-19 aşılarının ulaştırılması için ASEAN fonundan para kullanılması kararı alındı. Bildirgede ayrıca ASEAN-Çin diyalog ilişkilerinin 30.yıldönümünü ve ASEAN-Rusya diyalog ilişkilerinin 25. yıldönümünü kutlamayı da dört gözle beklenildiği belirtildi. İngiltere’nin “ASEAN diyalog ortağı” başvurusun da kolaylaştırılma sürecinin başlatıldığı ifade edildi.
