Asgari ücretli toplantıda böyle seslendi: Madem büyüyoruz, adil paylaşalım

Milyonlarca çalışanın sonuçlarını merakla beklediği Asgari Ücret Tespit Komisyonu üçüncü toplantısını tamamladı. Dün (19 Aralık) yapılan toplantıda taraflar birbirini yokladı ama rakam telaffuz edilmedi. Ancak Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) başkanlığında farklı sektörlerden dört asgari ücretlinin katılımıyla oluşturulan işçi heyeti, toplantının ardından talebini kamuoyuyla paylaştı.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu Üyesi, Aydınlık Gazetesi ve Ulusal Kanal’ın çatısı Görev Medya Grubundan çalışma arkadaşımız Sezer Özseven ile asgari ücret belirleme sürecinin arka planını ve gelinen aşamadaki yaklaşımlarını konuştuk.

‘İŞVEREN ÇOK BULDU’ İDDİASI

TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay, 2025 yılında asgari ücretin en az 29 bin 583 lira olmasını istediklerini duyurdu. Hesabın Merkez Bankasının açıkladığı yüzde 45’lik yılsonu enflasyon beklentisi ve yüzde 20’lik refah payı üzerinden yapıldığını bildirdi. Rakam dile getirilmesi üzerine işveren tarafının perşembe akşamı kendi içinde toplandığı öğrenildi.

İşveren çevrelerinden edinilen bilgiye göre talep çok bulundu. İşverenler yüzde 25-30 bandında, yani 21 bin ile 23 bin lira arasındaki miktarları tartıştı.

Asgari Ücret Tespit Komisyonunda işçi heyetini temsilen bulunan Sezer Özseven, “Kulis bilgileriyle nabız yoklanmamalı. Önerimiz net bir şekilde değerlendirilmeli, öneriler neyse açıkça kamuoyuyla paylaşılmalı.” dedi.

‘VATANDAŞ KABUL ETMEZ’

Açıklanan rakamı gerçekten kendisinin de dahil olduğu dört asgari ücretlinin belirlediğini aktaran Özseven, hükümet ve işverenin sorumluluğu çalışanlara atma arayışında olduğunu gördüğünü söyledi. “Hükümet alacağına zam yaparken oyuncu rolünde ama iş çalışanların ücretlerine zam yapmaya gelince hakem rolüne bürünüyor. Vatandaşlar bunu geçerli kabul etmez.” ifadelerini kullandı. Toplantıda “Madem ekonomimiz büyüyor, bundan gurur duyuyoruz, o zaman adil paylaşalım.” dediklerini ekledi.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu üyesi aşçı Selman Sayın’ın işe gidip gelebilmek için yol parasını bile kendi cebinden harcadığını örnek verdi. Benzer durumda azımsanamayacak kadar insan olduğunu belirtti.

NİÇİN TOPLANTIDAN SONRA AÇIKLANDI

Yüzde 45’lik artışın aslında bir artış olmadığını, kaybın telafisi anlamına geldiğini vurgulayan Sezer Özseven, ciddi bir refah payının gözetilmediği herhangi miktara imza atmayacaklarının altını çizdi. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) temel yaşam giderlerine ilişkin toplantıda sunduğu verilerin her şeyi özetlediğini kaydetti.

İşte 2025 Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarının perde arkasında yaşananlar...

- Rakam önerinizi niçin toplantıda değil de sonrasında açıkladınız?

“Masaya ücreti götürmeme kararı verilmişti. Çünkü aynı zamanda bir pazarlık söz konusu. ‘Belki onlar bizden fazla söyleyecek, niye sınırlayalım kendimizi’ şeklinde bakılıyor. Biraz şöyle oldu: Toplantıya gidelim, görelim bakalım hükümet rakam verecek mi? Eğer vermezse tekrar değerlendirelim oldu. Dönünce tekrar değerlendirme yapıldı ve dendi ki ‘Kamuoyu artık bizden şey bekliyor.”

TÜİK İŞÇİ TARAFININ ELİNİ GÜÇLENDİRDİ

- İşveren tarafı ve hükümet hiç renk vermedi mi?

“İşveren ‘Biz hiçbir zaman rakam belirtmedik öncesinde. O yüzden şu anda da belirtmeyi düşünmüyoruz.’ dedi. Hükümet de hakem rolündeydi ama özellikle işçi üyelerin ağzından bir rakam almaya çalıştı. Biraz sorumluluğu çalışanlara atmak isteyen bir tavır gördüm. Hükümet alacağına zam yaparken oyuncu rolünde ama iş çalışanların ücretlerine zam yapmaya gelince hakem rolüne bürünüyor. Vatandaşlar bunu geçerli kabul etmez. Ücret ne olursa olsun, bu işlerin sorumlusu yönetenlerdir.”

- Peki siz rakamı nasıl belirlediniz?

“TÜİK sunumu elimizi güçlendirdi. TÜİK’in toplantıda verdiği rapora göre yıllık kira artışı yüzde 109. Doğalgaz artışı yüzde 121. Eğitim giderleri artışı yüzde 91. Gıda enflasyonu yüzde 45 ama onun içinde sebzedeki artış yüzde 80. Bunlar zaten temel yaşam giderleri. Maaş aldığınız zaman ilk verdiğiniz yerler. Bunları öne çıkardık. Merkez Bankasının yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 45. Bu zaten bizim kaybımızın telafisi. Bunun üzerine bir şeyler olması gerekiyor ki zam olsun. Yüzde 20 refah payı olması gerektiğini düşündük ve önerimiz ortaya çıktı.”

GERÇEKTEN DÖRT ASGARİ ÜCRETLİ BELİRLEDİ

- TÜRK-İŞ müdahil oldu mu, onların aklında bir rakam var mıydı?

“Hayır dört asgari ücretli belirledik. Ben, aşçı Selma Sayın, karayolları işçisi Durmuş Öztürk Karayolları İşçisi, kuaför Nihan Koçak TÜRK-İŞ binasındaki küçük toplantı salonunda belirledik ve Ramazan Ağar’a bildirdik. TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay basın mensuplarıyla aynı anda öğrendi. İmzalı ve gerekçeli şekilde yazılı halde bendeydi. Ben zarfın içinde cebimden çıkardım ve ona takdim ettim. Okurken öğrendi yani.

“TÜRK-İŞ’in aklında muhakkak bir rakam vardı ama bize hiç söylenmedi. Biz belirlerken de karışılmadı. Zaten Sayın Ergün Atalay çok nazik, babacan, halktan, çizilen sendika başkanı profillerinin ötesinde biri. Bize güvendiler.”

‘ALTINI ZATEN KABUL ETMİYORUZ’

- Önerdiğiniz rakama vatandaşların tepkileri nasıl? İşveren veya hükümetin yaklaşımına dair size yansıyan bir şey oldu mu?

“İlk komisyona seçildiğimden beri sosyal medyadan özel mesajla önerilerini atanlar vardı. Açıklandıktan sonra da mesajlar geldi. Geneli öneriyi makul bulmuş. Sadece ‘Niye 30 bine yuvarlamadınız?’ diye bir yaklaşım var. İşveren veya hükümetten bana ve diğer işçi temsilcilerine bir şey yansımadı.

- İşveren kaynaklarının yüzde 25-30 artış düşündüğüne dair iddialar çıktı...

“Kulis bilgileriyle nabız yoklanmamalı. Önerimiz net bir şekilde değerlendirilmeli, öneriler neyse açıkça kamuoyuyla paylaşılmalı. Biz kamuoyunu bilgilendiriyoruz. Üzerimizde öyle bir sorumluluk hissediyoruz. Ama işveren arka kapıdan çıkıyor.

“Enflasyon doğrultusunda artışı kabul etmiyoruz. Altını zaten kabul etmiyoruz. Enflasyonun üzerinde bir refah payı olması lazım. Burada rakamımız yüzde 20.”

‘SANDIKTA CİDDİ YANSIMASI OLUR’

- Kabul görmezse ne olacak?

“Biz masadan kalkarız ve işçinin rızasının olmadığı bir ücret olur. Vatandaş hayat pahalılığına ezdirilmiş ve sözler tutulmamış olur. Sandıkta da ciddi yansıması olur. Şuanda asgari ücret 17 bin lira ama alım gücü 11 bin lira. Devlet kendisi ‘Enflasyon en az yüzde 45’ demiş. Yani vatandaşın kaybı yüzde 45. Siz bunu yüzde 25-30 ile geçiştirmeye çalıştığınızda vatandaş bunu alkışlayacak mı sanıyorsunuz?

“Toplantıda ‘Büyüme rakamları çok güzel. Çok memnunuz ekonomimizin büyümesinden. Madem büyüyoruz, adil paylaşalım. O zaman işçiye de verin.’ dedik. Bakın Asgari Ücret Tespit Komisyonu üyesi aşçı Selma Sayın her gün yol parasını kendi cebinden karşılayarak Ankara’nın bir köşesi Hüseyingazi’den diğer köşesi Sincan’a gidiyor. Ayda 2 bin lira veriyor yola, eline geçen 15 bin 2 lira.”

- Niçin sen seçildin heyete?

“Özel bir nedeni yok. Sayın Ergün Atalay, ‘Bütün basına çağrı yaptık, bir tek sen kabul ettin.’ dedi. Teşekkür etti. Önce başka kabul edenler de olmuş ama sonra ‘İşimizden oluruz’, ‘Farklı kutuplar var, zarar görürüm’, ‘Kurum izin vermez’ gibi kaygılarla iptal olmuş. ‘Sistemin baskısı’ diyelim. Ben de çok faydalandım, güzel bir tecrübe edindim. Dilerim halkımıza faydam olur. TÜRK-İŞ’e teşekkür ediyorum.”