Asgari ücretliler ülkesi oluyoruz
DİSK-AR Asgari Ücret Gerçeği 2023 Araştırması yayımlandı. Buna göre, asgari ücret civarında bir ücretle çalışanların oranının yüzde 50’lerde. Üstelik, işçilerin bir bölümü yasal asgari ücrete dahi erişemiyor.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Asgari Ücret Gerçeği 2023 Araştırması yayımlandı. Buna göre, Türkiye’de asgari ücretle çalışanların kapsamı oldukça geniş. İstatistikler, asgari ücret civarında bir ücretle çalışanların oranının yüzde 50’lerde olduğunu gösteriyor. Üstelik, işçilerin bir bölümü yasal asgari ücrete dahi erişemiyor.
Merkez Bankası’nın yıllık ortalama Cumhuriyet altını fiyatlarına göre 2003 yılında asgari ücretin yıllık tutarı ile 25 altın alınabilirken 2022’de yıllık net asgari ücretle sadece 9 Cumhuriyet altını alınabiliyor.
‘ASGARİ ÜCRET DEĞİL TOPLU SÖZLEŞME’
Araştırmada, asgari ücretlileri azaltmak için örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılarak toplu pazarlık kapsamının genişletilmesi gerektiği kaydedildi. DİSK-AR "Asgari değil insanca yaşam, Asgari ücret değil toplu sözleşme!" değerlendirmesinde bulundu.
Araştırmada şunlara dikkat çekildi:
Asgari ücretteki artış oranının diğer emek gelirlerine yansımaması, düşük toplu iş sözleşmesi kapsama ve sendikalaşma oranları, ücreti ortalama ücret haline getiriyor. Türkiye’de diğer emek gelirleri artışının sınırlı kalması sonucunda asgari ücret ile diğer ücretler arasındaki makas kapanıyor ve asgari ücret civarı ücretle çalışanların oranı artıyor. Giderek artan bir biçimde daha çok emekçi asgari ücrete yakın ücretlerle çalışır hale geliyor. Türkiye hızla asgari ücretliler ülkesine dönüşüyor. Ücretler asgari ücret düzeyine geriliyor. 2005 yılında aylık ortalama ücret ve maaş geliri asgari ücretin 2,2 katı iken, 2020’de asgari ücretin 1,7 katına geriledi. İşgücü maliyeti araştırmalarına göre ise asgari ücretin ortalama işgücü kazancına oranı 2012’de yüzde 44 iken 2020’de yüzde 73’e yükseldi.
5 KADINDAN 3'Ü ASGARİ ÜCRETLİ
Araştırmaya göre, 2021 itibarıyla asgari ücretin yüzde 10 fazlası ve altında ücret alan işçilerin oranı yüzde 48,7 oldu. Bu oran kadınlarda yüzde 55,6 olarak hesaplandı.
Özel sektör işçilerinin yüzde 21,7’si ise asgari ücrete erişemiyor. Özel sektörde asgari ücret ve altında ücretle çalışanların oranı yüzde 50,4 ve asgari ücret civarında çalışanların oranı (yüzde 10 komşuluğunda) yüzde 64,7.
Kayıtdışı çalışanlarda asgari ücret ve altında ücret alanların oranı (yüzde 5 komşuluğu) ise yüzde 84,7. Kayıtdışı çalışanların yüzde 23’ü 1500 liranın altında bir gelir elde ediyor.
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, "Gerek yüksek enflasyon, gerek yoksulluk sınırı, gerek gıda fiyatları artışı ve gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında asgari ücret en az net 13 bin 200 lira olmalıdır." dedi.
KISA PERİYOTLARLA BELİRLENMESİNİ ÖNERDİ
AYDINLIK / ANKARA
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, asgari ücretin açlık sınırının altında kalmasına karşın, bu konuda herhangi bir yapısal değişiklik yapılıp yapılmayacağının açıklanması için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yazılı soru önergesi verdi.
Önergeye yanıt veren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, ücretlerin asgari sınırının, Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile Asgari Ücret Yönetmeliği'nde belirlenen ilke ve esaslara göre belirlendiğini ifade etti. Gürer ise, bütün ücretli çalışanların yarıdan fazlasının asgari ücret civarı ve altında bir ücretle yaşamını sürdürmeye çalıştığına dikkat çekerek, “Ülkenin içinde bulunduğu yüksek enflasyon ortamında, asgari ücret dahi açlık ve yoksulluk sınırının altındadır, asgari ücret ortalama ücret haline gelmiştir. Asgari ücretin belirlenmesi iktidarın elindedir.” dedi. Gürer, hem asgari ücretin belirlenmesinde hem de belirlenecek ücretin periyotlarının kısa tutulması konusunda mutlaka bir değişiklik yapılması gerektiğini vurguladı.
