Aşı yaklaşımında tartışma: Kovid-19 gripten en az iki kat daha ölümcül

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın aşı açıklamalarını eleştiren bir bildiri yayımladı. Bildiride “Her yıl grip aşıları için de yapılmakta olan, güncellenmiş aşılarla hatırlatma dozu uygulamasının ‘aşı baskısı’ olarak nitelendirilmesi talihsizliktir.” ifadesi kullanıldı. KLİMİK açıklamasında şu satırlara yer verdi:

“Pandeminin başından beri ülkemiz insanlarının sağlığı için canla başla çalışan uzmanlık alanının derneği olarak yetkilileri kamuoyunda aşılara karşı şüphe yaratacak açıklamalardan kaçınmaya, Kovid-19 surveyansını güçlendirmeye ve test olanaklarını artırmaya, ülke olarak ihtiyacımız olan etkili yerli aşıları üretmek için daha çok kaynak ve zaman ayırmaya davet ediyoruz.”

SURVEYANS VE TEST YAPILMIYOR

KLİMİK açıklamasında, Bakan Koca’nın aynı konuşmada grip aşılarını önemsediklerini ifade ettiği anımsatıldı ve “Geldiğimiz noktada gripten en az iki kat daha ölümcül olan Kovid-19 için dünyada yapılmakta olan da tam olarak grip aşısındaki gibi bir güncellemedir.” denildi. Yüksek gelirli ülkelerde bir önceki sezon yapılan aşılamaların, ölümü aşısızlara oranla 14 kat azalttığı, güncellenmiş aşılarla yapılan aşılamaların ölümü azaltmada orijinal suş içeren aşılardan üç kat daha etkili olduğu vurgulandı. Açıklamada şu noktaya dikkat çekildi: “Ülkemizde bir yıldan uzun süredir yeterli surveyans ve test yapılamıyor olması nedeniyle Kovid-19’un toplum sağlığına etkisinin tam olarak bilinmesi ne yazık ki mümkün değildir.”

AŞILARA KARŞI KAMUOYUNDA ŞÜPHE YARATILMASIN

Bakan Koca’nın ifadelerini, bugüne kadar en az 20 milyon insanın hayatını kurtaran Kovid-19 aşılarına ve genel olarak aşılara karşı kamuoyunda şüphe yaratma potansiyeli taşıdığı için eleştiren KLİMİK, “Açıklama, konunun uzmanı bilim insanları ve hekimlerde üzüntü ve hayal kırıklığı yaratmıştır” dedi. KLİMİK, riskli kişilerin yeni Kovid-19 aşısıyla aşılanması ve bu kişilerle aynı evde yaşayanların, solunum infeksiyonlarının artış gösterdiği haftalarda özellikle kapalı alanlarda maske, mesafe, temizlik ve havalandırma önlemlerine uyması çağrısını yineledi.

GRİP GİBİ ENDEMİK HALE GELMİŞ DEĞİL

KLİMİK, Dünya Sağlık Örgütü 5 Mayıs 2023’te acil durum uyarısını kaldırmakla birlikte Kovid-19’un halen grip gibi mevsimsel bir özellik göstermediğine, öngörülebilir bir sıklıkta seyretmediğine, dolayısıyla epidemi şeklinde devam ettiğine, endemik hale gelmediğine dikkat çekti. Toplumda önemli ölçüde bağışıklık gelişmiş olmasına rağmen, virüsün riskli gruplarda ağır hastalıklara ve ölümlere neden olduğunu anımsatan KLİMİK, açıklamasında “Bir önceki yıl Kovid-19 gripten iki kat daha fazla ölümcül seyretmiş ve iki kat daha fazla hastane yatışına yol açmıştır” ifadesini kullandı. Ülkemizde geçen yıl hatırlatma dozlarının yapılmadığı, dolaşımdaki varyantların oldukça farklı varyantlar olduğu, bu yıl geçen yıldan daha ağır bir Kovid-19 dalgası yaşayabileceğimiz konusunda kaygılar bulunduğu vurgulandı.
KLİMİK açıklamasında dünyadaki uygulamaya da özetle şöyle dikkat çekildi: Son varyant EG.5’in (Eris) yayıldığı Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde ağustos ve eylül ayı içerisinde hastane yatışlarında ve ölümlerde ciddi artışlar gözlendi. Yüksek gelirli veya aşı üretme kapasitesi olan ülkeler yeni varyanta etkili mRNA aşılarını geliştirerek veya elde ederek Eylül 2023 itibariyle riskli grupları aşılamaya başladı. SARS-CoV-2’nin iyileşmiş kişilerde yol açtığı diyabet, myokard enfarktüsü, embolik olaylar ve diğer uzun Kovid-19 durumları gibi komplikasyonları da dikkate alan bazı ülkeler, sadece risk gruplarını değil diğer grupları da aşılamayı planlamaktadır.