Atatürk'ün az bilinen günlüğü belgeselleştirildi: Atatürk'ün 'Karlsbad' günlüğü

Mustafa Kemal Atatürk’ün Karlsbad’da tedavi gördüğü günlerde aldığı notlar, Polemik Medya ve Hakan Kılıç’ın yapımını üstlendiği çalışma ile belgeselleştirildi. Belgesel, Polemik TV YouTube kanalında paylaşıldı. Belgesel, Gazi Atatürk’ün henüz Cumhuriyet kurulmadan çok önce, Türk devrimini daha o günlerden planladığını ortaya koyuyor. Belgeselde yer alan görüş ve fikirleri okurlarımız için derledik.

ATATÜRK'ÜN SAĞLIK SORUNLARI VE TEDAVİ SÜRECİ

Osmanlı İmparatorluğu’nun son hükümdarı Sultan Vahdettin ile gittiği Almanya seyahatinden dönen Mustafa Kemal Atatürk, sol böbreğinden rahatsızlanmış ve yaklaşık 1 ay yataktan çıkamamıştır. 1918 Mayıs ayında Atatürk’ün böbrek rahatsızlığı ilerlemeye başlar. Türkiye’de tedavisi mümkün olmayınca, arkadaşı Rasim Ferid’in tavsiyesiyle yurt dışında tedavi görmeye karar verir.

İlk kez askeri lisedeyken sıtmaya yakalanan Atatürk, ilave olarak görev yaptığı yerlerdeki olumsuz koşullardan dolayı ömrü boyunca sürecek kronik böbrek rahatsızlığına yakalanmıştır.

VİYANA VE KARLSBAD'DA TEDAVİ

Avusturya-Macaristan İmparatoru’nun davetiyle 25 Mayıs tarihinde Viyana’daki bir sanatoryuma giden Mustafa Kemal Atatürk, bir süre burada tedavi olduktan sonra, 30 Haziran 1918 akşamı doktorunun da tavsiyesiyle kaplıcalarıyla ünlü Karlsbad’a hareket etmiştir. O dönemde bu kaplıcalar oldukça meşhur olduğu için, Atatürk de bu sulardan şifa bulmak amacıyla her sabah 5:30 gibi kalkarak doktorunun tavsiye ettiği çeşmelerdeki şifalı sulardan içmiştir.

Atatürk o zaman Karlsbad’da konuk evi olan bir yerde kalmış ve ileriye dönük üstün planlarını da burada yapmıştır. Bugün hala Atatürk’ün kaldığı konuk evi binasında, Atatürk’ün adını taşıyan iki farklı tabela vardır.

KARLSBAD'DA GEÇEN GÜNLER VE NOTLAR

Karlsbad, Çek Cumhuriyeti’nde bulunan ve günümüz adıyla Karlovy Vary olarak bilinen turistik bir şehirdir. Atatürk bu şehirde 30 Haziran’dan 28 Temmuz’a kadar tedavi amaçlı kalmış ve 6 ayrı kitapçıkta buradaki anılarını kaleme almıştır. O anıları daha sonra incelediğimiz zaman, Cumhuriyetin kuruluş felsefelerinden çok önemli düşünceleri, o zamandan kafasında şekillendirdiği ortaya çıkmıştır.

Dönemin Prag Büyükelçisi Dr. Egemen Bağış, “O anıları daha sonra incelediğimiz, okuduğumuz zaman aslında Cumhuriyet'in kuruluş felsefesinin o zamanlar kafasında şekillendirmeye başladığını görüyoruz.” diyor.

ATATÜRK'ÜN BATI TOPLUMUNA BAKIŞI

Atatürk’ün hatıralarının bir yerinde, “her şeyi buraya yazmıyorum, benim geleceğe dair bazı planlarım var” ifadelerini hatırlatan Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, “Karlsbad hatıralarında en dikkat çekici olan; Batı toplumunun modern, ileri, kadın erkek eşitliğine dönük özellikleri ve kadınların değeri uzun uzun yazılıyor.” ifadelerini kullandı.

Atatürk, Avrupa’da bulunması hasebiyle Fransız İhtilali’yle ilgili kitaplar ve Karl Marx’ı okuma fırsatı bulmuş ve Avrupa toplumunun yapısını yakından inceleme ve izleme şansı elde etmiştir.

Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı şunları söylüyor: “Avrupa'da bulduğu kitaplar mesela Karl Marx. Bunu okuduğunu Afet İnan Hoca söylemişti. Fransız İhtilali üzerine bir şeyler okuyor. Kaldığı sürece oradaki erkanla çeşitli temasları da oluyor.”

KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ VE DİL DEVRİMİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Bu hatıralarında en dikkat çekici olan konuların başında, kadın-erkek eşitliği, alfabe devrimi konusunda ve dil çalışmaları gelmektedir. Ayrıca Karlsbad’da geçirdiği süre boyunca Almancasını ilerletmek için kendisine Almanca hocası tutmuş ve Almanca dersleri almıştır.

Emekli Korgeneral Alparslan Erdoğan bu konuda şu görüşleri aktarıyor: “Atatürk diyor ki, Almancayı yazmam çok iyiydi, ancak konuşma konusunda sıkıntım var. Onun için de bir hoca buluyor. Birinci hoca geliyor. Onun bilgisini beğenmiyor ve ikinci hocayı tutuyor. Kör bir kadın Fransızca öğretmeninden de, Fransızca dersler alıyor. Kadın sonunda diyor ki, sizin hiçbir eğitime ihtiyacınız yok, siz normal yaşamınıza dönün.”

ATATÜRK'ÜN OKUMA VE ÖĞRENME TUTKUSU

Atatürk’ün hemen her koşulda okumak için özel bir çaba gösterdiği, bu günlükte açıkça görülmektedir. Karlsbad’a genç bir general olarak gelen Atatürk, batılı doktorları da hayretler içinde bırakmıştır. Doğu Perinçek bu konuda şu değerlendirmeyi yapıyor: “Mustafa Kemal Atatürk, Enver Paşa'yı şu bakımdan takdir ediyor; ‘orduyu gençleştirdi’. Orduyu hurafelerden, akıl dışı anlayışlardan ve bir anlamda yaşlılıktan kurtardı. Düşünün ordunun başındaki Enver Paşa 37-38 yaşında. Bunları Atatürk bir üstünlük olarak ve 1908 devriminin, hürriyet devriminin getirdiği yenilikler olarak ifade ediyor.”

KADINLARIN ÖZGÜRLEŞMESİ VE MODERN TOPLUM

Mustafa Kemal Atatürk’ün çağının çok ötesinde sahip olduğu bilgiler, bu günlükte önceden belirlenmiş bir düşüncenin sonucu olduğu ortaya çıkmıştır. Mustafa Kemal Paşa bu hatıralarında kadınların özgürleşmesi konusunda bilhassa hassasiyetle durmuş ve ancak kadınların inisiyatif aldığı bir toplum, modern bir seviyeye ulaşılabilir sonucuna varmıştır.

Alparslan Erdoğan şu değerlendirmeleri yapıyor: “Bu bölgede bulunduğu süre içerisinde memleketin durumu nasıl düzeltilebilir? Toplum nasıl ileriye gidebilir? Bunları hep düşünüyor ve çevresindekilerle tartışıyor. Hatta bir tartışma esnasında Cemal Paşa'nın kardeşinin eşiyle konuşurken orada bir otelde dans eden kadınlı erkekli grubu görüyorlar. Kadın diyor ki acaba bizde de böyle bir şeyler olabilir mi? Atatürk de diyor ki, eğer bir yetkim olursa, ben bunları bir devrim şeklinde icra ederim.”

CUMHURİYET'İN TEMELLERİNİN ATILMASI

Dr. Doğu Perinçek de bu konuda şu görüşleri aktarıyor: “Türk kadının özlemlerinin mutlaka gerçekleşmesi gerektiğini, kadın özgür olmadan, eşit olmadan, modern bir toplumun kurulamayacağını hep vurguluyor. Burada çok önemli bir nokta daha var. Burada kaleme aldığı hatıralarında Mustafa Kemal Paşa yalnız eğitimle kadının özgürleşemeyeceğini, hayatta her alanda; laboratuvarda, üniversitede, ilim alanında, üretimde, çarşıda, pazarda, bütün bu alanlarda kadına inisiyatif verildiği zaman, modern bir toplumun kurulacağını söylüyor.”

Dr. Egemen Bağış “Atatürk kadının Çek toplumunda rolünü gördüğü zaman Türkiye'de de kadınlarımızın daha aktif hale gelmesi için adımlar atılması gerektiğini, ileride eline güç geçtiğinde bunu yavaş yavaş değil, hızlı bir şekilde yapacağını o günden kaleme almış. Yani Atatürk'ün aslında Cumhuriyet'in kurulmasından sonra yaptığı devrimlerin, reformların büyük çoğunu çok öncesinden planladığını bu anılardan görebiliyoruz. O yüzden Atatürk'ün ve bugün dünyanın en güçlü ülkelerinden biri haline gelen kurduğu Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş mayasını, kuruluş sırlarını anlamak için o anıları mutlaka okumak lazım.” çağrısında bulunuyor.

Önder’in Cumhuriyet kurulduktan sonra gerçekleştirdiği devrimlerin birçoğunu, uzun yıllar öncesinden planladığını, bu anılarından görebiliyoruz. O yüzden Atatürk’ün kurduğu güçlü Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş mayasını anlayabilmek için, bu anıları okumak lazım.

TÜMAG'dan Uğur Mumcu söyleşisi: 'Cinayetle Türkiye - İran ilişkileri hedef alındı'Gündem

Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Doğu Perinçek: Türk ordusu PKK’yı bitirdi! Öcalan bu gerçeğe teslim olduGündem

Maydonoz Döner kurucusu Ömer Şeyhin'in ifadesi ortaya çıktıGündem

Ekrem İmamoğlu, 14 kişi hakkında suç duyurusunda bulunduGündem