Atatürk'ün Kocatepe'deki fotoğrafının hikâyesi! İlk kez okuyacaksınız

Türk milletinin emperyalizme karşı kazandığı zaferin tarihi günlerinden birisi de hiç şüphesiz İngilizlerin desteklediği Yunan ordusuna karşı Büyük Taarruz emrinin verildiği gün olan 26 Ağustos’tur.

Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Fevzi Çakmak’ın hazırladığı kurt kapanı planıyla Yunan cephesi çok kısa süre içinde yarıldı. Büyük Taarruz günü Atatürk Yunan Orduları Başkomutanı Hacıanesti’ye “Gel de ordularını kurtar” diye seslenecekti.

Büyük Taarruz emrinin verildiği gün Mustafa Kemal Atatürk Afyon Kocatepe sırtlarındaydı. Nâzım Hikmet, Kuvayi Milliye Destanı’nda o tarihi an şöyle anlatıyordu:

“Paşalar onun arkasındaydılar.

O, saati sordu.

Paşalar: "Üç" dediler,

Sarışın bir kurda benziyordu.

Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı.

Yürüdü uçurumun basına kadar,

eğildi, durdu.

Bıraksalar

İnce, uzun bacakları üstünde yaylanarak

ve karanlıkta akan bir yıldız gibi kayarak

Kocatepe'den Afyon ovasına atlayacaktı.”

Atatürk’ün özel fotoğrafçısı Etem Tem, Atatürk’ün Afyon Kocatepe’de Büyük Taarruz’un emrini verdiği sırada çekilen anıt fotoğrafın hikâyesini 1960 yılında Fikret Otyam’a anlatmıştı.

İşte anıt fotoğrafın hikâyesi:

AFYON KOCATEPE SIRTLARINDA

“O sabah Kocatepe’de bulunuyorduk. Taarruz, şafak vakti saat beşte başlamıştı. Mustafa Kemal Paşa, günler ve geceler süren yorgunluğuna rağmen ayakta, vaziyeti adım adım takip ediyor, direktifler veriyordu. Bir ara kumandanlardan ayrıldı. Tek başına, kayalıklar arasında dalgın ve düşünceli dolaşmaya başladı. Zaman zaman sahra dürbünleriyle düşman cephesine bakıyordu... Bir aralık o kayalık tepenin ucuna geldi. Hafifçe eğilmişti. Başparmağı dudaklarının arasındaydı...

Atatürk'ün fotoğrafçısı Etem Tem

"BÜTÜN GÜN BİR LOKMA YEMEDİ"

"Hemen objektifimi çevirdim, adeta nefes almayacak kadar bir sessizlik içinde deklanşöre bastım, resmini çektim. Saat 11’di... O gün 7x11 boyunda sekiz on rulo film çektim. Bir kaç tane 10x15 cam... Mustafa Kemal Paşa, bütün gün ağzına bir lokma koymamıştı... Gece ric’ate (geri çekilme) başladılar.

"ATATÜRK ÇOK GÜZEL DEDİ"

"2 Eylül’de Uşak’a girdik. Vakit yoktu. Ahır bozması bir yerde bir kaç film yıkadım. Fotoğraflar birbirinden güzeldi. Hemen dört tane yaptım, ertesi sabah götürdüm. İçeri aldılar. Berberi traş ediyordu. Odada portatif bir masa, bir portatif karyola, iki iskemle vardı. Bir aralık odayı işaret etti: 'A be.... Bu bir başkumandan odasına yakışmaz' dedi. Salih (Bozok) odayı halılarla süsleyeceğini söyledi. Zira o gün Trikopis getirilecekti. Gazi, fotoğrafları aldı, baktı. Parmaklarını fotoğrafların üzerinde gezdirdi ve çekti: 'Çok güzel' dedi.

Türk Ordusu tarafından esir alınan Yunan General Trikopis

“9 Eylül’dü... Kadifekale’ye çıkmıştık. Zaman güneş batımına yakındı. Deniz pırıl pırıldı... Şehir ayaklar altındaydı... Körfezde bazı vapurlar vardı... Dumanlıydı vapurlar... Bir rapor geldi. Süvarilerimiz İzmir’e girmişti.... 'Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri..' emri yerine getirilmişti. İzmir bizimdi yine.

TÜRK ORDUSUYLA BİRLİKTE GİDEN FİLM RULOLARI

“Sonra mı?.. Ha, evet... Sonra otomobillerle şehre girdik. İlk işim bir fotoğrafçı bulmak oldu. Kocatepe’de çektiğim sekiz on rulo filmi bir Rum fotoğrafçıya verdim. Zaman geçirmek için etrafta biraz döndük, dolaştık... Sonra yeniden geldik. Fotoğrafçı geldiğimizi, içeri girdiğimizi görünce 'fotoğraflarınız bir harika!' diye bağırdı. Baktım fotoğraflar daha yaş yaştı... Doya doya baktım... Hakikaten birer harikaydı... Taa Uşak’tan İzmir’e kadar bu anı bekliyordum. Fotoğrafların kuruyup, hazır olması için bir gün daha lazımdı. Ertesi günü gelip almak üzere karargaha, Bornova’ya döndük. Ertesi sabah otomobille indik İzmir’e... Millet yollara dökülmüştü... Bayram vardı... 'Biraz sonra Mustafa Kemal gelecek' dedik... Görmeliydiniz o anı... İzmir yanıyordu... Ne dost ne düşman belliydi... Cayır cayır yanıyordu İzmir... Fotoğrafçı dükkanının olduğu yere güçlükle varabildik. Fakat ne görelim?.. dükkan yanmıştı..."

"Uşak’ta o ahır bozması yerde yıkayabildiğim birkaç film kalmıştı elimde... Ötekilerin hepsi fotoğrafçı dükkanıyla birlikte yandı kül oldu...”

(Etem Tem'in röportajı Gerçek Edebiyat sitesinden alınmıştır, ara başlıklar aydinlik.com.tr'ye aittir)