Pelosi'nin uçağı Tayvan'a indi

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, dün Türkiye saatiyle 17.45’te Tayvan’ın Taipei Havalimanı’na indi. Dün akşam saatlerinde bütün dünyanın gözü Pelosi’nin uçağının canlı seyir bilgilerine kitlendi. 350 bin kişi anlık olarak Pelosi’nin uçuşunu takip etti. Pelosi’nin SPAR19 kodlu uçağı, normal rotanın dışında bir yol izleyerek adanın doğusundan Taipei’ye vardı. Çin’in resmi yayınlarından Global Times, bunun Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun müdahalesini engellemek için yapıldığını belirtti.

Çin devlet kanalı CGTN, Tayvan’ın karşı kıyısındaki Fujian eyaletinde savaş sirenlerinin çaldığı ve Çin savaş uçaklarının da Tayvan hava sahasına giriş yaptığı bildirildi. Gazetemizin baskıya girdiği saatlerde Çin tarafından bir karşılık ya da açıklama gelmemişti.

TAYVAN GÜÇLERİ TEYAKKUZA GEÇTİ

Günler önce Çin Ordu Sözcülüğü, ziyareti Çin’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik bir saldırı olarak gördüklerini belirterek “Boş oturup izlemeyiz.” açıklaması yapmıştı. Daha sonra Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, ABD Başkanı Joe Biden’ın yüzüne karşı “Ateşle oynamayın, yanarsınız, yok olursunuz!” demişti. Ancak Pelosi’nin ofisi ziyaretin iptal edildiği yönünde bir açıklama yapmadı.

Dün Tayvan medyasındaki haberlere göre, Tayvan ordusu, yayımladığı emirde, bütün kuvvetler için yerel saatle 08.00'den perşembe 12.00'ye kadar Çin tarafından gelebilecek tehditlere karşı teyakkuz durumu ilan etti. Liberty Times gazetesi, Tayvan askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde, Pelosi'nin uçağının, Ada'nın doğusundan Tayvan hava sahasına girerek yerel saatle 22.20'de (TSİ 17.20) Taipei'deki Songşan Havaalanı'na inmesinin beklendiğini ileri sürdü.

ÇİN ADAYI ÇEMBERE ALDI

Pelosi’nin ziyareti, Çin’in bütün askeri gücüyle gövde gösterisi yaptığı 1 Ağustos Ordu Günü’ne denk geldi. Çin, bu sırada Tayvan Boğazı’nda kapsamlı bir askeri tatbikat yaptı. Tayvan'ın karşı kıyısındaki Fujian eyaletinde, kara yollarında hareket eden Çin askeri konvoylarının, sıra halinde plajlardan geçen tankların görüntüleri sosyal medyada yayıldı. Ayrıca Çin savaş uçaklarının Tayvan semalarında devriye attığı bildirildi.

Çin’in resmi yayın organı Global Times, Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması'nın aktif görevdeki 2 uçak gemisinin de limanlarından ayrılarak denize açıldığını duyurdu. Gazete, ülkenin kuzeyinde, Sarı Deniz kıyısındaki Çingdao şehrinde demirli Liaoning uçak gemisinin önceki gün, güneyde Haynan Adası'ndaki Sanya şehrinde demirli Şandong uçak gemisinin de dün limanlarından ayrıldığını aktardı. Tayvan'a daha yakın konumda bulunan Liaoning uçak gemisine "Tip 075" sınıfı bir amfibi hücum gemisinin eşlik ettiğini bildiren gazete, faaliyetin Pelosi'nin olası ziyaretine denk geldiğine dikkati çekti.

ABD UÇAK GEMİSİ YAKLAŞTI

Pelosi'nin Ada'yı ziyaret edeceği iddialarının ardından geçen hafta başında harp filosuyla Singapur'dan ayrılarak kuzeydoğu yönünde hareket ederek Güney Çin Denizi'ne gelen Ronald Reagan savaş gemisinin Tayvan'ın güneydoğusunda seyrettiği bildirildi. ABD Donanma Enstitüsüne bağlı USNI News haber sitesi, Pasifik'teki 7. Filo'ya bağlı görev yapan geminin, dün, Filipinler'deki San Bernadino Boğazı'nı geçerek Filipinler Denizi'ne açıldığını kaydetti. Site, gemiye, amfibi deniz piyadelerini taşıyan bir amfibi hücum gemisi Tripoli'nin eşlik ettiği bilgisini paylaştı.

BEYAZ SARAY TAVIR DEĞİŞTİRDİ

Pelosi’nin ziyaretiyle ilgili endişeleri artıran bir açıklama Beyaz Saray’dan geldi. ABD Başkanı Joe Biden daha önce “Pentagon bunun iyi bir fikir olduğunu düşünmüyor.” diyerek Pelosi’nin ziyaretine karşı olduğunu açıklamıştı. Ancak önceki gün Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Pelosi'nin Hint-Pasifik temasları çerçevesinde Tayvan'ı ziyaret etmesinin çok doğal bir mesele olduğunu ve bu ziyareti gerçekleştirme hakkının bulunduğunu ifade etti.

Kirby, Pelosi'nin daha önce de Tayvan'ı ziyaret ettiğini ve benzer ziyaretlerin Kongre üyeleri tarafından da yapıldığını, hatta bu yıl içinde de bunların olduğunu, gerilimin yükseltilmesini anlamsız bulduğunu söyledi. “Tek Çin siyasetimiz sürüyor.” diyen Kirby, Pelosi'nin henüz Tayvan'ı ziyaret edeceğini doğrulamadığını, kararın tamamen kendilerine ait olacağını kaydetti. Çin yönetiminin, Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret ihtimalini krize veya çatışmaya dönüştürmesi için hiçbir neden olmadığını ileri süren Kirby, dahası bunu Tayvan Boğazı ve çevresinde agresif askeri faaliyetleri arttırma gerekçesi haline getirmemesi gerektiğini belirtti.

RUSYA: KIŞKIRTICI ADIM

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Pelosi’nin olası Tayvan ziyaretinin bölgedeki gerginliği artırdığını belirterek, “(Pelosi’nin Asya turu) Bu turla ve olası bir Tayvan ziyaretiyle bağlantılı her şey tamamen kışkırtıcı niteliktedir. Durumu kışkırtırken, gerginliğin artmasına yol açıyor.” dedi.

Peskov, Rusya’nın gelişmeler hakkında Çin’le tümüyle bir dayanışma içerisinde olduğunu vurgulayarak, “Elbette, bir kez daha Çin ile tam bir dayanışma içerisindeyiz. Bu konudaki çok hassas tavırlarını anlıyoruz ve haklılar.” dedi.

TAYVAN’DA PELOSİ PROTESTOSU

Tayvan’da Pelosi’nin adayı ziyaret haberleri artarken bir grup Tayvanlı, ABD’yi protesto eylemi düzenledi. “Nancy Pelosi, Tayvan ziyaretini iptal et!” başlığıyla düzenlenen eylemde, “ABD elini Tayvan’dan çek, Çin birdir” ve “Çin’le barış, savaş değil” dövizleri taşındı. Çeşitli barış derneklerinin düzenlediği protestoda konuşanlar “Tayvan için yaşamsal tehdit Çin değil, ABD’nin savaş kışkırtan siyasetleridir.” vurgusu yapıldı. Tayvan’ı yönetenlerin ABD’nin Soğuk Savaş zihniyetinde piyon olmaması gerektiği belirtildi.

Tayvan’da ikinci parti durumunda olan Kuomintang (Çin Milli Partisi), iktidardaki ABD yanlısı Tsai Ing-wen hükümetin tersine, Çin’le barışçı yeniden birleşmeyi savunuyor. Kuomintang’ın kurucusu Sun Yat-sen, Çin Komünist Partisi (ÇKP) tarafından da modern Çin’in öncüleri arasında sayılıyor. Ancak daha sonra Japon emperyalizmiyle işbirliği yapan Çan Kay-şek’in yönettiği parti, Mao Zedung önderliğindeki güçlerin 1949’da Pekin’e ulaşıp Çin Halk Cumhuriyeti’ni ilan etmesinin ardından Tayvan’a sığınmıştı. Geçen yıllarda Kuomintang, Sun Yat-sen köklerine daha fazla sarıldı ve Çin’le barışçı ilişkiler siyasetinin başını çekti.