Petrol ticaretinde doların sonu gözüktü

Suudi Arabistan'ın, Çin'e yaptığı petrol satışlarının bir kısmını dolar yerine yuan cinsinden fiyatlandırmak için Çin ile aktif görüşmelerde bulunduğu ve anlaşma noktasına gelindiği bildirildi. Dünyanın en büyük üçüncü petrol ithalatçısı olan Hindistan’ın da Çin yuanını, Rusya ile rupi-ruble ticaretinde referans para birimi olarak kabul ettiği öğrenildi. Haber Hint bir haber kuruluşu olan Livemint’te, hükümet kaynaklarına dayandırılarak verildi.

Habere, ABD’nin Wall Street Journal ve Çin’in Global Times gazetelerinde geniş yer verildi.

Konuya ilişkin haberlerde, Suudi Arabistan ve Hindistan’ın attığı adımların, ABD'nin hakim olduğu küresel mali mekanizmalara alternatif arayan başka ülkelerin eğilimini de yansıttığı ifade edildi. “Yaptırımların hedefi bugün Rusya ve yarın başka bir ülke olabilir" yorumları yapıldı.

Her iki olay da ABD dolarının küresel petrol pazarındaki hâkimiyetinde beklenen sonun yaklaştığı anlamına geliyor. Doların uluslararası ticarette kullanımının özellikle son yıllarda azalmasına rağmen petrol alışverişinde kullanılan para birimi olması, “rezerv para” kimliğini sürdürmesini sağlıyor, doların petrol alışverişinde kullanımından vazgeçilmesinin çok zor olduğu kabul görüyordu.

Hindistan’ın attığı bu adım, Rusya'yı boğmak isteyen ABD yetkililerinin, Batı koalisyonuna katılmaması halinde Hindistan'a yaptırım uygulama tehditlerinin ardından gelmesi nedeniyle de anlamlı. Hindistan, iki ülke arasında artan diplomatik bağlara rağmen ABD'nin Rusya'ya yönelik yaptırımlara katılma baskısını görmezden gelmişti. Dünyanın en büyük ülkelerinden biri olan Hindistan, tarafını seçmiş görünüyor.

YÜZDE 25'TEN FAZLASINI ÇİN SATIN ALIYOR

Dünyanın en büyük ham petrol ihracatçısı Suudi Arabistan’ın ihraç ettiği petrolün yüzde 25'ten fazlasını Çin satın alıyor. İki ülke arasındaki anlaşmanın, Suudi Arabistan’ın Asya'ya yönelmesi sonucunu doğuracağı ifade ediliyor. Yuan cinsinden fiyatlandırmayla yapılacak petrol satışlarının, Çin ekonomisine de çok olumlu yansımalarının olması bekleniyor.

Wall Street Journal, konuya ilişkin haberinde, “Suudi Arabistan’ın Çin ile yuan fiyatlı petrol sözleşmeleri konusunda altı yıldır süren görüşmeleri bu yıl hız kazanmıştı. Bazı politik gelişmelerin bu süreci hızlandırdığı tahmin ediliyor” ifadesine yer verdi.

RUSYA’YA BÜYÜK PAZAR HİNDİSTAN EKONOMİSİNE NEFES

Hindistan ile Rusya arasında rupi-ruble ticaret mekanizması, Moskova'ya yönelik yaptırımlar nedeniyle gündeme geldi. Yeni mekanizma, iki ülke arasındaki ticarette dolar veya avro yerine rupi-ruble ödemesine olanak sağlayacak.

Hindistanlı ihracatçıların halihazırda Rusya'ya gönderdikleri mallar için yapılan yaklaşık 500 milyon dolarlık ödemelerin, mali yaptırımlar nedeniyle takılıp kaldığı belirtiliyor.

Seçim yılına girilen Hindistan'da ekonomik kriz, bu yıl petrol fiyatlarının yüzde 40 artması nedeniyle ağırlaşıyor. Yeni Delhi petrol ithalat bütçesini kontrol etmenin bir yolunu bulamazsa, Güney Asya'nın bu en büyük gelişen ekonomisi Koronavirüs salgınının ardından başlayan toparlanmasını tehlikeye atabilir.

Dünyanın en büyük üçüncü petrol ithalatçısı olan Hindistan, 2021'de günde 4.2 milyon varil ithalat yaptı. Küresel toplamın yüzde 0,29'unu oluşturan bir rezerv hacmi ile dünyadaki petrol rezervleri listesinde çok geride yer alan Hindistan, petrol ihtiyacının yüzde 80'ini ithal ediyor.

DİĞER EMTİALAR İÇİN DE GÖRÜŞMELER YAPILIYOR

Reuters'in bir haberine göre, Hindistan hükümeti ham petrol ve diğer emtiaları büyük bir indirimle ithal etmek için Rusya ile görüşmeler yapıyor. Konuya ilişkin “Avrupa ülkeleri petrolü almayı bıraktığında Hindistan Rusya'ya büyük ve gelişmekte olan bir pazar sunacak. Hindistan da indirimli fiyatlarla ham petrol alma olanağına kavuşabilir” yorumları yapılıyor.

Hindistan gümrük verileri, Orta Doğu ve Afrika'dan yapılan ithalatın payının yıldan yıla düştüğünü, İran ve Venezuela'dan yapılan ham petrol alımlarının da ABD yaptırımları baskısıyla gerilediğini ve ABD ve Kanada ithalatının payının arttığını gösteriyor. Hindistan’ın Rusya'dan petrol ithalatı ise toplam ithalatının sadece yüzde 2-3’ünü oluşturuyor.

YUAN: EN ÇOK İŞLEM GÖREN DÖRDÜNCÜ PARA BİRİMİ

Hindistan ile Rusya arasında kurulacak yeni mekanizmayla, iki ülke arasındaki ticarette rupi-ruble kullanılacak. Ancak ne Rus ne de Hindistan para birimleri istikrarlı. Çin gibi dünyanın artık bir numaralı ekonomisi kabul edilen ülkenin para birimi yuan ise hem istikrarlı hem ABD doları, avro ve sterlinden sonra dünyanın en çok işlem gören dördüncü para birimi statüsünde.

2021'de Hindistan rupisi, Asya'daki en zayıf para birimlerinden biri olarak görüldü ve ABD doları ve avro karşısında üst üste dördüncü kez devalüasyon gördü. Son krizle büyük değer kaybeden rublenin geleceği de belirsiz.