Avrupa için krizlerin yılı

Avrupa için 2021 neyi temsil ediyor der isek buna vereceğimiz cevap “tedarik sıkıntısı” olacaktır. Kovid-19 salgını ile birlikte alınan tedbirler birçok alan için üretimin ya da hizmetin durması anlamına geliyordu. Aşılamanın hızlanması ve alınan tedbirlerin vaka sayılarını azaltması sonrasında tedbirler gevşetildi ve bazı yasaklar kalktı. Bu durumda özellikle hizmet sektörü olmak üzere birçok alanda talep patlaması oldu. Bu talebe karşılık veremeyen Avrupa ülkeleri önemli bir tedarik sıkıntısıyla karşı karşıya kaldı.

UZUN BENZİN KUYRUKLARI

Tedarik sıkıntısını en çok hisseden ülkelerin başında şüphesiz İngiltere geliyor. İngiltere, enerji tedarik sorunu ile tarihinin en büyük enerji krizlerinden birisini yaşadı. Brexit ile Avrupa Birliği (AB)’den ayrılan İngiltere, özellikle taşımacılık sektöründe büyük bir sorun yaşadı. AB üyesi TIR şoförlerinin İngiltere’ye girerken yaşadığı gümrük sorunlarından dolayı İngiltere’ye mal taşıyamaması büyük bir şoför krizi yaratmıştı. Bunun sonucu olarak benzin ve doğal gaz taşımada sorun yaşayan İngiltere yurt dışına çağrı yaparak İngiltere’de çalışmak üzere TIR şoförü aradığını açıkladı. Uzun benzin kuyruklarının oluştuğu İngiltere’de birçok benzin istasyonu kepenk indirdi. Benzin adeta İngiltere’de kara borsaya düştü.

ENFLASYON TARİHİ SEVİYEDE

Euro Bölgesi'nde, ekimde yüzde 4,1 olan yıllık enflasyon kasım ayında yüzde 4,9'luk oranla son 25 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Almanya gibi ekonomisi istikrarlı olan bir ülkede enerji fiyatları yüzde 22’den fazla arttı. Fiyatların yükselmesi direkt olarak enflasyona etki etti. Almanya’nın enflasyonu son 30 senedeki en yüksek artışlarından birisini yaşayarak kasım ayında yüzde 5,2’ye çıktı. Almanlar, ülkede benzin ve motorin fiyatlarının son 10 yıldan bu yana en yüksek seviyeye ulaşması nedeniyle akaryakıt fiyatlarının daha ucuz olduğu Polonya ve Çekya'daki benzin istasyonlarına yöneldi.

Aralık-2020 ve Kasım-2021 aylarını kapsayan 12 aylık dönemde Avrupa kömür fiyatı yüzde 105,5, küresel gösterge niteliğinde olan Brent petrol fiyatı yüzde 62,1, doğal gaz dağıtım şirketi Henry Hub doğal gaz fiyatı ise yüzde 95 oranında yükseldi.

YÜZ BİNLERCE ARABA ÜRETİLEMEDİ

Almanya’nın en önemli sektörlerinin başında gelen otomobil sektöründe büyük sorunlar oluştu. Otomobil sektörü, özellikle yarı iletken çip kıtlığından sert şekilde etkilendi. Ekonomistler, bu sorunun 2022’de de sürebileceğini ve ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkileyebileceğini açıkladı. Almanya Ekonomi Bakanı Peter Altmaier, yarı iletken çip ve diğer elektronik bileşenlerin eksikliği nedeniyle yüz binlerce arabanın üretilemediğini söyledi.

KUZEY AKIM 2 KRİZİ

Kuzey Akım 2 boru hattında yaşanan kriz, Almanya için 2021 sonunun soğuk geçmesine neden oldu. Merkel’in ısrar ettiği proje, yeni koalisyonun siyasetleri sonucu krize girdi. Berlin’de 2019 yılında Gürcistan vatandaşı Selimchan Changoschwilli’yi öldüren Rus vatandaşı Vadim Krasikov’un ömür boyu hapis cezasına çarptırılması ve iki Rus diplomatın “istenmeyen kişi” ilan edilmesi üzerine Berlin-Moskova arasında yaşanan sıkıntı tam bir krize dönüştü. Rusya misilleme olarak Moskova’da görevli Alman iki diplomatın sınır dışı edilmesine karar vermenin üstüne Polonya ve Almanya’ya doğal gazı da kesti. Almanya enerji piyasası düzenleyici kurumu da kasım ayında Kuzey Akım 2 boru hattına ruhsat vermeyi askıya aldı.