Avrupa Parlamentosu seçimleri: Gündemde AB’nin geleceği, Ukrayna savaşı ve göç sorunu var

Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine bir aydan az bir zaman kaldı. Her ülkede listeler ve liste başları kesinleşti. Adaylar programlarını düzenledikleri salon toplantılarında ve medyada açıklamaya ve tartışmaya başladı. Seçimlerin ana konusu Avrupa Birliği’nin (AB) geleceği, üye ülkelerin ulusal egemenlikleri, ekonomik kriz ve göç konusu oluşturuyor. Dış politikada ise esas tartışma Ukrayna savaşına karşı izlenen tutum, Rusya ve Çin ile ilişkiler öne çıkıyor.

Avrupalı seçmenlerin neredeyse yarısı AB’ye ve AP’ye sıcak bakmıyor ve ilgi duymuyor. Aynı şekilde AP’nin işleyişi ve görevleri konusunda da bir bilinçsizlik var. 2019 seçimlerinde olduğu gibi bu seçimlerde de küreselci neoliberal (Atlantikçi) partilerin en büyük endişesi Avrupa’da yükselen milliyetçik. Yapılan anketler bu seçimde de katılımın düşük olacağını gösteriyor.

Avrupa genelinde yaklaşık 400 milyon seçmen var. Ülkeler toplam 720 milletvekilini parlamentoya gönderecek. Her ülkede partiler veya ittifaklar listelerle yarışacak. Bu parti ve ittifakların belirlediği liste başları önderliğinde seçim kampanyaları yürütülüyor. En az yüzde 5 alan listeler aldıkları oy oranında milletvekili çıkarabilecek. Avrupa Parlamentosu’nda milletvekilleri ülkelere göre değil siyasal gruplar şeklinde yer alıyor. Bugün AP’de 7 grup bulunmakta: Avrupa Halk Partisi (EPP), Sosyal Demokratlar (S&D), Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR), Avrupa İçin Liberal ve Demokrat İttifak (ALDE) ve Avrupa Demokrat Parti’nin (PDE) oluşturduğu Renew Europe (RE), Yeşiller/Avrupa Özgür Birliği, (Verts/ALE), Kimlik ve Demokrasi (ID), Avrupa Muhafazakâr ve Reformcuları (CRE), Avrupa Solu-İskandinav Yeşil Solu (GUE/NGL).

ATLANTİKÇİLERLE MİLLİYETÇİLER ARASINDA BİR SEÇİM

Yeni bir Dünya’nın doğduğu, dengelerinin yeniden oluştuğu, yeni saflaşmaların yaşandığı bir döneme denk gelen seçim Atlantikçilerle Avrasyacılar arasında olacak. Gerek iki yıldır süren Ukrayna savaşına ve Rusya’ya karşı tutum gerek Çin mallarının Avrupa’yı “işgal” ettiğini düşünenlerin korumacı politika önerileri ve Çin’e karşı tutumları gerekse İsrail’in Gazze’de yaptığı soykırım seçim kampanyasının öne çıkan konuları. İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk defa savaş çanlarının çaldığı ve ekonomik krizin zirveye çıktığı böyle dönemde yönünü bulamayan, gerçek bir Birlik oluşturamayan ve uluslararası alanda bir kutup olamayan giderek yenilen, zayıflayan dolayısıyla daha da saldırganlaşan ABD ile başını Çin ve Rusya’nın çektiği Asya arasında sıkışan, bocalayan ve oluşmakta olan Yeni Dünya’da kendine yer arayan bir Avrupa var. Önümüzdeki dönemde AB’nin eğilimini belirlemesi açısından bu seçim sonuçları önemli.

Avrupa’da klasik anlamda bildiğimiz bir sağ-sol yok; tüm Avrupa’da Muhafazakâr, liberal, “sosyalist”, “komünist” veya “yeşil” etiketli sosyal demokrat partilerin hepsi Atlantik cephesinin partileri. Diğer tarafta ABD ve Brüksel diktatörlüğüne (AB) karşı ülkesinin bağımsızlığını, milli değerlerini savunan ve savaşa karşı çıkan partiler var.

Bu seçimde Atlantikçi partilerin adaylarının tümü neoliberal AB projesini savunuyor, Ukrayna’da ve İsrail’de Neonaziler ve faşistleri destekliyor, Rusya’ya karşı savaş çığırtkanlığı yapıyorlar. Ticari ilişkilerde ve Çin- Uygur Türkleri konusunda ABD’nin peşine takılıyor ve yalanlarını ileri sürüyorlar.

Milliyetçi partilerin ortak yönleri her ülke ve partiye göre değişse de ABD ve NATO’ya karşı tutum alıyorlar. Ukrayna’ya asker ve silah göndermeye karşı çıkıyor, dış politikada ülkelerinin çıkarları doğrultusunda Rusya gibi Çin gibi jeostratejik ve ekonomik devlerle işbirliği ve barışı savunuyorlar. Bu nedenle “Kremlin’in ajanları”, “Çin casusları” gibi suçlamalara maruz kalıyorlar.

SOSYAL DEMOKRATLAR RUSYA VE ÇİN DÜŞMANLIĞINDA BAŞI ÇEKİYORLAR

Macron’un liste başı adayı Valerie Hayer, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Fransa ziyareti sırasında Çin'in Müslüman Uygur azınlığa karşı "soykırım" uyguladığını açıkladı. Hayer, "Gözaltından, zorla kısırlaştırmalardan, dil ve kültürün silinmesinden bahsettiğimizde... evet, bunun soykırım olduğunu düşünebiliriz (...) karar vermek uluslararası adalete kalmış olsa bile" dedi.

Aynı şekilde Sosyal demokratların adayı ve Atlantikçilerin göz bebeği Raphaël Glucksmann Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u Çin'e karşı "kararlı" olmaya ve "orada işlenen suçlar karşısında sessiz kalmamaya" çağırdı. Glucksmann Le Monde'da yayınlanan makalesinde "Mesele artık Çin ile konuşmamak ya da Çinli liderleri kabul etmemek değil, mesele kararlı olmak, orada işlenen suçlar ya da burada gerçekleştirilen saldırılar karşısında sessiz kalmamak, güç dengesini kabul etmektir." diye yazdı.

Sosyal demokrat aday 3 Mayıs'ta Paris'te Kiev Belediye Başkanı Vitali Klitschko ile birlikte Ukrayna'ya verdiği koşulsuz desteği bir kez daha teyit etti ve Pekin'in Uygurlara yönelik baskılarına atıfta bulunarak "kölelik ürünlerinin" Avrupa pazarından yasaklanması çağrısında bulunarak Çin'e karşı sert bir duruş sergiledi.

MİLLİYETÇİLERİN ADAYI AÇIK ARA ÖNDE

Harris Interactive anketinin sonuçlarına göre, “en dürüst, cesur, yetkin, güven verici ve dinamik aday, taahhütlerini yerine getirebilen, Fransızların endişelerini en iyi anlayan ve Fransa'yı Avrupa Parlamentosu'nda en iyi temsil edecek kişi" olarak görülen 28 yaşındaki Ulusal Birlik Partisinin adayı Jordan Bardella yüzde 31 ile birinci oldu. 7 yıllık iktidarı boyunca halkın desteğini kaybeden Macron’un adayı Hayer ise yüzde 15 oranında. Sosyal demokratların adayı Glucksmann ise yüzde 14 ile neredeyse Hayer’i yakalayacak duruma geldi.

Yüzde 5 oranını aşarak dördüncü ve beşinci parti olarak parlamentoya girmeyi hedefleyen 4 parti aralarında yarışıyor: yüzde 7 ile Cumhuriyetçiler’in (Les Républicains) adayı François-Xavier Bellamy, yüzde 6,5-7 ile Yeşillerin (EELV) adayı Marie Toussaint ve Boyun Eğmeyen Fransa’nın (LFI) adayı Manon Aubry yüzde 6 ile Yeniden Fetih Partisinin (Reconquête) adayı Marion Maréchal