Avrupa'da MERCOSUR çatlağı! ‘AB, birlik olmanın gerekliliklerini yerine getiremiyor’

Latin Amerika’daki beş ülkenin (Brezilya, Arjantin, Uruguay, Paraguay ve Venezuela) oluşturduğu Mercosul Güney Amerika Ortak Pazarı (Mercosur) ile Avrupa Birliği (AB) arasında ticaret anlaşmasına yönelik görüşmeler uzun süredir devam ediyor. Fransa’nın itirazlarına rağmen Brüksel, Mercosur ile ticaret anlaşması yapmak konusunda istekli. Konuya ilişkin Aydınlık Avrupa’ya değerlendirmelerde bulunan İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Tuğçenur Ekinci Furtana, AB’nin birlik olmanın gerekliliklerini tam olarak yerine getiremediği yorumunda bulundu.

Avrupa Komisyonu'nun ticaret politikasından sorumlu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis Financial Times'e yaptığı açıklamada AB ülkelerinin çoğunluğunun anlaşmayı desteklediğini ve Fransa'nın endişelerinin birçoğunun nihai anlaşmada ele alınacağını söyledi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron anlaşmaya karşı geniş bir kampanya başlatmış ve bunun çevrenin yanında Fransız çiftçiler ve sanayiciler için de felaket olacağını söylemişti. Buna karşın Dombrovskis, "Bence Fransız tarafı halen müzakere etmekte olduğumuz nihai anlaşmada neler olduğuna ve Başkan'ın dile getirdiği endişeleri ne ölçüde giderdiğine bakmalı" dedi.

‘AB’NİN DAHA İLERİ İŞ BİRLİKLERİ GELİŞTİRMESİ HAYAL’

Furtana, AB’de ortaya çıkan ayrılıkların yeni olmadığını ve bu yaşananların İngiltere’nin ayrılma sürecini hatırlattığını ifade etti. Avrupa Birliği’nin uluslararası siyasi birlikteliklerde teknik açıdan dünya çapında takip edilen bir örnek olduğunu belirten Furtana, bu çatlakların AB örneğinin tüm ülkelere uygulanabilirliği konusunda şüpheleri artırdığını vurguladı. Furtana ayrıca, AB’nin daha kapsamlı bir birliğe doğru gitmesinin artık bir hayale dönüştüğünü ifade etti: “Politik ve askeri konularla kıyaslandığında, ticaret anlaşmaları daha basit çözülmesi gereken meseleler. Ancak buralarda bile anlaşamadıklarını görüyoruz. Bu durumda, birliğin ortak bir ordu oluşturması ya da daha ileri bir siyasi birlikteliğe doğru ilerlemesinin artık bir hayalden başka bir şey olmadığı ortaya çıkıyor.”

Gün yüzüne çıkan ayrışmaların, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi sırasında Türkiye’nin de işini kolaylaştırabileceğini ifade eden Furtana şunları söyledi: “Buradan görülüyor ki, Türkiye’nin tüm üye ülkeleri ikna etmek için uğraşması gerekmeyecek. Güncelleme görüşmelerinde ülkelerin bir kısmıyla anlaşmaya varmak yeterli olacak. Bu durum, Avrupa Birliği’nin birlik olmanın gerekliliklerini de tam olarak yerine getiremediğini gösteriyor.”

ALMANYA 780 MİLYONLUK PAZARA ULAŞMA DERDİNDE

Mercosur ile AB arasındaki ticaret anlaşmasının, AB ihracatçıları için 780 milyon kişilik bir pazara ulaşmasını sağlaması bekleniyor. Bu Avrupalı şirketlere yıllık 4 milyar avrodan fazla vergi tasarrufu sağlayacak. Arjantin'in yeni Devlet Başkanı Javier Milei anlaşmayı destekliyor. Almanya da anlaşmanın tamamlanmasına yönelik çaba sarf ediyor. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, 20 yıldan fazla zamandır süren görüşmelerin artık sonuca vardırılmasının gerekli olduğunu ifade ederek "Tarafları azami pragmatizm göstermeye ve uzlaşmaya istekli olmaya çağırıyorum ki nihayet bu işi başarılı bir sonuca ulaştırabilelim" dedi. Brezilya lideri Lula ise Fransa’yı “korumacı” politikalar izlemek istediği gerekçesiyle eleştirdi. Lula, AB'yi anlaşmayı imzalamakla gerçekten ilgilenip ilgilenmediğine karar vermeye çağırdı.

Avrupa Komisyonu'nun ticaret politikasından sorumlu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis anlaşmanın 2024 yılı ortalarına kadar tamamlanmasını umduğunu, yani haziran ayında seçilecek olan bir sonraki Avrupa Parlamentosu'nun anlaşmayı onaylamasını beklediğini söyledi.

Uygulamayı hızlandırmak için komisyon, ulusal hükümetler ve Avrupa parlamentosu mutabık kaldıkça mal ticaretinde anlaşmayı geçici olarak uygulayabilirler. Yatırımların korunması ise ancak bazıları son derece isteksiz olan üye ülke parlamentolarının anlaşmanın tamamını onaylamasından sonra yürürlüğe girebilir.