Kâr Avrupa'ya değil Türk üreticisine gitsin: Ambalajlı satalım biz kazanalım
Avrupa'da zeytin ve zeytinyağı üretimi kuraklık krizine girdi. Başta İspanya olmak üzere ülkeler, zeytinyağı topluyor. Türkiye’de de bu yıl rekoltede büyük düşüş var. Balıkesirli üreticiler, ‘Avrupa’da sıkıntı olacak diye beklemeyelim, iyi planlayalım, kendi markamızı yaratalım.’ dedi.
Sibel Koç Güven
Dünyanın en büyük zeytin üreticisi İspanya'da üretim, aşırı sıcaklar nedeniyle bu yıl da beklenenin altında kaldı. Avrupalı ülkeler, Türkiye’den dökme zeytinyağı talebini artırdı. Balıkesirli zeytinyağı üreticileri ise dökme zeytinyağı ihracatının yanında ambalajlı ürün ihracatının planlanmasını istediler, ‘Doğru planlamayla kendi nimetimizden biz kazanalım.” dediler. Üreticiler, aksi takdirde sofralık zeytin ve zeytinyağı fiyatlarının artmaya devam edeceği uyarısı yaptılar.
Balıkesir’de zeytin üreticiliği yapan Ethem Dülgeroğlu, İspanya, İtalya ve Fransa'da kuraklıktan dolayı zeytin ağaçlarında yüzde 70 rekolte kayıpları yaşandığını belirtti. Aynı sorunun Türkiye için de geçerli olduğunu belirten Dülgeroğlu, “Balıkesir’de bu yıl ürün yok. Ağaçlar boş kaldı. Kışın havalar çok sıcak geçti. Ağaçlar soğuklama alamadı, uykuya yatamadı. O yüzden de verim çok düşük.” dedi.
500 LİRALIK TENEKE 1000 LİRA OLDU
Zeytinyağının altın gibi değerli hale geldiğini belirten Dülgeroğlu, “5 kiloluk tenekeleri aralıkta 500 liraya satıyorduk, şimdi 1000 lira oldu. Eylül’den sonra ne olur bilmiyoruz. Sofralık zeytinde de büyük fiyat artışları bekliyoruz.” dedi.
Tunus’tan zeytinyağı ithal edildiği duyumları aldıklarını da belirten Dülgeroğlu, Avrupalı ülkelerin pazarı kaptırmamak için ülkelerden zeytinyağı topladıklarını ifade etti. İspanya başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinin Türkiye’den ürün toplayıp dökme ürünü ambalajlı ürün haline getirip kendi yağıymış gibi sattığını ifade etti. Dülgeroğlu, devletin soruna müdahale etmesini istedi. Yoksa zeytin ve zeytinyağında fiyatların çok yükseleceği uyarısı yaptı.
‘DÖKMEYİ ALIP AMBALAJLAYIP SATACAKLAR’
Edremit Ziraat Odası Başkanı Ali Yılmaz Diker de Aydınlık’a yaptığı açıklamada yıllardır paketli, ambalajlı ürün satışının değerlendirilemediğini bu yüzden de ülkenin hep kaybettiğini belirtti.
Türkiye’nin kaliteli zeytin ve zeytinyağı üretimi yaptığını belirten Diker, “Geçen sene büyük bir ivme yaşadık. Rekolte çok yüksekti. Avrupa kuraklıktan dolayı büyük sıkıntı yaşadı. Türkiye büyük avantaj yakalamıştı ama biz bu avantajı seyrettik. Ambalajlı ürün piyasasında İspanya yüzde 50, Yunanistan yüzde 20, Türkiye ise yüzde 10 pazar yaratabildi. Şimdi bizden alacaklar, ambalajlayıp satacaklar. Bu üreticiyi rahatlatıyor, ihracatçıya üç kuruş kazandırıyor ama biz bunun kaymağını yiyemiyoruz. Nimetten faydalanamıyoruz.” diye konuştu.
‘HÜKÜMET İYİ HESAPLAMALI’
Önümüzdeki sezonda rekoltede sıkıntılar yaşanacağını belirten Ali Yılmaz Diker, şöyle devam etti: “Tüm dünyada kuraklıktan dolayı sıkıntılar var, Türkiye’de de var. Hükümet bunu iyi değerlendirmeli. İyi hesap yapmalı. İyi bir planlama yapmalı. Bakanlık dökme zeytinyağı ihracatının yanında ambalajlı ürün ihracatında da üreticinin önünü açmalı. Dökmeden 100 bin ton yağ satarsın 300 milyon dolar kazanırsın, ambalajlı üründen
1 milyar dolar kazanırsın. Yıllardır bu yapılmadı, yapılmalı. Gerekli çalışmalar bir an önce yapılıp sektörde kalıcılık yaratmalıyız.”
‘KENDİ MARKAMIZLA SÜREKLİLİK SAĞLAYALIM’
Avrupa ülkelerinin ihtiyacı olduğu zaman kapımıza geldiğini belirten Diker, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Avrupa, bizim hayrımıza gelmiyor, kendi açıklarını kapatmak için geliyor. Biz de yağmur duasına çıkar gibi dünya fiyatlarına, sıkıntıya bakıyoruz. Markalaşmayla dünyada tanınırlığımızı sağlamalıyız. Böylece piyasada istikrarı da oluştururuz. Biz kendi markamızla gidelim, süreklilik sağlayalım. Bizim malımızla kat be kat onlar kazanıyorlar, neden biz kazanmayalım.”
Dış talep sebebiyle yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatında kilogram başına 20 cent karşılığı Türk lirası kesintisi uygulanması da kararlaştırıldı. Ali Yılmaz Diker, Ticaret Bakanlığının 20 cent üzerine 20 cent koyarak ambalajlı ürün satacak olanı teşvik çağrısı yaptı.
ÖNLEM ALINMAZSA FİYATLAR ARTACAK
Yağmur Süt Zeytin ve Et Ürünleri Yöneticisi Mehmet Fatih Sumeli, “Türkiye'de kilogram fiyatı 15 lira civarı olan yağlık zeytin şu anda 35 lira civarlarına çıktı. İspanya başta olmak üzere ülkeler her taraftan zeytinyağı topluyorlar. Bizim ülkemizde maalesef ulusal ve yerel marketlerin raflarından ürün toplayıp ambalajlı ürünü dökme haline getirip ihracat yapan veya ihracatçıya ham madde sağlayan firmalar var. Bu kriz ancak markalı ürün ihracatımızı artırarak fırsata döner. Dökme zeytinyağı ihracatımızı acilen kapatıp, sadece küçük ambalajlı ve yerli markalı ürünleri serbest bırakmamız gerekiyor. Aksi takdirde yağlık zeytinin bu kadar para ettiği durumda hiçbir müstahsil sofralık olarak satmayı beklemez ve sıkıp yağını çıkarıp daha pahalıya satar." diye konuştu
‘SOFRALIK ZEYTİN 400’E ÇIKAR’
Sumeli, eylülde ülkede rekolte kaybı olabileceğine dikkat çekerek, şöyle konuştu:
"Böyle bir durumda taban fiyat olan yağlık zeytin 40 liradan başlarsa ocak ayında en ucuz sofralık zeytinin kilogram fiyatı perakende noktada 150 liraya, iri zeytin ise 350-400 lira civarına çıkacaktır. 1 litre zeytinyağı fiyatı da 350 lira civarına kadar çıkabilir. Ülkemize hiçbir faydası veya katma değeri olmayan dökme zeytinyağı ihracatı tüm vatandaşlarımızın ortak faydası adına kapatılmalıdır. Eğer rekolte kaybı olmazsa neticede aralık ayına kadar tekrar açılabilecek bir durumdur."
