23 Kasım 2024 Cumartesi
İstanbul 15°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Avrupa’nın Tayvan’ı Çin’den ayırma kampanyası

Avrupa Parlamentosu, Tayvan'ın Birleşmiş Milletler kuruluşlarına dahil edilmesi çabası ve 2758 sayılı karara yönelik saldırısıyla, adanın statüsünü sarsmaya başladı. Avrupa Parlamentosu Çin’in kırmızı çizgisini hedef alırken, Batılı devletler hangi yolu seçeceklerine karar vermek zorunda...

Avrupa’nın Tayvan’ı Çin’den ayırma kampanyası! Batı, Çin'in yükselişini engellemeye mi çalışıyor? Batı'nın Çin planları ne? Avrupa'nın Tayvan politikası ne?
A+ A-
ALİ MERCAN

Avrupa Parlamentosu (AP), Çin'in Birleşmiş Milletler (BM) üyeliğini düzenleyen kararını kaldırma kampanyası başlattı. Amaç, Tayvan'ı bağımsız devlet olarak BM kuruluşları arasına kabul ettirmektir. AP böylece Pekin'in kırmızı çizgilerine saldırmaktadır.

Batılı ülkeler, Rusya’dan sonra Çin’e de yaptırım kararları aldı. Rusya’ya yaptırımlardan büyük zarar gören Avrupa, Çin mallarının satışını engelleme planı yaptı. Çin’e yaptırımların bir diğer biçimi Tayvan’ın bağımsızlığı ve BM’de kendi başına temsil edilmesini sağlamak.

Böylece Batı, BM’de kararına katıldıkları 2758 sayılı yasayı iptal etme girişimini başlattı. 1971’de kabul edilen karara göre Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin bir parçası. Bu durum, bugüne kadar uluslararası alanda kabul edilen bir gerçektir.

Özellikle Almanya, Atlantik hegemonyacılığının “esas hedef” dediği Çin’in önünü kesmek için ülkenin iç sorunları üzerinden bölücülük yapmaktadır. Buna ek olarak ürünlerin pazarda dolaşımını engellemek için de kampanya başlatmaktadır.

Avrupa’nın Tayvan’ı Çin’den ayırma kampanyası - Resim : 1
Demokrasi, özgürlük, bağımsızlık gibi örtüler altında Atlantik yörüngesindeki Batı, Çin’i hedef almaktadır.

BATI HER YÖNDEN ÇİN‘İN ÖNÜNÜ KESMEK İÇİN PLANLAR YAPIYOR

Batı’nın Çin’in önünü kesmek için yürüttüğü son kampanya Alman dış politika bülteninde şöyle özetleniyor:

“Avrupa Parlamentosu (AP), Alman politikacıların girişimiyle Tayvan'ın BM kuruluşlarına kabul edilmesi için kampanya yürütüyor. Bir parlamento heyeti, Taipei'ye yaptığı son ziyaretle ada çapında gerilimleri körüklüyor.

"Avrupa Parlamentosu tarafından geçen haftalarda kabul edilen bir karara göre, Tayvan'ın Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) gibi BM uzman kuruluşlarına kabul edilmesi gerekiyor. Bu adım, Tayvanlı temsilcileri Birleşmiş Milletler ve kuruluşlarından dışlayan 1971 tarihli 2758 sayılı BM kararını da kaldırmaya yöneliktir.

"Aynı zamanda, Pekin'in kırmızı çizgisine saldırılıyor. Göz ardı edilmesi savaş da dâhil olmak üzere sert tepkilere yol açacak olan ‘tek Çin’ ilkesini doğrudan hedef alıyor. Karar, Çin Halk Cumhuriyeti'nin yükselişine karşı koyma hedefini gözetiyor.

"Kampanya, 40 ülkede faaliyet gösteren lobi örgütü olan Çin Parlamentolar Arası İttifak (IPAC) üyeleri tarafından başlatıldı. IPAC, diğer parlamentolarda da benzer kararlar aldı. Bir Alman IPAC üyesi şu anda Avrupa Parlamentosu'ndan bir heyetin Tayvan gezisine liderlik ediyor.”(1)

AP, ekim ayının son haftasında 432 lehte, 60 aleyhte ve 71 çekimser oyla Tayvan’ın Çin’den ayrılması için kampanyayı kabul etti. AP kararı, kendisini Çin'e karşı sert bir şekilde konumlandırıyor. Adanın anakaradan ayrılmasını desteklemek için uygun önlemler alınması çağrısında bulunuyor.

Tayvan'ın AB'nin “kilit ortağı” olduğu ve gelecekte daha yakın işbirliği yapması gerektiği belirtiliyor:

“Sadece Taipei'ye parlamento delegasyonları göndermek değil, siyasi alanda ‘her düzeyde’ daha yoğun bir değişim geliştirmek de önem taşıyor.

"Bu, bilim, eğitim, kültür ve spor alanlarında geniş işbirliği, yeni şehir ve bölgesel ortaklıkların yanı sıra Tayvan itfaiyesi ve polisi ile ‘yapısal teknik işbirliği’ ile desteklenmelidir; buna ek olarak, AB Komisyonu ikili bir yatırım anlaşması müzakerelerini ‘derhal’ başlatmalıdır.

"Tayvan, uluslararası kuruluşlara, örneğin DSÖ gibi uzmanlaşmış Birleşmiş Milletler kurumlarına ve Interpol gibi hükümetler arası kuruluşlara da kabul edilmelidir.

“AP, Tayvan'ın çok uluslu kuruluşlara kabul edilmesi talebini haklı çıkarmak için 25 Ekim 1971 tarihli 2758 sayılı BM kararına atıfta bulunuyor. Bu karara kadar Tayvan, BM Güvenlik Konseyi'ndeki yeri de dâhil olmak üzere ‘Çin Cumhuriyeti’ adı altında Çin'in BM'deki yerini elinde tutuyordu. BM Genel Kurulu 2758 sayılı karar ile bunu değiştirdi.

"Çin Halk Cumhuriyeti ‘Çin'in Birleşmiş Milletler’deki tek meşru temsilcisi’ olarak tanındı. Tayvan, 25 Ekim 1971 tarihinden itibaren BM ve kuruluşlarında temsil edilmedi. Çin’in bir parçası olarak ele alındı. AP şimdi, 2758 sayılı kararda Tayvan kelimesini kullanıyor.

"BM Genel Kurulu'nun adanın BM'deki statüsü hakkında herhangi bir açıklama yapmadığını iddia ediyor. Pekin‘in, tarihi ve uluslararası kuralları çarpıttığını iddia ediyor.”(2)

Avrupa’nın Tayvan’ı Çin’den ayırma kampanyası - Resim : 2
Ekonomik gelişme yüzdesi İlk çeyrekte 0,2, şu anda 0 olan Almanya’nın Çin’e darbe vurması olası değildir.

40 PARLAMENTO ÇİN’İN YÜKSELİŞİNİ ÖNLEMEK İSTİYOR

BM'nin 2758 sayılı kararına gerçek dışı iddialarla kapsamlı bir saldırı başlatma planı, BM Temsilciler Meclisi tarafından ele alındı. Kararın Tayvan'ın Birleşmiş Milletler ve örgütleri nezdindeki temsili hakkında herhangi bir açıklama yapmadığı iddia edildi.

Tayvan Uluslararası Dayanışma Yasası'nı kabul etti. Benzer kararlar 21 Ağustos 2024 tarihinde Avustralya Senatosu ve 12 Eylül 2024 tarihinde Hollanda Parlamentosu İkinci Meclisi tarafından kabul edildi.

Çin Parlamentolar Arası İttifakı (IPAC) konuyu 2024 yazında ele aldı. Bu tür parlamento kararları daha da arttı.

IPAC, diğerlerinin yanı sıra Alman Yeşiller politikacısı Reinhard Bütikofer'in girişimiyle Haziran 2020'de kuruldu; hedeflerinden biri, Çin’in yükselişine karşı koymaktı. 40 parlamentodan yaklaşık 250 üyeyi bir araya getiriyor ve bu üyeler düzenli olarak Çin karşıtı önlemler oyluyor.

Bu, Pekin aleyhindeki kararların aynı anda çeşitli parlamentolarda kabul edilmesini mümkün kılıyor ve böylece Çin’e karşı yaygın bir uluslararası hoşnutsuzluk olduğu izlenimi yaratılıyor.

Avrupa’nın Tayvan’ı Çin’den ayırma kampanyası - Resim : 3
Avrupa Parlamentosu (AP), Çin'in Birleşmiş Milletler (BM) üyeliğini düzenleyen kararını kaldırma kampanyası başlattı.

ÇİN’İ ÖNLEME KAMPANYASININ BAŞINI ALMAN YEŞİLLER ÇEKTİ

Alman Koalisyon ortağı Yeşiller Partisi, Çin'e yönelik transatlantik parlamenterler koalisyonunda öncü rol oynadı.” 2020’de kurulan, o sırada on iki parlamentodan üyesi bulunan Çin Parlamentolar Arası İttifak'ta (IPAC) Marco Rubio, Bob Menendez gibi Çin karşıtı ABD'li şahinler rol aldılar.

Somut hedef, ABD'nin Pekin'e yönelik yaptırım politikasını Avrupa'ya da uygulatmaktı. Böyle bir parlamento baskı grubunun kurulması, Münih Güvenlik Konferansı'nın oturum aralarında Yeşiller Partisi milletvekili Reinhard Bütikofer tarafından önerilmişti.

Şimdi IPAC eş başkanı olarak görev yapıyor. Çin'e karşı “güvenlik stratejileri” geliştirilmesi çağrısı da yapan örgütün danışma kurulunda eski bir CIA uzmanı da bulunuyor.(3)

Temmuz ayı sonunda Taipei'de yapılan bir toplantıda IPAC, BM'nin 2758 sayılı Kararını ele aldı. Tayvan'ın BM kuruluşları da dâhil olmak üzere “uluslararası kuruluşlara” üyeliğini engellemeyecek şekilde yeniden yorumlamayı kabul etti.

Ayrıca, “Tayvan'ın BM kurumlarına ve ötesine daha derin katılım sağlama konusundaki haklı iddialarını” elinden geldiğince desteklemeyi savundu.

IPAC'ın açıkladığı gibi, “Avustralya Senatosu'nun yukarıda belirtilen kararının geçişi, iki IPAC üyesine kadar uzanmaktadır. Muhafazakâr Liberallerden Senatör David Fawcett ve İşçi Partisi'nden Senatör Deborah O'Neill gibi.“(4)

Hollanda Parlamentosu İkinci Meclisi'nin kararı ise parlamentoya ve IPAC üyesi Jan Paternotte'ye (Democraten 66) geri dönüyor.

Aynı durum, IPAC'a göre, Alman IPAC üyelerinin, özellikle de AP'nda Özgür Seçmenler için yer alan Engin Eroğlu ve CDU milletvekili Michael Gahler'in de öncü bir rol oynadığı AP kararı için de geçerlidir.

IPAC üyesi Gahler altı günlük ziyaret için Tayvan'a gelen AP heyetine liderlik etti.

Heyette Macron'un Rönesans partisi için AP‘ye seçilen milletvekili Bernard Guetta da yer aldı. Heyetin ziyaret programında, Devlet Başkan Yardımcısı Hsiao Bi-khim ve Dışişleri Bakan Yardımcısı François Wu ile görüşmelerin yanı sıra Tayvan parlamentosuna ziyaret de yer aldı.

Amaç, AB ile Tayvan arasındaki ekonomik ilişkilerin daha da genişletilmesinin yanı sıra “jeopolitik durumu” tartışmaktı. Gelecekteki işbirliği olanaklarını araştırmaktı.

ÇİN’İN KIRMIZI ÇİZGİLERİNİ AŞARAK SAVAŞ KIŞKIRTIYORLAR

AP, Tayvan'ın BM kuruluşlarına kabul edilmesini ilan ederek ve aynı zamanda BM'nin 2758 sayılı kararına yönelik saldırısıyla adanın statüsünü sarsmaya başladı. Çin‘in iyi bilinen ve savaş nedeni sayılan kırmızı çizgisini hedef aldı. Aynı anda barış demektedirler.

Çin'in Tayvan konusundaki kırmızı çizgileri göz önüne alındığında, Batılı devletler hangi yolu seçeceklerine karar vermek zorundadır. Kırmızı çizgileri aşmak ve aynı anda savaşı önlemek. Mevcut durumda ikisini bir arada yapmak mümkün değil.

ÇİN’E VE AVRASYA’YA SALDIRI TÜRKİYE’YE DE SALDIRIDIR

Demokrasi, özgürlük, bağımsızlık gibi örtüler altında Atlantik yörüngesindeki Batı, Çin’i hedef almaktadır. İlk çeyrekte 0,2 olan ekonomik gelişme yüzdesi şu anda 0’a düşen Almanya’nın Çin’e darbe vurması olası değildir.

Ayrıca Almanya’nın işveren örgütleri Çin’le ilişkilerde ısrar etmektedirler. Üretimleri gerileyen, işletmeleri kapanan Volkswagen, BMW, Opel gibi firmalar Çin’le ilişkileri geliştirmek istiyorlar. Hızla gelişen Milliyetçi Partiler Çin karşıtı kampanyaları desteklemiyor.

Buna karşılık Sol, Yeşiller ve Sosyal Demokratlardan oluşan Almanya Koalisyonu Çin engellemek için kampanyalar yürütüyor. Ancak Alman Koalisyonu ve benzerlerinin devri geçiyor.

Özellikle son BRICS zirvesinde küresel çapta Asya’nın yükselişine tanıklık edildi. Bu yükselişte Çin öncü rol oynamaktadır. Rusya ve diğer Asya ve Batı Asya ülkeleriyle ilişkiler Çin için de önemli bir güç kaynağıdır.

Türkiye Çin’e ve diğer Avrasya ülkelerine yaptırımlardan etkilenebilecek en önemli ülkelerden birisi. Küresel çatışmaların yoğunlaştığı alan Doğu Akdeniz’dir.

Türkiye’nin her bakımdan yeri Avrasya’dır. Asya ve Batı Asya’da ilerleme ve savunmada öncü roller oynuyor. Çin ile ilişkileri özellikle önem taşıyor. Türkiye Kuşak Yol projesinin her bakımdan kesiştiği bir alandadır.

Çin, kazanımlarını insanlıkla paylaşma çizgisi izlemektedir. Hızla gelişme birikimi olan Türkiye önemli bir yatırım alanıdır. Çin de adımlarını buna göre atmaktadır. Yatırımları artmaktadır. Türkiye Avrasya ve Çin gibi yükselen ülkelerle ilişkilerinde tutarlı olmalıdır.

DİPNOTLAR:

(1) German Foreign Policy, 30 Ekim 2024.
(2) Joint Motion for a resolution on the misinterpretation of UN resolution 2758 by the People’s Republic of China and its continuous military provocations around Taiwan. europaparl.europa.eu 23.10.2024.
(3) GFP, 10 Haziran 2024.
(4)European Parliament Passes Motion on UN Resolution 2758. ipac.global 24.10.2024.

Çin Avrupa AB Tayvan Batı