Ayçiçeğinde tırtıl salgını verimde kayıplara neden olabilir: Bakanlık ve üretici alarmda

Doç. Dr. Özgür Sağlam, üreticilerin tarlalarını iyi gözlemlemesinin erken müdahalede önemli olduğunu ifade etti.

Türkiye’nin ayçiçeği üretiminin yüzde 50’sini karşılayan Trakya bölgesi tırtıl istilasına uğradı. Çayır tırtılına karşı Tarım Bakanlığı, ziraat mühendisleri ve üretici alarmda. Tarım ve Orman Bakanlığı zirai drone kullanımına izin verildiğini duyurdu. İl Müdürlükleri ve üretici, verim kaybını en aza indirmek için tarlalarda ilaçlama yapıyor.

Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, Çanakkale ve İstanbul’da görülen çayır tırtılı, ayçiçeğinin kökünden başlayarak yapraklara kadar tamamına zarar veriyor. Çiçeklenme zamanı ayçiçeğini istila eden tırtıllar, önlemlerde yetersiz kalınması durumunda büyük verim kaybına neden olabilir. Aynı tırtıllar, Trakya’da 10 yıl önce de görülmüştü. Üreticiler, o dönemde tırtılın daha az görüldüğünü, bu yıl ise çok daha yaygın olduğunu ifade ediyor.

Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özgür Sağlam, çayır tırtılının ayçiçeğinde salgın yapan bir zararlı olduğunu belirtti. İlaçlamanın bu noktada şart olduğunu ancak ilaçlama yapılırken arıların zarar görmemesi için akşam üzeri ilaçlama yapılması çağrısı yapan Sağlam, üreticinin tarlasını iyi gözlemlemesinin, erken müdahale için önemli olduğunu ifade etti.

YUMURTALARLA HIZLA ARTIYOR

Aydınlık’a konuşan Doç. Dr. Özgür Sağlam, 10 yıl önce de benzer bir salgınla karşı karşıya kaldıklarını belirterek, “Çayır tırtılı, ayçiçeğinin zararlı listesinde yok. Zaman zaman salgın yapan bir zararlı. En önemli kriter iklim şartları ve çevre. Bütün şartlar bir araya geldiğinde ortaya çıkıyor. Sıcaklık, yağış ve nem, tırtıl için en ideal şartlarda olduğunda ortaya çıkıyor. Böcek bıraktığı yumurtalarla hayatta kalıyor ve hızla artıyor. Geçtiğimiz yıllarda da ayçiçeği ekimi yapılan tarlalarda görüldü ancak bu kadar yaygın değildi” diye konuştu.

Ayçiçeğinin çiçek döneminde olduğuna dikkat çeken Sağlam, “Arıların faaliyette olduğu bir dönem. O yüzden mücadelede çok dikkatli olmak gerekiyor. Mutlaka arıların çekildiği akşam üstü ilaçlama yapılmalı” dedi.

ÜRETİCİ BİLGİLENDİRİLMELİ

Doç. Dr. Özgür Sağlam, çayır tırtılının çiçeği tamamen yapraksız bıraktığını ve verimde ciddi düşüşlere neden olabildiğini belirtti. Sağlam şöyle devam etti:

“Kısa süreli ilaçlamalar öneriyoruz. Üretici şu anda ekili alana traktörle giremiyor. Dronla ilaçlama yapılıyor. Ancak dronla yapılınca da ilaç yüzeyde kalıyor ve alt kısımlara geçemiyor. Dronla mücadelede etkinlik yüzde 80’lerde kalabiliyor. Bu dönemde arı ölümleri olabilir, süreç iyi yönetilmeli. Gıdanın bu denli önemli olduğu bir dönemde üretici mutlaka bilgilendirilmeli ve tarlasını iyi gözlemlemeli. Bayram tatili de tırtıl için bir fırsat oldu. Tırtıl girmeyen tarlaların kenarları mutlaka ilaçlanmalı, yabancı otlar temizlenmeli. Yerden ilaçlama da yapılıyor. İlaçlama tabii ki riskli ama çok hızlı sonuç veriyor. İlaçlama dışındaki mücadele yöntemleri konusunda da üreticiler bilgilendirilmeli. Yabancı otlar kontrol edilmeli.”

Tırtıl salgınının üreticinin sahada olmasıyla engellenebileceğine de vurgu yapan Sağlam, “Metrekarede 25 tırtıl var şu anda. Tırtıl hava şartlarından dolayı çok hızlı hareket etti. Önlemler alındı ama tarlasını kontrol etmeyen, gözlemlemeyenler oldu. Üretim sezonunda üreticinin erken dönemde bitkiyi gözlemlemesi salgını engelleyebilirdi” diye konuştu.

MISIRDA DA GÖRÜLDÜ

Tarım ve Orman Bakanlığı da 7 il valiliğine gönderdiği genelgede çayır tırtılının ayçiçeği ve mısırda görüldüğü bilgisine yer verdi. Ancak daha çok ayçiçeğinde yoğun görüldüğü için şimdilik çalışmalar ve zirai mücadele ayçiçeğinde yoğunlaştırıldı.

VERİM ÇOK İYİYDİ

Ekrem Şaylan (Kırklareli Ziraat Odası Başkanı): Salgın ilimizde çok yaygın, mücadeleye üreticilerimizle birlikte devam ediyoruz. Bazı bölgelerde tırtılları azalttık ama bazı bölgelerde rüzgârdan dolayı dronlar çalışmıyor. Üretici kurak yerlerde tarlalarına girip ilaçlama yapıyor. Bakanlık, İl Müdürlüğü ve üretici organize bir şekilde çalışıyor. Ziraat Odası olarak da ekiplerimiz tarlalarda mücadele ediyor ama ne kadar başarılı olacağız bilmiyorum. Bir hafta içinde zararı göreceğiz. Şu an zararın büyük olacağını öngörüyoruz. Bütün yeşil yapraklar yendi, çiçek kısımlarına geldiler. Mısır ekiyoruz şu anda. Onlara geçmesini engellemeye çalışıyoruz. Mısırda erken dönemde yakaladık. Ekimler bu sene çok iyiydi verim de bekliyorduk ama bu tırtıllar verimi düşürecek.

Hüseyin Arabacı (Edirne Ziraat Odası Başkanı): Edirne merkezde sıkıntı yok ama ilçelerden yaygın olduğu bilgileri geliyor. İl Tarım Müdürlüğü ile sürekli görüşüyoruz. Dün ve bugün bölgenin yüzde 90’ı ilaçlandı.

ÇİFTÇİ SİNAN ARGUN: TIRTILLAR 100 DEKAR ALANI BİTİRDİ

Havadan ilaçlama ekipleri, Kırklareli'nin Kavaklı ve İnece beldeleri ile Dokuzhöyük köyünde çalışmalarını yürütüyor. Çiftçi Sinan Argun, çayır tırtılı nedeniyle zor durumda olduklarını söyledi.

Ayçiçeğinin yüksek boyda olduğu için tarlaya traktörle de giremediklerini ifade eden Argun, dron ile ilaçlama yaptırdıklarını belirtti. 250 dönüm ayçiçeği arazisinin yaklaşık 100 dönümünde tırtıl istilasının olduğunu aktaran Argun, zor bir süreç yaşadıklarını kaydetti.

Bazı bölgelerde tırtılların yapraklardan başlayıp, tanesine kadar ulaştığını anlatan Argun, "Bölgemizde çok yoğun tırtıl var. Bütün çiftçilerimize geçmiş olsun. Dronla ilaçlama yaptırıyoruz. Dron da bazen yetersiz kalıyor. Yaklaşık 100 dekar alanı hemen hemen bitirdi tırtıllar. Yaprak kalmadı ayçiçeğinde. Tane tutar mı tutmaz mı belli değil. Tırtıllar önce yaprakları yiyor sonra ayçiçeğinin kafasını yiyor. Geriye bir şey bırakmıyor" diye konuştu.

Kırklareli Tarım ve Orman Müdürü Mehmet Aksoy da çayır tırtıllarının olduğu bölgelerde ilaçlama çalışmalarının devam ettiğini bildirdi. İlaçlama çalışmaları Edirne ve Tekirdağ'da da sürüyor.