Aydınlık 'depo kuralım merkez olalım' demişti, görüşmelerden sonuç çıktı

Türkiye'nin metalik cevherlerde merkez olabilmesi için Londra Metal Borsası (LME) lisanslı depo kurulmasına yönelik “Depo kuralım merkez olalım” manşetimiz ses getirdi. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) üyeleri geçen günlerde Ankara'da yapılan görüşmelerden olumlu sonuç aldıklarını duyurdular. Tedarik zincirlerindeki değişim ve Ukrayna krizi ile kutuplaşan ticaret ortamı, 12 yıldır yürütülen metalik cevherlerde merkez olma projesi konusunda, Ankara'yı da mevzuat düzenlemeleri yapmaya ikna etmiş görünüyor.

Söz konusu girişimle ilgili daha detaylı bilgi almak için bu alanda uluslararası düzeyde faaliyet gösteren Türk şirketi ACE Dış Ticaret Organizasyon Merkezi A.Ş.'nin Genel Müdürü Ayçin Erol ile sohbet ettik. Çelik alanında 2008 yılında Londra Metal Borsası'ndan onay aldıklarını belirten Erol, LME depolarının sadece serbest bölgelerde olmasının gerekli olmadığını, birden fazla ve farklı yerlerde olabileceğini söyledi.

YERLİ ÜRÜNLER DE DEPOLANMALI

Firma olarak uluslararası onay aldıklarını, dünyanın birçok bölgesinde depo işletimi de yaptıklarını söyleyen Erol, Türkiye'nin 2008 yılında çelik özelinde LME onayı aldığını ancak daha sonra vergisel düzenlemeler nedeniyle sürdürülebilirliğin sağlanamadığını anlattı. LME'de ülke, metal, marka ve üretici onayları olduğunu aktaran Erol, Türkiye'de LME deposu kurulması konusunun uzun yıllardır belli dönemlerde gündeme geldiğini hatırlatarak şunları söyledi: “TİM'in organize ettiği toplantılar oldu. 2010'dan beri görüşmeler yapılıyor. Bu toplantılarda yapılması gerekenler ve faydaları konuşuldu. Yapılması gerekenlerin en önemlilerinden biri KDV mevzuatı ile ilgili. Türkiye'de üretilen ürünlerin de bu gümrüklü antrepo alanlarında depolanması, bir çelik üreticisinin çeliği üretip burada depoladığı zaman KDV'den muaf olarak sevk etmesi gerekiyor. Gümrüklü antrepo alanları bir serbest bölge gibi çalışmalı. Bunun koordine edilmesi gerekiyor. Burada kaygılar var ama zaten Londra Metal Borsası tarafından denetleniyor. Onaylanan ürünlerin standart anlamında depolanması yerli de olabilir yabancı da olabilir. Sadece ithalata dayalı değil yerli üreticinin de desteklenmesi gerekiyor.”

MÜLKİYET DEĞİL VERGİ İZLENMELİ

Londra Metal Borsası'nın onayladığı depoların ülkelere finansman kabiliyeti sağladığına dikkat çeken Ayçin Erol, “Demir dışı metaller likiditesi yüksek olan metaller. Bakır vs. olsun... Uluslararası bankalar bunları teminat olarak alıyorlar. Bu metaller el değiştirebiliyor. Pozisyon alan şirketler olabiliyor. Varantlar düzenlenebiliyor. Tahıl tarafında da bu olabiliyor.” dedi.

KDV'den sonra malın mülkiyetinin el değiştirmesi kısmındaki çekincelere değinen Erol, “Teknik anlamda bu mümkün ama gümrüğün, malın mülkiyetinin kimde olduğu ile ilgilenmemesi, vergi kaçağı olup olmadığı ile ilgilenmesi lazım. Buralara girecek ürünlerin mülkiyetinin peşinde koşulmamalı. Pratikte bir rahatlık gerekiyor. Tayvan'da, Malezya'da Çin'de bunlar yapılıyor ama ülkemizde mevzuat açısından olmuyor. Londra Metal Borsası'nı davet edemiyoruz.”

SANAYİCİ TAPUSUNU DEĞİL MALINI İPOTEK KOYABİLİR

Türkiye'nin finans merkezi olma projesine atıf yapan Erol, “Finans merkezi olma konusunda bu, destekleyici adımlardan biri olur. Belki ülkemiz İstanbul Metal Borsası'nı kurar.” diye konuştu. LME deposunun kurulmasının sağlayacağı faydalara değinen Erol, şunları anlattı: “Malın hem fiziksel olarak hem de türev işlemler dediğimiz kağıt olarak el değiştirmesi veya hedge edilebilmesi mümkün. Metallere yoğun talep var. Satışta sorun yok. Durgunluk olduğu dönemde belki sorun olabilir. Firmalar tam kapasite satış yapabilecekler, kaygıları olmayacak, nakde dönmüş olacak, hedge etmiş olacak. Kriz anlarının aşılması ve kapasitenin tam kullanılması için bir avantaj. Öte yandan sanayici, Türk bankacılık sistemimizde gayrimenkul karşılığı yerine teminat olarak malını göstermiş olacak. Londra-İstanbul birbirini desteklemiş olacak. İlaveten lojistik anlamda da birçok avantajlarımız var. Türkiye lojistik HUB/merkez olabilir. Metal sektörü için önemli olan, Londra Metal Borsası'nda olmayan ürünler de eklenebilir. Ham madenler de olabilir. Diğer madenler de eklenebilir. Londra Metal Borsası'nın kendi kuralları var, o çalışır ama o model alınarak ilave ürünler olabilir. Malezya'da öyle yapıyoruz. Londra Metal Borsası kriterlerini alıyoruz ama aynı kriterlerle diğer ürünler de eklenebilir.”

ANKARA ADIM ATACAK

İDDMİB Başkanı Çetin Tecdelioğlu, İDDMİB seçim sürecinde LME deposu kuruluş projesinin yeniden kamuoyunun gündemine gelmesini sağladı. Tecdelioğlu düzenlediği basın toplantısında, sadece alüminyumda LME deposunun açılması sayesinde yılda 600 milyon doların ülkeye kazandırılacağını belirtti. Sevgül Arslanpay (Sarkuysan CEO'su), Mehmet Öncel (Almesan Alüminyum Yönetim Kurulu Başkanı), Tahsin Öztiryaki (Eski İDDMİB Başkanı), Ayşegül Çapan (Eski İDDMİB Yönetim Kurulu Üyesi) nisan ayı içerisinde Ankara'da yaptıkları görüşmelerde LME konusunda uygun mevzuatın hazırlanacağına ilişkin olumlu dönüş aldı.