Aydınlık marketleri gezdi! Ekonomik kriz iftar sofrasını vurdu! 38 üründe artış var
Ramazan ayı, bugün başladı. Özenle kurulan sofraların, birliğin, dayanışmanın hakim olduğu günlerde marketler cep yakıyor. TZOB Genel Başkanı Bayraktar, ramazan öncesi 38 üründe artış olduğunu söyledi. TBF ise Şubat 2024’te fiyatların yüzde 3,07 arttığını açıkladı
Rabianur Ağar
Ramazanın gelmesiyle birlikte marketlerde fiyat artışları da başladı. Ekonomik krizle boğuşan vatandaş, sahur ve iftar sofralarının eskisi gibi olmayacağından yakındı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, geçen yıl ile bu yılın arasındaki fiyat artışlarına baktı. Bayraktar, bir sene içinde ramazan öncesi 38 üründe fiyat artışı olduğunu duyurdu. Tüketici Birliği Fedarasyonu (TBF) Market Endeksi Çalışma Grubu Şubat 2024’te kıyma fiyatının yüzde 24.38, çikolata fiyatının yüzde 17.09, tuz fiyatının yüzde 12.77, soğan fiyatının yüzde 11.23 arttığını söyledi. Aydınlık, 4 market gezerek ortalama fiyatlara baktı. Gezilen marketler arasında aynı marka ürünlerin farklı fiyatlarla satıldığı da dikkat çekti.
ZEYTİNYAĞI ZİRVEDE
Dört market arasında sızma zeytinyağı en pahalısı. Sadece 1 litre satılan zeytinyağının ortalama fiyatı 330 lira. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’ın verdiği bilgiye göre ramazan ayına günler kala zeytinyağında yüzde 242,2 fiyat artışı söz konusu. Geçtiğimiz yılın ramazan öncesine göre bu sene tüketiciler marketten zeytinyağını 2,7 kat fazla fiyatla almak zorunda kalacak. Zeytinyağının yanı sıra bir kilo tereyağı da ortalama 280 lira. 5 litrelik sıvı yağ da yüzde 4,65 artarak raflarda 222 liradan satılıyor.
BİBER FİYATLARI CAN YAKIYOR
2023 yılına göre 2024 Şubat ayında biberin fiyatı yüzde 148 arttı. 1 kilo biberin fiyatı ortalama 60 lira oldu. Kuru soğan ise ocak ayından şubat ayın yüzde 11,23 artarak kilosu 12 liradan tüketiciyle buluşuyor. Bir yıl içinde büyük fiyat değişkenliği yaşayan yaş gıdalardan biri de marul oldu. Marul yüzde 199 artarak marketlerde tanesi 25 liradan satılıyor. Limonun ise fiyatı şu an sabit. Şubat ayında artış göstermeyen limonun kilosunu raflardan 16 liraya alınıyor.
SAHUR SOFRALARI BOŞ KALACAK
Ramazan ayının bir diğer geleneği de sahurlardır. Sabah ezanı okunmadan başına oturulan sahur sofraları 2024 yılında oldukça pahalıya patlayacak. Marketlerde 1 kilo beyaz peynirin ortalama fiyatı 160 lira. Geçtiğimiz yıldan bu yana beyaz peynirde fiyatlar yüzde 101,58 arttı. Sofraların vazgeçilmezi çayın fiyatı da yüzde 102,69 artış gösterdi. Yumurta fiyatları bir yıl içinde yüzde 96,78 artarken zeytin fiyatları da yüzde 112,92 arttı.
ET FİYATLARI SABİTLENECEK Mİ?
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar et fiyatlarında bir yıl içinde büyük bir artışın olduğunu söyledi. Et fiyatlarının yapılan yoğun ithalata rağmen artmaya devam ettiğini söyleyen Bayraktar, değişiklikleri şöyle aktardı: Ocak ayı sonunda; üreticide 267 lira olan dana karkasın fiyatı ramazan ayı öncesinde yüzde 20 artışla 321 liraya, 296 lira olan kuzu karkasın fiyatı yüzde 32 buçuk artışla 392 liraya yükseldi. Marketlerde 415 liraya satılan dana kuşbaşının fiyatı ramazan ayı öncesinde yüzde 20 artışla 497 liraya, 458 liraya satılan kuzu kuşbaşının fiyatı yüzde 32 artışla 606 liraya yükseldi. Geçen yıl ramazan öncesine göre ise dana karkasın fiyatı yüzde 83, kuzu karkasın fiyatı yüzde 139 artarken, marketlerde dana kuşbaşının fiyatı yüzde 94, kuzu kuşbaşının fiyatı yüzde 127 buçuk oranında arttı. Et ve Süt Kurumu, İstanbul Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği (İstanbul PERDER) ve Ankara Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği ile anlaşma yaptı. Protokol kapsamında derneklere üye olan marketler ramazan ayı boyunca kırmızı et fiyatlarını sabitleyecek.
‘RAMAZAN ÇOK LÜKS OLDU’
Perakende ve dağıtım şirketlerinde yönetici ve danışmanlık yapan Niyazi Koç Aydınlık’a ramazan ayında gelen zamları değerlendirdi. Koç, ramazanda en çok tüketilen besinlerden zeytin ve hurmayı işaret ederek şöyle konuştu:
“Bu ay en çok zam yaş üzüm, zeytin ve hurmaya zam geldi. Zaten ürünlerin fiyatları her ay değişmeye başladı. Her ay başka bir gruba zam geliyor. Bu ayın yıldızı zeytin ve hurma. Ramazan çok lüks oldu. Şu an 500 gram Marmara Birlik vakumlu zeytinin toptan fiyatı 65 lira. Piyasada bu mal 75-80'e kadar çıkıyor.”
RAMAZAN KOLİLERİ DAHA KÂRLI
Koç, ramazan kolilerinin parça parça alışveriş yapmaktan daha karlı olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Ramazan kolilerine firmalar bir ay önceden hazırlık yapmaya başladı. Şu an kolilerin fiyatı parça parça almaktan çok daha uyguna denk geliyor. Ramazan kolilerini köklü yerlerden almak lazım. Doğrudan bakliyat firmalarından satın alınmalı. Marketlerin özel yaptığı ürünler çok zayıf. Hep elde kalmış ürünleri koliye koyuyorlar.”
Üç harfli marketlerde satılan hediye kartlarının bir anlamı olmadığını söyleyen Koç, “Bazı marketler hediye kartı dağıtıyor. Onlara da büyük tepki var. Çünkü tüketici, karttan alışveriş yapıyor ama market fiyatları çoktan yüzde 5 arttırmış oluyor. Tüketiciye bin liralık kart vermiş oluyorsun ama tüketici bin liralık alışveriş yapamıyor.” diye konuştu.
FİYATLAR MARKETTEN MARKETE DEĞİŞİYOR
Aydınlık’ın gezdiği 4 markette de dikkat çeken detay aynı marka ürünlerin fiyatlarının farklı marketlerde gösterdiği değişkenlik oldu. A markasına ait olan 1 kg’lık çay iki markette 150 lirayken diğer iki markette 180 lira. B markasına ait makarna da üç markette 14 lira 50 kuruşken bir markette 20 liradan satılıyor. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar da yaptığı açıklamada aynı durumdan yakınarak, "Tüm zorluklara karşın üretimine devam eden üreticilerimizin ürettiği ürünlerin marketlerdeki fiyat farkının yüzde 69 buçuklara kadar çıkması kabul edilebilir değildir" dedi.
TZOB DA TESPİT ETTİ
TZOB’un yaptığı tespite göre; 1 kilogram bütün tavuğun paketlenmiş Y markasının fiyatı, A markette 73 lira, C markette 76 lira, D markette ise 90 liradır. Paketlenmiş bütün tavukta aynı markanın farklı marketlerdeki fiyatı, yüzde 23,3 oranına kadar değişiyor. 1 kilogram pirincin paketlenmiş Z markasının fiyatı, C markette 66 lira, D markette ve D marketin online satışında 75 liradır. Pirinçte aynı markanın farklı marketlerdeki fiyatı, yüzde 13,7 oranına kadar değişiyor.
RAMAZANDA MARKET FİYATLARI:
1 kg çay 165 lira
1 paket makarna 17 lira
1,5 kg reçel 98 lira
850 gr bal 120 lira
600 gr tahin 112,5 lira
800 gr pekmez 103,5
500 gr helva 75 lira
2,5 kilo pirinç 135 lira
1 kg nohut 52,5 lira
1,5 kg salça 122,5 lira
300 gr Güllaç yufkası 45 lira
250 gr hurma 65 lira
3 kg yoğurt 110 lira
1 kg beyaz peynir 160 lira
1 kg süzme peynir 140 lira
1,5 litre Ayran 35 lira
1 kg kaşar 210 lira
1 kg tereyağı 280 lira
400 gr sucuk 280 lira
1 litre süt 28 lira
5 litre sıvı yağ 222,5 lira
1 litre zeytin yağı 330 lira
5 kilo un 95 lira
1 kilo k. Fasulye 56,5 lira
1 kilo bulgur 25 lira
3 kilo toz şeker 105 lira
1,5 kg tuz 34,95
1 kilo zeytin 150 lira
30’lu yumurta 95 lira
400 gr kıyma 178 lira
Bütün tavuk 87 lira
1 kg piliç bonfile 180 lira
1 kilo domates 30 lira
1 kilo biber 60 lira
1 kilo muz 60 lira
1 kilo limon 16 lira
1 kilo patates 17 lira
1 kilo soğan 12 lira
1 kilo kabak 32 lira
1 kilo elma 32 lira
1 kilo mandalina 35 lira
1 kilo Elma 30 lira
1 kilo Portakal 20 lira
1 kilo Pırasa 25 lira
Yeşillik tane 6,5
Marul tane 25
1 kilo Salatalık 30 lira
