Aydınlık yeni fiyatı üretici temsilcilerine sordu: ‘Buğday fiyatı
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dün açıkladığı 9.25 liralık buğday taban fiyatı üreticiyi memnun etti. Bu yıl verimin de iyi olduğunu belirten çiftçiler, ekmek fiyatlarını da göz önüne alarak denge tutturmak gerektiğini söylüyorlar. Aydınlık üretici temsilcileriyle konuştu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı buğday taban fiyatı üretici tarafından ‘makul’ karşılandı. Hükümet yeni sezon için buğday fiyatını 8.25 lira olarak açıklarken, kiloda destek primini de 1 lira olarak belirlendi. Böylece buğday taban fiyatı 9.25 lira olarak açıklanmış oldu. Arpa fiyatı da 50 kuruşluk destek primi dahil 7,50 lira olarak belirlendi. Yeni taban fiyatını üretici temsilcilerine sorduk:
‘75 KURUŞ DAHA VERİLSEYDİ DAHA İYİ OLURDU’
Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, açıklanan buğday taban fiyatını “makul” bulduklarını belirtti. Tanyeri bu yıl maliyet olarak 5 lira 60 kuruş saptadıklarını belirterek bunun üzerindeki fiyat bizim için iyidir. 75 kuruş daha fazla olsaydı daha da iyi olurdu.” dedi.
Söke Ovasında 30 bin dönüm alana buğday ekildiğini belirten Tanyeri, “Bu yıl verim iyi. Dönümde 700 ile 800 kilogram ürün elde etmeyi düşünüyoruz. Yağmurdan dolayı yer yer zarar olsa da üretici harıl harıl buğdayını hasat ediyor.” dedi.
Geçen yıl taban fiyatın 6.45 lira olarak açıklandığını, Toprak Mahsulleri Ofisi’ne ürününü satan üreticiye kilo başına 1 lira da destek primi verildiğini belirterek şunları söyledi: “Bizim burada sıkıntımız üreticinin zamanında TMO’ya ürününü verememesidir. Günlük alımları 400 ton civarında. Bunu bin tona çıkarsa üreticinin hepsi ürününü buraya verecek. Randevu sistemiyle ürünü teslim alıyorlar. Bu da 3 günde gerçekleşiyor. Haliyle sıkıntı yaratıyor. Alım alanları ve kapasiteleri artırılmalı. Şu an ayın 17’sine kadar randevular dolu. Ayrıca tüccara malını veren devlet desteği olarak 100 kuruş alıyor. Bunu tüccar için de 1 liraya çıkarırlarsa sorun olmaz. Üretici için 50 kuruş bile önemli.”
‘ENFLASYON ARTIŞI DİKKATE ALINMALI’
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı:
“Biz üretici olarak fiyatın 9 lira taban, 1.5 lira da destek primi olmasını bekledik. Bu haliyle beklentiyi karşılamadı. Çok kötü de diyemeyiz. Bu durumda üretici refah payından yararlanmamış oluyor. Taban fiyat bir kez veriliyor. Üretici 12 ay bu fiyatla geçimini sağlayacak. Gelecek dönem de bununla üretim yapılacak. Artan bir enflasyon var. Maliyete vurduğunuzda zarar etmiyorsunuz ama kâr payınız da cüzi kalıyor. Gelecek dönem tekrar üretim için sıkıntılı oluyor. Ayrıca TMO’nun 12 ay boyunca alım yapmasını ve her ay artan enflasyonu da fiyatın üzerine koymasını istiyoruz. Bu ayarlama önünüzdeki dönemde olur diye umuyorum.
Bu yıl yağışlar iyi verim de iyi. İlk bahar yağışları iyi geçti. Edirne’de yaklaşık 230 bin dönüm alan arpa ve buğday ekildi. Tahminen yerine göre dönümde 300 ile 700 kilogram ürün elde edilecek. Üretici ve tüketici dengesi iyi gözetilmeli. Çok para kazanalım demiyoruz. Daha iyi şartlarda üretim yapmamız sağlanmalı. Devletimizin desteğini her zaman arkamızda görmek istiyoruz.”
‘DEPREM BÖLGESİNE POZİTİF DESTEK İSTİYORUZ’
Malatya Ziraat Odası Başkanı Yunus Kılıç:
“Açıklanan fiyattan memnun değiliz. Ürünü ektiğimiz süreçte mazotun litresi 28 liraydı. Şimdi 20 liraya düştü. Ürün yetişti ama fiyat olarak 10 lira üzerinde bekliyorduk. Ekmeklik buğdayda devlet desteği var, fakat yine de düşük. Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)’ne kayıtlı olmayan destek primini alamaz. Böyle çok insan var. Tüccara sattığı zaman da bu parayı kaptırıyor. Destek primi alması için fatura kesmek zorunda. Üreticiden KDV’sini de istiyor. Tamamına fatura kesilmiyor. Bu durumda da alacağı prim miktarı düşüyor. Taban fiyat bugünkü fiyatlara göre yine de uygun.
Deprem bölgesinde büyük sıkıntımız var. TMO bir an önce alım yapmazsa hasadın tesliminde sıkıntı yaşayacağız. Üreticilerin depoları yıkıldı. Bu sorun bir an önce çözülmeli. Deprem bölgesine potizif ayrımcılık bekliyoruz. Yaralarımızı sarmak ve gelecek yıl da üretim yapmak için bu bölgeye destek şart.
Bu yıl Malatya’da 2 milyon dekar alanda tahıl ekildi. 400-500 kilo verim elde edilmesi bekleniyor. Yağışlardan dolayı arpa ve buğdayda verim iyi. TMO bir an önce alım yaparsa tüccarın düşük fiyat vermesi önlenmiş olur. Üreticinin yüzü güler.”
‘BUĞDAYDA VERİM İYİ’
Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram:
“Fiyat makul. Prim dahil buğdayda artış yüzde 24, arpada ise yüzde 21. Açıklanana göre özel sektöre satan da aynı primi alacak. TMO sektörde tek alıcı olmayacak. Piyasa nasıl işler göreceğiz. Ekmeklik buğdayda fiyat 7-8 lirayı, makarnalıkta ise 10 lirayı bulur. Ekmek fiyatlarını da göz önüne alarak dengeli talepte bulunmak gerekiyor. Çiftçiye devlet destekleri iyi. Bölgemizde çok kişi önünü gördüğü için uzun vadeli traktör aldı. Şimdi fiyatlar yükselince kârlı çıktılar. Bölgemizde tarım bir sektör oldu. Bacasız sanayi. İstikrarın sürmesini istiyoruz.”
‘FİYATIN AÇIKLANMASI ÜRETİCİNİN ZARARINI ÖNLEDİ’
Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan:
“Cumhurbaşkanımızın fiyatı açıklaması çok isabet oldu. Tüccar düşük fiyattan ürün alıyordu.
Üretici zarar etmesin diye açıklanmış oldu. Bir anlamda üreticiyi desteklemiş oldu. Fiyat açıklanmasaydı piyasalarda buğday 6.5 lira olurdu. Dünya fiyatları da düşük. Savaştan sonra tahıl koridoru açılınca ambarlar buğday doldu. Açıklanan fiyat ile tüccarın verdiği fiyat arasında 1.75 kuruş fark oluşmuştu.
Şu an birçok üretici tüccardan ürününü geri alıp TMO’ya vermeye çalışıyor. TMO’nun alım yapması her zaman iyidir.
Piyasalarda denge sağlanıyor. Bu yıl güzel olan bir konu da 1 lira primin herkese uygulanması. Ürününü kime verirsen ver destek primini alacaksın…
Adana’da 1 milyon 400 bin dekar alana ekim yapıldı. 700 bin ton rekolte bekliyoruz. Bu yıl kıraç arazide verim sıkıntısı var. Sulak ovada ise verim iyi. Ortalama dekarda 500-750 kg arasında ürün alınıyor.”
UN SANAYİCİLERİ DE FİYATI BEĞENDİ
Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Yönetim Kurulu Başkanı Özkan Taşpınar, açıklanan buğday alım fiyatlarının çiftçiye yaklaşık yüzde 35'lik refah payı sağladığını belirterek, "İç piyasa ve dünya fiyatlarının üzerinde açıklanan hububat müdahil alım fiyatları üreticinin beklentileri doğrultusunda kabul gördü, üretici açıklanan fiyattan memnun." dedi.
Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Tezcan da açıklanan fiyatların piyasa beklentilerini karşıladığını belirterek, "Ekmeklik buğdayda ton başına 8 bin 250 lira olarak açıklanan alım fiyatı dünyadaki fiyatların neredeyse iki katı. Hem çiftçi hem de tüketici korunmuş oldu." ifadesini kullandı.
MALİYET ARTIŞINI KARŞILAR
Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy, açıklanan hububat taban alım fiyatlarının piyasa beklentisini karşıladığını belirterek “Geçtiğimiz yıla oranla yüzde 30 civarında bir fiyat artışı olduğunu görüyoruz. Yapılan artış, maliyet artışlarını karşılayacak düzeyde.” dedi.
Ulusoy, yaptığı yazılı açıklamada şunları belirtti: “Zaten buğdayda ekim alanları 7 milyon hektar sınırlarını yeniden aşmış durumda. Daha önce ekim alanlarının 6.7 milyon hektara düştüğünü görmüştük. Bu da ekim alanlarındaki daralma trendinin durduğunu ve ekim alanlarında artışa geçtiğimizi gösteriyor. Açıklanan rakam da trendin devamını sağlayacaktır. Alım fiyatlarının yüksek olması ve prim desteği ekim alanlarında artışı sağlayacaktır. Bu sene verilen primin tüm satışlara uygulanması çiftçimiz için geçtiğimiz seneye oranla önemli bir avantaj.”
TMO HUBUBAT ALIM AYRINTILARINI BELİRLEDİ
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğünce, ülke genelindeki yaklaşık 310 iş yerinde ve protokol imzalanan lisanslı depolarda hububat alımı yapılacağı bildirildi.
TMO Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yazılı açıklamada, ofisin, üreticilerin iş yerleri önünde uzun süre beklemelerini önlemek amacıyla uyguladığı randevulu alım sisteminin devam edeceği belirtilerek, şu bilgiler verildi:
"TMO, Türkiye genelinde bulunan yaklaşık 310 iş yerinde ve protokol imzalanan lisanslı depolarda (yaklaşık 230 nokta) alım faaliyeti gösterecek. TMO ile protokol imzalayan lisanslı depoculuk şirketleri www.tmo.gov.tr internet adresinde yayımlanmakta olup üreticilerimiz bu depolara teslim ettiği ürününü Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) olarak TMO’ya satabilecekler. Ürün bedeli ödemeleri, ürünün TMO'ya teslim edildiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde üreticilerin banka hesaplarına aktarılacak."
TMO iş yerlerinde pazar günleri hariç haftanın 6 günü alım yapılacağının kaydedildiği açıklamada, "Lisanslı depolara ürün teslim edilmesi halinde; yüzde 2 stopaj, yüzde 2 SGK prim kesintisi muafiyeti, 750 liraya kadar ton başına 25 lira nakliye desteği, araç başına 25 lira analiz desteği, depo kira ücreti desteğinin yanında Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden ürün bedelinin yüzde 75'ine kadar sıfır faizli 9 ay vadeli kredi kullanma imkânı bulunuyor." ifadesi kullanıldı.
