AYM iş bırakan işçileri haklı buldu
Anayasa Mahkemesi, iş arkadaşlarının işten çıkarılmasını protesto etmek ve mensubu oldukları sendika ile işverenin görüşmesini sağlamak için iş bırakma eyleminde bulunan işçilerin işten çıkarılmasını, sendika hakkının ihlali olarak gördü.
Yüksek Mahkeme, işçilere manevi tazminat ödenmesine de hükmetti.
Bir iş yerinde 2016 yılı şubat ayından itibaren örgütlenmeye başlayan Cam Keramik-İş Sendikasına bu iş yerindeki 200 işçiden 130'u, iş yerine ait fabrikada çalışan 109 işçinin ise tamamı üye oldu. İddiaya göre işveren, işçilerin sendikaya üye olduklarını öğrendikten sonra bunun önüne geçmek istedi. Yine işçilerin iddiasına göre işveren "15 kadar işçinin kafası koparılacak" deyip sendikalı işçilerin iş akitlerini fesih hazırlıklarına başladı. Sendika üyesi işçilerden Ş.K'nın iş akdi 1 Nisan 2016 tarihinde "performans düşüklüğü" gerekçesiyle feshedildi. Bunun üzerine 78 işçi, Ş.K'nın işten çıkarılmasını protesto etmek amacıyla fabrika önünde toplanarak bir gün süreyle iş bırakma eyleminde bulundu. Ş.K'nın tekrar işe alınmasını ve işverenin sendika temsilcileri ile görüşmesini talep eden işçiler ayrıca eylem nedeniyle kaybolan iş gücü saatlerini ücret almaksızın çalışarak telafi edebileceklerini ifade etti.
İŞ YERİNE ALINMADILAR
Eylemin gerçekleştiği gün, işverence bazı işçilerin iş akitleri mazeretsiz ve izinsiz işe gelmedikleri ve kanun dışı grev yaptıkları gerekçesiyle feshedildiği bildirildi. İşçiler, 2 Nisan 2016 - 4 Nisan 2016 tarihinde iş yerine giderek işbaşı yapmak istediklerini belirtti ancak iş akitleri feshedildiği gerekçesiyle iş yerine alınmadı. Daha sonra işçiler, yapılan fesihlerin sendikal nedenle gerçekleştirilen haksız ve geçersiz fesih olduğunu ileri sürerek işe iade ve sendikal tazminat talepli dava açtı. Yargılamayı yapan Karşıyaka 1. ve 3. İş Mahkemeleri iş akdinin geçerli nedenle feshedildiği gerekçesiyle davaların reddine karar verdi. Bunun üzerine yapılan temyiz başvurularında da istedikleri sonucu alamayan 5 işçi Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu. Başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü, sendika hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Anayasa Mahkemesi ayrıca bireysel başvuruyu yapan 5 işçiye ayrı ayrı 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
KARARIN GEREKÇESİ
Anayasa Mahkemesi kararında şu ifadelere yer verildi:
"Başvurucuların da aralarında bulunduğu işçilerin sendikal hak taleplerini dile getirmek adına gerçekleştirdikleri eylemin ulusal hukuk kapsamında ve Anayasa'nın 51. maddesine aykırı olmayan koşullarda, sendikal haklarının korunması için gösterdikleri çabanın bir parçası olarak görülmemesi için bir neden olmadığı değerlendirilmiştir. Bu nedenlerle Anayasa Mahkemesinin kanaatine göre başvurucuların anılan eylemine daha fazla tahammül gösterilmemesi için elde herhangi bir neden bulunmamaktadır."
'OLDUKÇA AĞIR BİR SONUÇLA KARŞILAŞTILAR'
Anayasa Mahkemesi kararında ayrıca, "Başvurucular sendika hakkı çerçevesinde gerçekleştirdikleri eylem nedeniyle oldukça ağır bir sonuçla karşılaşmış ve işlerini kaybetmiştir. Karşılaşılan ağır sonuç nedeniyle Yargıtay’ın geliştirdiği ölçütlere göre feshin son çare olması prensibinin bu tür davalarda uygulanmasının temel hak ve özgürlüklerin korunması için hayati önemde olduğu açıktır. Zira son çare olduğu gösterilmeden temel hak ve özgürlüklerini kullanan işçilerin iş sözleşmelerinin feshedilmesi söz konusu işçiler ve diğerleri üzerinde caydırıcı bir etkiye neden olacaktır. O halde bir iş sözleşmesinin feshinin temel hak ve özgürlüklerin ihlaline neden olmaması için iş ilişkisinin devam ettirilmesini imkansız kıldığı değerlendirilen ve doğrudan en ağır yaptırıma bağlanmış olan bu sebeplerin işverence ve daha sonra denetleme yapan derece mahkemelerince hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya konulmuş olması gerekir." denildi.