AYM'den Gecekondu Kanunu kararı

İstanbul 7. İdare Mahkemesi, 775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun 18. maddesinin birinci fıkrasının “…hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılır.” bölümünün iptaline karar verilmesi talebiyle Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurmuştu.

AYM Genel Kurulu, 28 Aralık 2023'te yaptığı gündem toplantısında başvuruya ilişkin ilk incelemesini yapmış, 22 Şubat 2024'teki gündem toplantısında söz konusu başvuruyu esastan görüşme kararı almıştı.

AYM'nin bu toplantıda, başvuruya ilişkin aldığı karar belli oldu. Buna göre Yüksek Mahkeme, söz konusu hükmün Anayasa'ya aykırı olduğunu belirterek iptaline karar verdi. Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan kararın 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmedildi.

İPTAL KARARININ GEREKÇESİ

AYM kararının gerekçesinde şu ifadelere yer verildi: "Kuralda, kamu arazisi üzerinde izinsiz bir yapının inşa edildiğinin veya inşasının devam ettiğinin tespit edilmesi durumunda herhangi bir yıkım kararı alınmadan yıkım eyleminin gerçekleştirilebileceği belirtildiğinden izinsiz yapıyı inşa edenlere, hâlihazırda yapıdan yararlananlar ile yapıyı kullananlara veya diğer ilgililere söz konusu yıkım işleminin tebliğ edilmek suretiyle bildirilmesinin de söz konusu olmayacağı açıktır. İlgililere herhangi bir bildirim yapılmaksızın yıkım işleminin gerçekleştirilmesi durumunda ise izinsiz yapıyı inşa edenlerin, hâlihazırda yapıdan yararlananlar ile yapıyı kullananların veya diğer ilgililerin yıkım işleminden ancak yıkım eyleminin gerçekleştiği anda veya yıkım sonrasında haberdar olabileceği görülmektedir. Bu durumda ise herhangi bir yıkım kararı alınmadan yıkım eylemi gerçekleştirileceğinden yıkım eyleminden önce yıkım işleminin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla dava açılması mümkün olmayacaktır."

İLGİLİ MADDE

775 Sayılı Gecekondu Kanunu'nun "Yeniden gecekondu yapımının önlenmesi" başlıklı 18. Maddesinin birinci fıkrasında şu hüküm yer alıyor: "Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, belediye sınırları içinde veya dışında, belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimi veya geçici bütün izinsiz yapılar, inşa sırasında olsun veya iskan edilmiş bulunsun, hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılır."