Baharda gelen kış, ürünleri yaktı! ‘Zararı Afet Fonu karşılamalı’

Malatya’da kayısı, Karadeniz’de fındık, Ege ve Trakya’da üzüm bağları, Karaman’da elma ve Niğde’de patates 9-12 Nisan arasında kar altında kaldı. Üreticiler, ürünlerinin don olayından etkilenmesinden endişe duyuyor. Uzmanlar, zaten yüksek olan gıda enflasyonunun, yeniden olumsuz etkilenebileceğini söylüyor.

2014’TEN SONRA EN BÜYÜK DON OLAYI

Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda zirai don olaylarına ilişkin bilgi veren Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, 2014'teki büyük zirai dondan sonra tarihin en büyük zirai don olayının yaşandığını kaydetti. Yumaklı, "Bakanlık olarak, son yılların en geniş alanı kapsayan bu don olayı sonrasında da üretimin devamlılığını sağlamak üzere üreticilerimizin yanında yer almayı sürdüreceğiz." ifadelerini kullandı.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da zirai don olayına ilişkin yaptığı açıklamada, “Ticaret Borsası başkanlarımız ve üreticilerimizden gelen şikayetler büyük bir zirai don olayı ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Üretimin devamlılığı için üreticilerimizin desteklenmesi ve zor durumda olan çiftçilerimizin yanında olmamız gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Hisarcıklıoğlu, üreticilerin kamudan ek destekler ve Ziraat Bankası başta olmak üzere bütün bankalardan borçlarının faizsiz ertelenmesini istediğine değinerek, sigorta konusunda TARSİM'den özel hassasiyet beklendiğini bildirdi.

Malatya Valisi Seddar Yavuz, don olayı sonrası planlanan çalışmalarla ilgili olarak, “Bugün valilik makamında, kayısıyla ilgili tüm kurum, kuruluş ve paydaşların katılımıyla bir toplantı düzenlenecektir. Bu toplantıda, don afeti sonrası durum değerlendirmesi yapılacak ve izlenecek yol haritası belirlenecektir.” ifadelerini kullandı.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Malatya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Yunus Kılınç ile Malatya Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Fevzi Çiçek, valilikte yapılan toplantı sonrasında Aydınlık'a konuştu.

ÇİFTÇİLERİN BORÇLARININ BİR YIL ERTELENMESİ GÜNDEMDE

Meyvelerin neredeyse tamamının zarar gördüğünü aktaran Yunus Kılınç, şu bilgileri paylaştı:

“Malatya Valisi Seddar Yavuz başkanlığında yapılan toplantıya katıldık. Toplantıda Malatya kayısısı ve diğer meyvelerin toplam olarak büyük zarar gördüğü tespiti yapıldı. Don olayının Afet Kanunu’na sokulması konuşuldu çünkü bazı ilçelerde eksi 15, bazı ilçelerde eksi 9, bazı ilçelerde ise eksi 7 derecede soğukluk meydana geldi.

“Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri zararları tespit ederek sonuçları ortaya çıkardıktan sonra Tarım Bakanlığına sunacaktır. Bakanlık bunları Afet Yasası kapsamında değerlendirdiğinde, Cumhurbaşkanlığı Afet Fonu’ndan zararlar ödenecektir. Ayrıca bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine borçlu olan çiftçilerin borçlarının bir yıl ertelenmesi de gündeme geldi. Erteleme için Bakanlığa başvurulacaktır.”

‘SAĞLAM TOMURCUK KALMADI’

Don olayı geniş sahada olduğu için tespitlerin zaman alacağını dile getiren Fevzi Çiçek de “Don Malatya başta olmak üzere Elazığ, Manisa, Konya gibi illeri kapsamaktadır. Zaten Malatya Valiliği bütün Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerindeki ekipleri sahaya indirmiştir. İlçelerdeki üreticilerle yüz yüze görüşülecek, zarar ziyan gören alanlar tutanak haline getirilecek ve bu bilgiler yeniden Malatya Valiliğinde toplanacaktır. Zaten Tarım Bakanı toplantıyı telefonla arayarak, geçmiş olsun dileklerinde bulundu ve her türlü yardımı yapacaklarını belirtti.” dedi.

Meyve ağaçlarında bir tane bile sağlam çiçek ile tomurcuk kalmadığını söyleyen Çiçek, “Sadece meyveler değil pancar, ayçiçeği, yonca hepsi yandı. Yani çiftçinin bir yıllık emeği bütünüyle gitti. Devlet desteği dışında bir çözüm yoktur.” vurgusunu yaptı.

Hekimhan Ziraat Odası Başkanı Hacı Parmaksız da “12 Nisan sabahı bütün bahçeleri gezdim, donun vurmadığı hiçbir ağaç kalmadığını gördüm. Hepsini fotoğrafladım ve yetkililerin görmesini istedim. Umarım Afet Yasası’na alınır ve çiftçiler gelecek yıl ürüne bakım yaparlar ve borçlar ödenir ve bu felaketten kurtuluruz.” diye konuştu.

‘BİR YILLIK EMEK BOŞA GİTTİ’

TZOB Yönetim Kurulu Üyesi ve Perşembe Ziraat Odası Başkanı Arslan Soydan da Karadeniz Bölgesi’nde fındık üreticilerinin zararları hakkında bilgi verdi. Arslan, şunları dile getirdi:

“Kış mevsimi son yıllarda ülkemizde olduğu gibi Karadeniz’de de fındık üreticisini tedirgin ediyor. 21 Şubat günü yoğun bir kar yağışı oldu ancak o dönemde tomurcuklar açmadığı için dikkate alınacak boyutta bir zarar olmadı. Mart ayının 20’sinde tekrar kar yağdı. Bu dönemde fındık doğumları başlamak üzereydi ve bazı yerlerde zarar görüldü. Sonrasında üreticilerimiz kışı atlattı derken nisan ayı sürpriz yaptı. 11 Nisan akşamı, 250-1000 rakımın üstündeki fındık bahçelerinin tamamı kar altında kaldı.

“11 Nisan’ı 12 Nisan’a bağlayan gece yağan kar, sabaha karşı don olayına dönüştü. Şu an ziraat odalarımız, tarım müdürlüklerimiz alanlardalar. Çiftçilerimizle diyalog halindeyiz. Don riski var ama boyutunu görmek için birkaç gün beklememiz gerekiyor. Özellikle 500 rakım ve üzerindeki fındık bahçelerinde sıkıntılar olduğu yönünde bilgiler alıyoruz.”

Fındığın yılda bir kez toplanan bir ürün olduğunu anımsatarak rekoltede oluşan zararın çiftçinin bir yıllık emeğinin boşa gitmesi demek olduğunu ifade eden Soydan, “Geçen sene kokarca zararını bahane ederek üretici aleyhinde düşük fiyatlar oluşturuldu. Üretici istediği fiyata satış yapamadı. Bir de don olayıyla karşılaşırsak üretici bu yıl da zarar eder.” sözlerini kullandı.