Başım mı dönüyor dünya mı?
Uzun süreli baş dönmesi, birçok farklı nedenle meydana gelebilir. İç kulak sorunları, nörolojik hastalıklar, denge sistemi bozuklukları, migren veya anksiyete gibi sağlık sorunları uzun süreli baş dönmesine yol açabilir.
Baş dönmesi; çevreyi dönüyormuş gibi hissetme, sersemlik, fiziksel olarak kararlı bir şekilde duramama gibi hissiyatlarla karakterize bir durumdur. Dış etkenler, kullanılan ilaçlar, sahip olunan hastalıklar, bir baş dönmesi nedeni olabilir. Baş dönmesinin tedavisini tam anlamıyla yapabilmek için bu hisse neden olan sebebin de tespit edilmesi gerekir. Altta yatan odağın tespit edilemediği durumda baş dönmesi anlık olarak düzeltilse de bu durumun tekrar etme ihtimali yüksektir.
Tekrarlayan veya şiddetli baş dönmeleri, kişinin hayatını ciddi derecede etkileyen bir durumdur. Baş dönmesi genellikle şu aktiviteler sırasında ortaya çıkabilir: Hızla kendi etrafında dönmek, ani bir şekilde oturmak ya da ayağa kalkmak, ağır egzersiz yapmak gibi fiziksel aktiviteler.
DİĞER ADI VERTİGO
Vertigo; kişinin çevreyi hareket ediyormuş ve kendi etrafında dönüyormuş, çevredeki cisimleri ise eğilip bükülüyormuş gibi algıladığı durumdur. Vertigo, iç kulakta dengeden sorumlu yapılardaki problemler sonucunda oluşur. Vertigo nedenleri şöyle sıralanabilir:
İyi Huylu Paroksismal Pozisyonel Vertigo: İç kulaktaki kanallarda kalsiyum karbonat partiküllerinin birikmesi sonucu meydana gelir.
Meniere Hastalığı: Hastalığın gelişimindeki mekanizma tam olarak aydınlatılamasa da Meniere hastalığının iç kulak kanallarında sıvı birikmesi sonucu geliştiğini düşünülür. Bu hastalık aniden gelişebilir ve kişide vertigonun yanı sıra kulak çınlaması, işitme kaybı gibi belirtilerin gelişmesine de yol açabilir.
Labirentit: İç kulağın iltihaplanmasıdır.
Vestibüler Nörit: İç kulağın siniri olan vestibülokoklear sinirin iltihaplanması durumudur.
Hareket Hastalığı: Araba, uçak, tekne gibi araçların içerisindeki tekrarlayan hareketler; iç kulaktaki yapıların işlevlerini bozar. Hareket hastalığı belirtileri, kişi araç içinden çıkınca veya araç durunca hafifleyerek biter.
Migren: Başın tek tarafında zonklayıcı, vurucu tarzda ağrıyla karakterize kronik bir hastalıktır. Migren hastaları kişiler atak sırasında baş dönmesi problemi yaşayabilir.
Tansiyon Düşüklüğü: Kan basıncındaki yani tansiyondaki ani düşüş baş dönmesine neden olabilir.
Kardiyovasküler Hastalıklar: Kalp damar sistemini etkileyen damarlarda plak oluşumu, kalp yetmezliği gibi rahatsızlıklar baş dönmesine neden olabilir.
Demir Eksikliği: Demir, vücutta oksijen taşınmasından sorumlu hemoglobinin yapısında yer alır. Demir eksikliği durumunda yeterince hemoglobin üretilemeyeceği için anemi yani kansızlık durumu ortaya çıkar. Anemisi olan kişilerde; baş dönmesi, nefes darlığı, göğüs ağrısı, yorgunluk, soluk cilt rengi, saç dökülmesi gibi belirtiler görülebilir.
Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi): Hipoglisemi, kan şekerinin normal aralığın altına düşmesidir. Öğün atlanması, alkol tüketimi, insülin veya aspirin gibi ilaçların kullanımı, hormonal problemlerin yaşanması gibi durumlar; hipoglisemi riskini artırır.
CİDDİ BELİRTİ OLABİLİR
Baş dönmesi birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Bunlar arasında iç kulak problemleri (örneğin, vertigo), denge bozuklukları, migren, düşük tansiyon, yüksek tansiyon, iç kulak iltihabı, anemi, stres, kaygı veya bazı ilaçların yan etkileri bulunabilir. Baş dönmesini hafifletmek için öncelikle altta yatan nedeni tespit etmek önemlidir. Tedavi, nedenin türüne bağlı olarak değişebilir. İç kulak sorunlarına yönelik fizik tedavi, ilaçlar veya özel baş pozisyonları kullanılabilir. Ayrıca baş dönmesi sırasında hareket etmemek, odak noktanızı sabit tutmak ve rahat bir şekilde oturmak da yardımcı olabilir.
Baş dönmesini hafifletmek için su içmek, gözlerinizi kapatmak, derin nefes almak ve odak noktanızı sabit tutmak gibi yöntemler denenebilir
Sürekli baş dönmesi, ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. İç kulak problemleri, denge bozuklukları veya bazı nörolojik sorunlar gibi faktörler sürekli baş dönmesine yol açabilir.
STRES YİNE BİR ETKEN
Uzun süreli veya kronik stres; depresyon, anksiyete, diyabet, kalp hastalığı, bağışıklık sistemi disfonksiyonu gibi ciddi sağlık sorunlarının gelişiminde rol oynar. Stres durumunda vücutta solunum ve dolaşım sistemini etkileyen hormonlar salınır. Bu hormonlar vücutta kan damarlarının daralması, kalp hızının artması, hızlı ve yüzeyel solunum gibi etkiler gösterir. Tüm bu etkiler baş dönmesi gelişimine zemin hazırlayabilir. Stres durumunda vücutta görülen diğer belirtiler ise; terleme, titreme, baş ağrısı, göğüs ağrısı, kalp atım hızında artış, uykuda zorlanma, konsantre olamama, mide bulantısı şeklindedir.
Anksiyetenin diğer belirtileri ise şöyledir: Endişeli ruh hali, huzursuzluk, rahatsızlık hissi, Konsantre olamama, uyku problemleri, ruh hali değişimleri, asabiyet, baş ağrısı, terleme, ağız kuruluğu, kalp hızında artış.
