Batı taklitçiliği Rap’i esir aldı

Sanatçı İsmail YK’nın, Türkçe Rap’te argo ve küfür içeren sözcüklerin kullanılmasını eleştirmesinin ardından, rap müzik tartışmaları yeniden alevlendi.

Dünyada ilk kez ABD’de 1970’li yıllarda Afrika kökenli Amerikalılar tarafından icat edilmiştir. RAP Türkçede “Ritim ve Şiir”, “Ritmik Afrika Şiiri” anlamlarına gelmektedir.

1990'lı yılların ortalarında bir akım haline gelen Türkçe Rap, özellikle Almanya’da yaşayan Türkler arasında yaygınlaşmaya başladı. 1995 yılında ilk kez Cartel’le yapılan Türkçe Rap günümüzde ana akım haline geldi.

Süreç içerisinde pek çok değişime uğrayan RAP günümüzde özellikle temalarıyla dikkat çekiyor. ABD’de köleliğe isyanın sesi olan RAP, Türkiye’de de bir dönem politikleşse de bugün, kadına şiddet, argo, küfür, madde kullanımı ve suça teşvik içeren sözleriyle gündemde.

Bugün pek çok RAP’çi özellikle ABD’deki “Gangster” alt kültürün taklit ediyor. Kullanılan temalar, müzik tınıları neredeyse aynı. Üstelik RAP ortaya çıkış amacından yani sisteme isyan etmekten çok uzakta. Bunun yerini “getto” alt kültürü ve “bireysel isyan” anlayışı aldı.

SADECE ARGO VE KÜFÜR DEĞİL SUÇA VE MADDE KULLANIMINA TEŞVİK VAR

RAP’te küfür ve şiddetin en somut örneği Ben Fero’nun şarkıları. 2019 yılında bir vatandaşın savcılığa şikâyet ettiği Fero’nun şarkı ve kliplerinde alkol kullanımı, şiddet ve tehdit öne çıkıyor. Örneğin, “Biladerim İçin” adlı parçasında “Beni de bi ince seviyo kitlem, darlama buradan bi s.ktir git len” sözlerine yer veren Fero, aynı şarkıda yine “pes edersem p.çim” ifadelerini kullanıyor. Yine Fero şarkılarında siyahilere özendiğini sıklıkla dile getiriyor.

RAP’te küfürle ilgili eleştirilere yanıt veren Ezhel ise, küfretmeyi “Rap müzikte illa küfür olacak diye bir şey yok ama küfür anlamı güçlendiriyor ya o hissiyatı vermek için” sözleriyle savunmuştu.

RAP’teki argo ve küfür kullanımı belki de en masum olaylardan biri. Rapçi Heijan’ın 2014 yılında yayınladığı parça da geçen şu sözler durumu gözler önüne seriyor:

“Ver malı, baba, ben harmanım/ Cepte kene yok, bi' yolunu bulmalı/ Torbacı veresiye tutmalı, yapmalı/ Bu gece kafam bu zirveyi bulmalı/Hadi semte gidek, baba, piyasa yapak/ Bi' iki duman alıp hapı patlatak/Sonra çat diye, homie, biraz hızlanak/Sonra tufaya çıkıp kapı zorlayak/Kır kilidi, içeri, aha paralar”

Yine Heijan ve Muti’nin meşhur olan “Biz kötüyüz aynen” adlı parçanın klibinde kalaşnikov tüfekle gezen bir kişi çıkıyor karşımıza. Şarkının sözlerinde de suç şöyle normalleştiriliyor;

“Kurtuldum o sıkıntılı caddelerden/Bi çok dostum gayrimeşru ticarette/Haftada bir karakollarda ifade/ O zamanlar halliceydim felaketten/ Bi çok abi kardeş belde emanetle/ Dolanıyo hala inan memlekette/Gördüm volta gezen bi ton cinayetten/Bahsetmedim hiç bi zaman sadakatten”

Günümüz RAP parçalarında kadına hakaret de söz konusu. Khontkar, 'Sürtüğe Bak' ismini taşıyan şarkısını 8 Mart’tan bir gün önce “7 Mart’ı Dünya Sürtükler Günü ilan ediyorum” diyerek yayınlamıştı.

HUKUK İŞLİYOR AMA TOPLUMSAL BİLİNÇ EKSİK

RAP’çilerin bu tutumuna yönelik Türk Ceza Kanunu esasında uygulanıyor. Örneğin uyuşturucuya teşvik etmek ve özendirmek suçundan Murda lakaplı Mehmet Önder Doğan, 4 yıl 2 ay hapis cezası almıştı. Doğan’ın mahkumiyeti daha sonra bozulmuş ve mahkeme beraat kararı vermişti. Benzer bir süreç Ezhel için de işlemişti. Heijan ise suç ve suçluyu övmek ve kliplerinde silah göstermek suçlarından gözaltına alınmıştı.

Buna karşın RAP parçaları çocuklar arasında da çok yaygın. Suça teşvik ve madde kullanımı konusunda süreç işlese de bu konuda toplumsal bilinç eksikliği göze çarpıyor. Özellikle kültür ve sanat duyarlılığının azlığı, sanat eleştirisinin yetersizliği ve etkisizliği ile estetik duyarlılığının bozulması bu tür temaların öne çıkmasının ve kabul görmesinin bir diğer nedenidir.