Bayram Yurtçiçek: Türk-Kürt birliğine adanan bir yaşam
Türk ve Kürt'ün birliğine hayatını adamış Bayram Yurtçiçek’i; Diyarbakır, Şanlıurfa, Şırnak, Muş, Tunceli, Malatya ve Van'dan dava arkadaşları anlattı.
Önceki gün toprağa verilen Vatan Partisi Merkez Karar Kurulu Üyesi Bayram Yurtçiçek’i, Doğu ve Güneydoğuda PKK ve Kontrgerilla tehdidi altında birlikte çalışma yürüttüğü dava arkadaşları Aydınlık’a anlattı.
Ömrü, başta PKK olmak üzere Kürt ayrılıkçı hareketlerine ve Gladyoya karşı ideolojik ve siyasi mücadeleyle geçen Yurtçiçek’in, bu konuda yüzlerce makalesi yanında, yayımlanmış iki de kitabı var. Diyarbakır Silvanlı Yurtçiçek’in bölgede iyi tanındığını belirten arkadaşları, onun yazı ve söylemlerinin de ayrılıkçılar tarafından takip edildiğini bildirdi. Bölgeden arkadaşlarının Yurtçiçek’e dair anlatımları şöyle:
‘PKK’NIN HEDEFİNDEYDİ’
Yurtçiçek'le 12 Mart 1972’de Diyarbakır sıkıyönetim mahkemesinde tanışan Diyarbakır İl Yöneticisi Haluk Mihalioğlu, aynı davada yargılandığı Yurtçiçek için şunları söylüyor:
“Tutuklandığımızda cahildik, siyasi olarak hiçbir birikimimiz yoktu. Bayram bize nazaran çok daha bilgili bir arkadaştı. Cezaevinde kaldığımız süre içerisinde yol gösterdi. Ağabeylik yaptı. Sigara içmiyordu. Bizi de içmememiz konusunda uyarırdı. 1974 yılında cezaevinden çıktıktan sonra da Diyarbakır örgütlenmesi için çalıştı. 1990’lı yıllara doğru tekrar parti görevi olarak Diyarbakır'a döndü o zamanlarda PKK’nın Diyarbakır'a saldırıları yoğunlaştı. Özellikle de bu bizi hedef almaya başladığı dönemlerdi. Bayram da hedefti. Hatta bir sefer bir takside beş arkadaş, Bayram da arabanın içindeydi. Taksiye 20-30 kurşun sıktılar. Şans eseri hiçbiri arkadaşlarımıza isabet etmedi.”
‘BÖLGEDE ÇOK İYİ ÖRGÜTLENME YAPTI’
“Bayram bölgede örgütlenme içerisinde gerçekten her tarafta tanınan bilinen bir arkadaştı. Çok iyi bir hatip sanatı vardı. Sosyalist kitapları çok okumuştu. O yüzden de kendisine ‘Bayram Zedung’ lakabını takmışlardı. Sanki Mao'nun Lenin'in bütün kitaplarını ezbere bilir ‘şu sayfada şunu söylemiş, şu kitabında şunu söylemiş’ diye tartışmalarda sık sık kullanırdı. Halkın Kurtuluşu’ndan, Halkın Birliği’nden, Halkın Yolu’ndan arkadaşların katılma döneminde Bayram’ın onlarla tartışması çok olumlu olmuştur. Sonra İşçi Partisi döneminde Kardeşlik Bürosu Başkanı olduğu dönemlerde de bölgede çok iyi bir örgütlenme yaptı. Bütün Güneydoğu bölgesindeki her tarafa gidip geliyordu. Çalışkan bir arkadaştı.”
‘TOPRAK AĞALARINA KARŞI MÜCADELEDE EMEKLERİ VAR’
“PKK ve toprak ağalarının tehdidi altında 2 tane köy vardı. Birisi Diyarbakır Bismil Aslanoğlu köyü, sonra ismi Cumhuriyet köyü oldu. Ondan evvel Silvan’ın orada bir köy daha vardı. Silvan'da, Bismil'de yürüyüş yaptılar. Orada Bayram’ın emekleri var. Kardeşlik Bürosu Başkanı olduğu için bizim sorunlarımızla ilgili sürekli görüşürdük.
FARKLI ÇEVRELERDEN BAŞSAĞLIĞI DİLEDİLER
“Alçak gönüllü biriydi. Çevresinde konuşmalarıyla takdir uyandıran, saygı duyulan. Diyarbakır'da bizimle birlikte olmayan arkadaşlar da Bayram’ın öldüğünü duyduktan sonra beni arayıp baş sağlığı diledi. Bu da gösteriyor ki aradan yıllar geçmesine rağmen Bayram’ın onlar üzerindeki etkisi kaybolmamış.”
‘ANADOLU’NUN TA KENDİSİYDİ’
2013 yılında Diyarbakır Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğrenci oldukları zaman Yurtçiçek’le tanışan Av. İslam Aslan ve Av. Furkan Mahmat da kendileri için aynı zamanda bir ağabey, bir baba olduğunu söyledikleri Bayram Yurtçiçek için şu ifadeleri kullandılar:
Av. İslam Arslan: Bayram ağabeyimiz konuşkan bir insandı. Karşısındakinin yaşına ve sıfatına bakmadan bildiklerini anlatmayı, aktarmayı çok severdi. Anadolu’nun ta kendisiydi. Ömrü boyunca içinde olduğu mücadele bile başlı başına anlatmaya yeter. Devrim yolunda ömrünü ortaya koydu. Yalnızca bir parti yöneticisi değil, bizim için bir babaydı. Onu unutmayacağız.
Av. Furkan Mahmat: Bayram abi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde Aydınlıkçı geleneğini oluşturan devrimci aydın bir önderdi. Özellikle “Aydınlıkçı bir şey söylerse vardır bildiği” sözünün vücut bulmuş haliydi. Kendisiyle bölgede çalışma ve bilgi birikiminden faydalanma fırsatım oldu. Beni en çok etkileyen özelliği ise en çözümsüz durumlarda bile bir çözümünün olmasıydı.
‘ÇOK İYİ BİR KÜRT UZMANIYDI’
Yurtçiçek’i çok uzun yıllardır tanıyan Şanlıurfa Siverek’ten Hasan Kongül, onun çok iyi bir Kürt uzmanı olduğuna vurgu yaparak şunları anlattı:
“Bayram Yurtçiçek gerçekten çok değerli bir arkadaşımız. Bir yoldaşımız hatta bir önderimizdi. 1970’lerden bu yana partinin saflarında. Ve hayatını tehlikeye atarak, fedailik yaparak partiye devamlı katkıda bulunmuş, Doğu ve Güneydoğu'da uzun süre kalmış, Diyarbakır’ın Aydınlık bürosu temsilciliğini yapmış, Diyarbakır Türkiye İşçi Köylü Partisi’nin il başkanlıklarını yapmış, milletvekili adayı olmuş. Devamlı Siverek’e gelir giderdi. Bölgede çok büyük emeği var. Bazı yerlerde PKK tehdidi altında. Bölgede partinin liderleri öldürüldü. Kontrgerilla, PKK… O şartlar altında geldi, gitti, çalıştı. Türkiye İşçi Köylü Partisinin Antep İl Başkanı Zeki Ön’ü PKK öldürdü. O şartlarda Bayram yine oralarda çalışmalarını yürütüyordu.
KÖYÜN TAMAMI OY VERDİ
“Bayram çok iyi bir Kürt uzmanıydı, Kürt siyasetçiydi. Kürt illerinde örgütleme konusunda uzmandı. Çok değerli bir uzmandı, ciddi bir siyasetçiydi. Önemli bir katkısı vardı partiye. 91 seçimlerinde partiye Diyarbakır’ın Çınar ilçesinin bir köyünde 98 oy çıkmıştı. Bizim tanımadığımız bir köy. Bilmediğimiz, görmediğimiz ama köyün tamamı bize oy vermişti. Bayram beni arayıp o köye gitmemizi söyledi hemen. Diyarbakır’dan Namık hocayla birlikte köye gittik. Köy harabeye dönmüş. Köyde hiç insan kalmamış, boşaltmışlar. Öğrendik ki, bize silme oy verdikleri için o köyün suyu, elektriği kesilmiş, köy mecburen boşalmış. Devlet o köyü cezalandırmış. Kaymakamlıkta işleri filan görülmüyor. Genel Merkezden Bayram Yurtçiçek, Nusret Senem devreye girdi. Köylü için uğraştılar. Toplantılar yaptık, gittik geldik. İşte böyle şartlar altında Bayram ve bizler mücadele verdik.”
ÇOCUKLARIN TERÖRE BULAŞMAMASI İÇİN
Muş Varto'dan Niyazi Bingöl de, “Çoluk çocuğumuzun PKK’ya katılmaması, teröre bulaşmaması için her şeyi yaptı dediği Yurtçiçek'i şöyle anlattı:
“Türkiye devrimci hareketinin en önemli önderlerinden biridir ve özellikle Türkiye’nin en kritik dönemlerinde en ön saflarda yer almıştır. Terörün cirit attığı bir ortamda Bayram abi, doğu ve güneydoğu'da kardeşlik bürolarını kurarak cevap vermiştir. Kardeşliğe hitap ederek geçmiş bütün hayatı. Bizlere de, doğu ve güneydoğu halkında önemli izleri var. Bize önderlik ettiği. Çoluk çocuğunuzun teröre bulaşmaması için elinden gelen her şeyi yaptı. Teröre karşı mücadele etti korkusuzca. Deyim yerindeyse kelle koltukta mücadele etti. Vatan Partisi saflarında Türkiye’nin geleceğine sanki hazırlık yaparcasına önemli bir genç kuşak yetişmesine öncülük etmiştir.
“Önemli yazıları kaleme almış çok önemli makaleleri var. 2000’e Doğru dergisinde, Teori’de, Aydınlık’ta çok önemli yazılar kaleme almış. Emperyalizme karşı göğüs gere gere mücadele etmiştir. Doğuda halkın devlete daha yakın olmasının sebeplerindendir Bayram Yurtçiçekler. Doğu ve güneydoğu halkımızın devletine sahip çıkmasını nedenlerindendir. Amerikancı planlarının içinde olan HDP, PKK’ya karşı Türkiyeci bir çizgide hareket ederek bizleri de bu anlamda aydınlatı ve hazırladı. Bu bizim için çok önemli bir mirastır. Mücadelesi anılarımızda yaşayacak, yaşatacağız. Ondan aldığımızı biz de gelecek kuşaklara ulaştırmaya çalışacağız.”
‘PARTİLER TABELALARINI İNDİRİRKEN, O ASIYORDU’
“PKK’nın burada cirit attığı döneminde Bayram abiyle birlikte köyleri gezip partiye üye kazandırmanın mücadelesini veriyorduk. Herkes korku içerisinde yaşarken, Bayram abi parti mücadelesini yürütüyordu. Ve hep şunu söyledi: ‘Mücadelenin yolu emperyalizmi tahlil etmekten geçer. Emperyalizmi tahlil etmeyenler her zaman ihanet cephesinde saf tutmuşlardır.’
“Diğer düzen partileri korkudan tabelalarını indirirken Yurtçiçek, Sosyalist Parti’nin, İşçi Partisi’nin tabelalarını asıyordu Muş’a, Varto’ya, Batman'a, Silvan'a. Önderlerimizin öldürüldüğü zamanlarda ağır baskılar altında, Halit Güngenlerin şehit edildiği dönemlerde. Çok cesurdu korkusuzdu Bayram abi.”
BİRLİĞİN HARCINI KARAN DEVRİMCİ
Partinin Malatya İl Başkanlığı dışında, bütün bölgede çalışmasını yürüten Arif Doğan ise Yurtçiçek’i bölge insanının yakından takip ettiğini belirterek ona ilişkin şu vurguları yaptı:
“Biz, Doğu ve Güneydoğu'da beraber çok dolaştık. Kendisi kardeşlik bürosu başkanıydı. Vaktiyle ben kardeşlik bürosu başkanı oldum. Yine birlikte dolaştık bölgeyi. O başka merkezi görevlerde çalışırken bile doğu ve güneydoğu örgütlenmesi onsuz olmazdı. Genel Başkanımız başta olmak üzere hepimizin Yurtçiçek’e danışmadan, konuşmadan adım attığımız bir durum düşünemezdik. Çünkü 40-50 yıldır bölgede. PKK başta olmak üzere terör örgütlerin ve Gladyonun kol gezdiği yerde oraları iyi bilirdi. Yani dostu ve düşmanı iyi tanırdı. Bize yön verirdi ve nelere dikkat etmemiz gerektiğini söylerdi. ‘Burada partiyi güçlendiririz’ dediği, bizim yoğunlaştığımız yerlerde partiyi güçlendirirdik ve partinin örgütlerini kurduk oralarda. Refleksleri çok iyiydi.”
‘PARTİYE YAN BAKANIN DA GÖZÜNÜ OYARDI’
“Bayram Yurtçiçek sevgi dolu insandı, insancıldı. Sözünü esirgemezdi. Partinin büyüme ve örgütlenme önündeki engelleri aşacak ne varsa onu savunurdu. Bu çerçevede değerlendirdiğimiz partinin düz duvarıydı. Kardeşlik Bürosu Başkanlığı yaptığım dönemlerde ve örgütlenmede de ara ara kafama takılan sorular veya o bölge için yapacağım çalışmalarla ilgili tereddütte kaldığım adımları hemen arar netleştirirdim. Bir keresinde Muşta dolaşıyoruz. Sokakta birisi koşa koşa geldi Bayram’ın yanına. Bayram önce tanıyamadı. Oralarda tabii üye yaptığı kazandığı o kadar çok insanlar vardı ki… Komünist Veisi imiş. 2 saat sonunda neredeyse il başkanlığına talip olacak bir duruma geldi.
‘PKK’NIN CİĞERİNİ BİLİRDİ’
“Bölücü teröre ve Gladyo’ya karşı göğsünü siper ediyordu bölgede. Halit Güngen Diyarbakır’da katledildikten sonra orada yoğun çalışmalar yaptı. Sonra Şırnak örneği var. Hasan Yalçın ve Bayram Yurtçiçek gelip, girilemez denilen bölgelere girip oralarda katliamların açığa çıkarılmasını da sağladılar.
“PKK’nın ciğerini bilirdi. Haliyle de hedef idi. Doğu ve güneydoğuda her gittiğimiz yerde Bayram tanınıyor ve partiye tabii güven duyuyorlardı. Sadece buralar değil, kuzey Irak’ı çok iyi bilirdi. Kuzey Irak ve Suriye’deki PKK yapılanmasını bilirdi. Sınır ötesi bütün terör yapılanmaların da çok iyi bilirdi ve ona göre partinin önüne çözüm stratejilerini koyardı, partiyi aydınlatırdı, bilgilendirirdi ve partiyi uyarıydı. Partinin bu konuda radarıydı.”
‘ZORLUKLARI BİLEN İSİMDİ’
“Bayram Yurtçiçek zorlukları bilen bir insandı. Partinin maliyesini de gözü gibi korurdu. Biz gidip gelirdik. Parti binalarında yatardık. Partinin bir lirasını çarçur etmezdi hesabını sorardı. Hepimizi uyarırdı.
‘BÖLGE İNSANI ÇOK YAKIN TAKİP EDERDİ’
“Kürt meselesi veya o bölge insanının meselelerini dile getirdiği için yazdığı, çizdiği ve aynı zamanda kitapları çıkardığı için bölge kanaat önderleri, bölgenin aşiretleri, gazetecisi, bölgenin insanı çok yakın takip ederdi.
“Dün ve bugün beni kanaat önderleri, iş adamı, Belediye Başkanı, MHP Merkez Yürütme Kurulu üyesi Beşir Tatar’dan tutun Silopi’den Haşim Haşimoğlu’na kadar birçok önder arayıp başsağlığı diledi.”
‘1990’DA SİLOPİ’DE ÇALIŞTIK’
Çok uzun yıllardır Şırnak Silopi’de partinin eski isimlerinden Guri Benzer de 1990’da Haluk Mihalioğlu, Yusuf Cacım, Aydın Hasar gibi isimlerle birlikte Yurtçiçek’i de tanıdığını, sonrasında birlikte Silopi’de örgütlenme çalışmaları yürüttüklerini anlatarak, Yurtçiçek’in kaybından dolayı üzüntülerini aktardı.
‘ÖZELEŞTİRİ NEDİR ONDAN ÖĞRENDİM’
2010 yılında Ulusal Kanal Van temsilciliği ve aynı zamanda İşçi Partisi Kardeşlik Bürosu üyeliği görevlerini yürüten İlyas Gümrükçü de Yurtçiçek’i anlattı:
“Bir görüşme sonrası Yurtçiçek'i eleştirdim. O an kavramamıştı, durumu Genel Sekreterliğe rapor ettim. Sonra Yurtçiçek aradı. ‘Yarın akşam Van'a geliyorum ve sonraki sabah Ankara'ya döneceğim.’ dedi. ‘Peki Bayram abi’ dedim ve telefonu kapadım. Sabah kahvaltıdayız, ben çok gerginim. Bana ‘İlyas herkes hata yapıyor, biz de yapıyoruz. Devrimciyiz, kariyerin önemi yok. Mesele hatayı görünce özeleştiri vermek ve ona göre davranmak. Buraya geliş gidiş bütün masraflar bana ait.’ Benden özür dilemek için cebinden para vererek günü birlik Van’a gelmişti. Sonradan anladım. Ne büyük bir Partinin içerisindeyim. Büyüğü küçüğü yok. Hata hatadır ve hatayı görünce özeleştiri yapmak en büyük erdemdir.”