Bel soğukluğu
Gonore ya da diğer adıyla bel soğukluğu; cinsel ilişki sonucu bulaşabilen, Neisseria gonorrhoeae adlı bakteri kaynaklı bir hastalıktır.
Bakteri yüksek oranda ürogenital organların mukozasına ve göz konjonktivasına yerleşir. Mukoz membran yüzeylerini irinli şekilde enfekte etmesi karakteristik özelliğidir. 1879 yılında tanımlanan bel soğukluğu en eski hastalıklardan biridir. Aynı zamanda en sık karşılaşılan ikinci cinsel yolla bulaşan hastalıktır. Konağa sıklıkla vajinal, oral veya anal ilişki yoluyla bulaşır. Gebelik sırasında anneden bebeğe bulaşma riski de vardır. 25 yaşın altındaki kişilerde de görülme oranı fazladır. En sık bu gruplarda görülse de her yaş ve cinsiyet için risk teşkil eder.
Bel soğukluğu sadece insandan insana bulaşan bir hastalıktır. Cansız ortamdan temas yoluyla bulaşmaz. Alınacak önlemler ile bel soğukluğundan kendinizi koruyabilmeniz mümkündür. Alabileceğiniz en iyi önlemlerden biri ilişki sırasında kondom kullanımıdır. Kondom ilişkideki her iki tarafın da korunmasını sağlar. Bel soğukluğunun yanı sıra diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklardan da korunmak için kullanılabilir. Bakteri, korunmasız cinsel ilişki sonucu kolaylıkla sağlıklı bireye geçebilir. Belirli aralıklarla test yaptırarak hastalık taşımadığınızdan emin olabilirsiniz.
SEMPTOMLARI NELER?
Bel soğukluğu, yüksek oranda asemptomatik bir hastalıktır. Asemptomatik, semptom göstermeyen hastalıklara verilen addır. Bel soğukluğu; kadın hastaların çoğunda, erkek hastaların ise yaklaşık yüzde 10’unda asemptomatik şekilde seyreder. Çoğunlukla erkek hastalarda görülen semptomlar ise bakterinin vücuda girmesinin ardından 2 veya 30 gün içinde görülebilir. Vücudun birçok bölgesinde semptom görülebilir ancak sıklıkla genital organlarda veya civarında görülür. Bel soğukluğu vücutta; rektumda kaşıntı, irin benzeri akıntı, parlak kırmızı kan akıntısı, gözlerde ağrı, ışık duyarlılığı, bir veya iki gözden akıntı, boğazda şişmiş lenf düğümleri veya ağrı eklemlerde hareket sırasında şişlik, ağrı ve yüksek sıcaklık şeklinde semptom gösterir.
Her hastada görülebilecek belirtilerin yanı sıra bazı belirtiler cinsiyete özeldir. Sadece erkek hastalarda rastlanan semptomlar şunlardır: İdrar esnasında ağrı veya yanma Penisten beyaz veya yeşil akıntı, peniste kızarıklık, testislerde şişlik ve ağrı.
Kadınlarda rastlanan semptomlar ise şu şekilde sıralanabilir: Vajinal akıntı, genital bölgede kaşıntı, idrar esnasında yanma ve ağrı, cinsel ilişki sırasında ve adet dönemi dışında kanama, cinsel ilişki esnasında acı, pelvik bölgede ağrı.
BEBEĞE DE BULAŞABİLİR
Özellikle kadın hastalarda rastlanan semptomlar diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların belirtilerine benzerdir. Bu sebeple spesifik testleri yaptırmadan bel soğukluğu tanısı konulamaz. Semptomları gösteren kişilerin diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar için de test yaptırması önerilir. Gonorenin yani bel soğukluğunun sebebi “neisseria gonorrhoeae” adlı bakteridir. Bu bakteri hastalığa sahip kişilerle vajinal, oral ve anal ilişki sonucu bulaşabilir. Cinsel ilişkiyle bulaşmasının yanı sıra hastalığa sahip hamile anneler, bebeğine hastalığı bulaştırabilir. Bel soğukluğu, bebeklerde körlük ve kafa derisinde yara oluşumu gibi sağlık problemlerine yol açabilir. Tanı konulan hamileler, ilaç tedavisine hızlıca başlayarak hastalığın bebeğe bulaşmasını engelleyebilir.
CİNSİYETE ÖZGÜ TESTLER
Bazı testler cinsiyete özgüdür. Gram boyama testi sadece erkeklerde uygulanabilir. Kadınlarda düşük sensiviteye sahip bir testtir. Akut üretritli semptomatik hastalarda belirgin sonuç verir. Hastadan alınan akıntı örneğinde bol miktarda polimorfonükleer lökosit ve gram negatif diplokok varlığı ile tanı konulabilir. Bel soğukluğu, bakteri kaynaklı bir hastalık olduğu için ana tedavi yöntemi antibiyotiklerdir. Bel soğukluğu hastalarının büyük çoğunluğunda klamidyal enfeksiyonlara rastlanır. Bu sebeple kombine antibiyotik tedavisi tercih edilir. Antibiyotik tedavisi oldukça etkili olmasının yanı sıra aynı zamanda risklidir. Bilinçsiz antibiyotik kullanımı istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Uzman hekim tarafından önerilen ilacın, önerilen dozda kullanılması gerekir. Bilinçsizce önerilen dozu değiştirmek, tedavinin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açabilir.
TEDAVİ EDİLMEZSE KALICI HASARA SEBEP OLABİLİR
Bel soğukluğu tedavi edilmediği zaman kalıcı organ hasarlarına sebep olabilir. Hem erkek hem kadınlarda kısırlığa yol açabilir. Kadınlarda enfeksiyon rahme ve fallopi tüplerine yayılarak pelvik inflamatuar hastalığına (PID) neden olabilir. PID, yumurtalıkları yaralayarak, kısırlığa ve gebelik komplikasyonlarına sebep olabilir. Gonore erkeklerde ise testislerde yer alan sperm kanalında yer alan epididim tüpünü enfekte ederek epididimite neden olabilir. Epididimit ise kısırlığa yol açar. Cinsel organlardaki hasarın yanı sıra enfeksiyon kana karışarak vücudun diğer bölümlerine etki edebilir. Özellikle eklemlerde şişlik, ateş ve ağrı yapar.