Besici Kurban Bayramı’ndan umduğunu bulamadı

Türkiye’de yaşanan enflasyon, kurbanlık fiyatlarını da vurdu. Fiyatlar son dört yılda yüzde bin 105 zamlanarak tarihi rekor kırdı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin yayınladığı verilere göre 2020 yılında küçükbaş kurbanlık hayvan fiyatları 800 lira – 3 bin 500 lira arasındayken 2024’de 8 bin – 25 bin lira arasında satılıyor. Büyükbaş kurbanlık hayvan ise 2020 yılında 5 bin – 30 bin lira arasındayken, 2024 yılında 75 bin – 250 bin lira arasında fiyatları değişiyor. Geçen yıllara göre düşüş yaşayan besiciler durumdan memnun değil.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bayramda Niğde’de merkezde kurulan kurban pazarını ziyaret etti. Gürer, “Emekli, dar gelirli, sabit gelirli ve asgari ücretli bu yıl kurban alamadı. Geçen yıla göre satışlar düştü. Besicilerin Kurban Bayramı beklentisini karşılamadı.” dedi.

ÜRETİCİ, ‘150 HAYVAN GETİRDİM, 90’I DURUYOR’

Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, vatandaşın gelirinin daralması sonucu kurbanlık alamadığını ve bir yıl boyunca hayvanını besleyip satmaya getirenlerin de satışlardan memnun olmadığını belirtti.
Üretici Cumali Eroğul, Milletvekili Gürer’in satışların nasıl gittiğini sorması üzerine, “Bittik, satamadık, kaldı elimizde. Bayramın ikinci günü, geri götürmemek için fiyatları zarar noktasına taşıdık. 9 bin liraya, 10 bin liraya kurban almıyorlar. Yani emeklinin maaşı 10 bin lira olunca millet alamıyor. Asgari ücret 17 bin lira. O adam da gelip alamıyor. Yem 600-700 lira, İktidar çiftçiyi bitirdi, üreticiyi bitirdi, emekliyi bitirdi, asgari ücretliyi bitirdi, ülke bitti zaten.” ifadelerini kullandı.

Kurbanlıklarına alıcı bulamayınca fiyatları düşürdüğünü, zararına satmaya başladığını belirten Cumali Eroğul sözlerine şöyle devam etti: “Fiyatlar düştü, fiyatlar beleş. Bu fiyat hayvanın yem parasını ödemez. Bir yıl bekledik, kurbanda satış olur diye umutlandık ama yine yok. İstediğimiz satış yine olmadı. Yarın da buradayız, satış yok. Diğer bayramlarla mukayese ettiğimizde bu yıl tamamen bitik.

Geçen sene ben burada 130 koyun sattım, bu sene 150 davar getirdik, daha 90’ı duruyor. Ben bu malı 6 ay önce 11 bin 500 liraya almışım, 10 bin liraya, 9 bin liraya şimdi kurbanlık veriyoruz. Nasıl çıkacağız işin içinden? Banka borcu olanlar mesela nasıl ödeyecekler bu borcu? Samanın fiyatını düşürme yok, küspede düşme yok. Eti aşağı çekiyoruz, sütü aşağı çekiyoruz. Bugün aylık 25-30 bin liradan aşağı çoban bulamıyoruz. Şimdi nasıl olacak?

‘GERİ GÖTÜRECEĞİZ’

“Satamazsak geri götüreceğiz, 6 ay daha güdeceğiz. Sonunda da 8 bin 500 liraya vereceğiz. Ondan sonra da haciz üstüne haciz, icra araçları gelip gelip gidecek.Yanımda 4 tane çocuğum var. 150 malla 4 çocuk nasıl geçinecek, nasıl barınacak? Evliler, barklılar, çoluk çocukları var. Nasıl geçinecekler? Kendimi mi geçindireceğim, çocukları mı geçindireceğim, artı kiramı vereceğim?”

‘ÇİFTÇİYİ TAMAMEN BİTİRDİLER’

İçine düşürüldükleri bu zorlu durumdan dert yanan üretici Mustafa Doğdu ise şunları söyledi: “Çiftçiyi tamamen bitirdiler. Yem maliyeti, girdi maliyeti... Bugün bir Afgan çobana aylık 40 bin lira veriyoruz. Ona da ‘Şöyle yap, böyle yap’ dediğimiz zaman adam bırakıp gidiyor. 10 ay önce bu malı biz 20 bin liranın üstünde satıyorduk, şimdi 15 bin lira diye yalvararak satamıyoruz. İşte kaldı mal elimizde. Biz de ne yapacağımızı şaşırdık. Bu durumu büyüklerimizin görmesi lazım artık. 110 kiloluk malı 15 bin liraya veriyoruz.

Bugün kasaba gittiğiniz zaman 600 liraya et alıyorsunuz, 700 liraya et alıyorsunuz. Burada bizim malımızın etinin kilosu 200 liraya geliyor. Kurban Bayramından istediğimizi değil, istediğimizin yüzde 50’sini bile bulamadık. Hayvancılığın sürdürülebilirliği kalmadı. Ben damızlıkçıydım, damızlıkçılığı bitirdim. Bu yıldan sonra kurban da yapmayacağım. Yani meslek bitti. Benim köyümde 10 tane sürü vardı, şimdi bir tane sürü yok. Yeşilburç köyünde bir tane mal kalmadı.”

FİYATLAR DÜŞTÜ ALAN YOK

Besicinin sorunlarını dinleyen Niğde Milletvekili Gürer de “Hayvancılık yapan dertli, kurbanlık almaya çalışan geliri düşük vatandaş dertli. Kurban Bayramı’nda yüzler gülmüyor. Vatandaş, alım gücü olmadığı için kurban alamıyor. Kurban Bayramı öncesi besiciler, kendilerinin bir yıl boyunca yaptıkları masraf karşılığı olarak 13 bin – 16 bin lira arasında hayvanlarını satmaya çalışıyorlardı ama bayram süresince beklenen müşteri gelmedi. Yeniden hayvanlarını götürmemek için bayramın 2. günü fiyatları düşürdüler. Fiyat düşmesine rağmen şu ana kadar müşteri yok, vatandaşın alım gücü kalmadı. Emekli, dar gelirli, sabit gelirli aldığı maaşla kurban alamıyor.”