Beşikdüzü’nde hedef engelsiz kent
Engelsiz Yaşamı Destekleme Derneği Beşikdüzü Şubesi, daha bir yıl önce açılmasına karşın iddialı. Şube Başkanı Doç. Dr. Mehmet Yıldızlar ‘Tüm engelleri kaldırarak Türkiye'nin neresinde olursa olsun bir engelli vatandaşımıza, engellilerin en rahat yaşayabileceği kent dedirtmeyi hedefliyoruz' dedi
Z. Ruhsar Şenoğlu
Engelsiz Yaşamı Destekleme Derneği Beşikdüzü Şubesi Dünya Engelsiz Günü dolayısıyla bir çalıştay düzenledi. Kentteki önemli kurumların katıldığı toplantıların ardından yayınlanan bildiride eğitimden istihdama engellilerin refahıyla ilgili atılacak adımlar somut olarak ifade edildi.
Çalıştay deyip geçmeyin.
Engelsiz Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı Doç. Dr. Mehmet Yıldızlar, ertesi günü çay içmek için gittiği parkta insanların çalıştayı konuştuklarını görmüş. Birisine sormuş, “Daha önce hiç engellilerle ilgili bir şey düşünmüş müydün? Bunlar ne yapar, nasıl yaşar, nasıl geçinir, hiç kafana takılıyor muydu?” Yaklaşık 70 yaşlarında bir vatandaş, şöyle yanıt vermiş: “İlk defa engellilerin çok şeye ihtiyacı olduğunu, onlar için bir şey yapılması gerektiğini anladım. Daha önce hiç aklımın ucundan bile geçmiyordu.”
Belediye Başkanı Burhan Cahit Erdem’in desteğiyle yapılan çalıştaya Trabzon Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, İŞKUR, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, Trabzon Barosu, Mimarlar Odası, Ticaret Odası, diğer meslek örgütleri, siyasi partiler katıldı. Engelliler de çalıştayda yer aldı.
İlk gün açılış yapıldı ve öğleden sonra sayıları 90’ı aşan katılımcılar, engellilerin eğitimi, sosyal yaşama katılımı, istihdamı, kentin engelli kullanımına uygunluğu, engelli ailelerinin durumu ve Engelsiz Yaşamı Destekleme Derneği'nden beklentiler başlıkları altında altı gruba ayrıldı. Her biri bir sınıfta yuvarlak bir masanın etrafında toplandı. Gruplar kendi konu başlıkları üzerinde tartıştılar ve kendi raporlarını oluşturdular.
İkinci gün gruplar raporlarını slayt halinde salona sundular, önerilerin yapılabilirliği üzerinde tartışmalar yürütüldü. Öğleden sonra bir küçük panel düzenlendi ve sonuç bildirgesi yayınlandı. Yan sütunlarımızda bir özetini bulabileceğiniz Bildirgede, Beşikdüzü’nde yapılacak çok güzel işler somut olarak ifade edildi.
BELEDİYEMİZLE İŞBİRLİĞİ YAPTIK
Doç. Dr. Mehmet Yıldızlar, çalıştayı ve hedeflerini Aydınlık’a anlattı.
- Hedefiniz ne?
Buradaki tüm engelleri kaldırarak Türkiye'nin neresinde olursa olsun bir engelli vatandaşımıza, engellilerin en rahat yaşayabileceği kent Beşikdüzü dedirtmeyi hedefliyoruz. Belediyemizle işbirliği yaptık çünkü hedeflerimizin çoğu belediyenin yapması gereken şeyler. Sonuç bildirgesini de belediyenin yapabileceklerini dikkate alarak oluşturduk.
Çalıştay henüz düşünce aşamasındayken, aynı parti içerisinde rakip olduğum Belediye Başkanıma ilettim. Çok olumlu buldu. Birlikte bu işi yapabileceğimizi söyledi ve Belediye ile ortaklaşa biz bu çalıştayı gerçekleştirdik. Beşikdüzü için omuz omuza çalışmalarımıza devam ediyoruz. Beşikdüzü örneğinden bütün Türkiye'de bir dalga oluşturmayı hedefliyoruz.
HAYATINDA İLK DEFA LOKANTADA YEMEK YEMİŞ
- Türkiye'de engelli refahında kaç arpa boyu yol gidebildik? Engelliler gerçekten yaşayabiliyor mu?
Yaşayamıyor. İstatistikler dünya genelinde yüzde 12-13 düzeyinde engelli olduğunu ortaya koyuyor. Beşikdüzü’nde 23 bin 500 nüfus var, dolayısıyla 2 bin 500, üç bin arasında engellimiz var. Bu engellilerin biz en fazla 250-300'üne ulaştık şu anda.
- Ortaya bile çıkamıyorlar mı?
Çıkamıyorlar. Aileler saklıyor. Burası bir deniz kenarı olmasına rağmen hiç denizi görmemiş, şehri görmemiş, bir sosyal mekana oturamamış engellilerin olduğunu biliyoruz. Bu çalıştay sürecinde bir engelli hanımefendi, hayatında ilk defa lokantada yemek yediğini söyledi. İlk defa! Bir başka engellimiz de ikinci kez şehri gördüğünü söyledi.
Beşikdüzü, Köy Enstitülerinin ateşiyle harlanmış, ışığı ile aydınlanmış bir kent olmasına rağmen durum bu.
- Sizin bir engeliniz var mı?
Benim engelim, bu topluma yeteri kadar hizmet edemiyorum.
Üniversitelerde de özel eğitim bölümlerinde ders veriyordum. Bu işin ne kadar önemli, ne kadar anlamlı olduğunu biliyordum. Beşikdüzü'nde ben belediye başkanlığına iki defa aday oldum. Beşikdüzü'nün ismini her tarafta duyurabilecek, engelsiz yaşama uygun hale getirebilme çabalarım vardı zaten. Bir yıl önce Dernek üzerinden bu çalışmalarımı yürütmeye başladım.
Şimdi Belediye Meclisi toplantılarına da katılacağız. Bir sonraki belediye meclisinin engellileri dinlemesini talep ettik, kabul ettiler.
16 Mayıs'ta Engelliler Haftası'nda bir yürüyüş tertip edeceğiz. Çalıştayın sonuçlarını A5 kağıdına bastırarak yürüyüş sırasında esnafa ve insanlara dağıtacağız.
BİLDİRGEDEN YAPILACAK İŞLER
Doç. Dr. Mehmet Yıldızlar ile Beşikdüzü Belediye Başkanı Burhan Cahit Erdem’in imzasıyla yayımlanan bildiriden yapılacak işleri özetleyerek sunuyoruz:
- Engelli çocuklar için kreşler açılacak.
- Eğitim kurumlarına materyal desteği sağlanacak.
- E-KPSS sınavlarına yönelik ücretsiz kurslar açılacak veya belediye destekleyecek
- Kültürel, sanatsal ve sosyal etkinlikler düzenlenecek, katılımcılar evlerinden alınarak etkinlik alanlarına taşınacak.
- Sahil dahil kent genelinde parklarda, dinlenme alanlarında erişilebilirlik düzenlemeleri yapılacak.
- Tekerlekli araçlar için şarj istasyonları kurulacak.
- Toplu taşıma şoförlerine engelsiz yaşam eğitimi verilecek.
- Belediye ve kamu kurumları, istihdamda özel eğitim meslek lisesi mezunlarına öncelik verecek.
- Belediye bünyesinde engelli bireyler için koçluk ve rehberlik hizmeti sunulacak.
- Belediye iş atölyeleri kuracak, mesleki beceri kursları düzenleyecek.
- Toplu taşıma araçları ve duraklar engelliler için erişilebilir hale getirilecek.
- Engelli tuvaletleri yapılacak.
- Kaldırımlar uygun genişlikte ve kesintisiz biçimde düzenlenecek, rampalar eklenecek, hissetme yüzeyleri düzenlenecek.
- Bina girişleri ve asansörler erişilebilir hale getirilecek.
- Trafik ışıklarına sesli uyarı eklenecek.
- Araç park alanları artırılacak ve denetlenecek.
- Ulaşımda özel araç tahsisi sağlanacak.
- Belediye evde bakım hizmetlerini organize edecek.
- Medikal yardım destekleri düzenli olarak sağlanacak.
- Geçici konaklama ve sosyal destek hizmet binaları açılacak.
‘TOPLUMU BÖYLE HAREKETE GEÇİRDİK’
- Toplumun dikkatini nasıl çektiniz?
Haberdar ettik. Şehrin çeşitli yerlerine pankartlar astık, neredeyse tamamını posterlerle donattık. Katılan engelli vatandaşlarımız edindiği izlenimi çevresine yayıyor, anlatıyorlar. Sosyal medyayı çok etkili kullandık.
2 bin 500, üç bin engelli demek, aileleriyle birlikte yaklaşık 15 bin kişiye hitap etmek demektir. Zaten nüfus 23 bin 500.
Engellilere ihtiyaç malzemesi dağıtmamız da etkili oldu. Almanya'daki bağışçı dostlarımızla iletişim kurarak yaklaşık üç ay önce oradan tekerlekli sandalye, koltuk değneği gibi araç gereçler edindik ve engelli hemşehrilerimize herhangi bir siyasi ayrım yapmadan, kimin gereksinimi varsa dağıttık. Araç gereç ihtiyacı çok önemli. Bir tekerlekli araba en az 7 bin, 8 bin lira, alamıyor insanlar. Şimdi hem Almanya'da hem de Hollanda'da iki kampanya daha başlatıyoruz.
‘KALDIRIMLAR NE KADAR YÜKSEKSE MEDENİ DÜZEY O KADAR DÜŞÜKTÜR’
- Engellilerin en büyük şikâyetlerinden biri yollar, kaldırımlar…
Belediye başkan adayı olduğumda, kaldırımsız bir Beşikdüzü oluşturacağım demiştim. Yaya ve araç yollarını sadece renkle ayıracaktım. Şehir otomatik olarak engelli erişimine uygun hale gelecekti. Yeni yapılacak binalarda görme engelli ve ortopedik engellilerin ulaşımını, erişimini sağlamıyorsa iskan izni vermeyeceğiz dedim. İş yerlerini belli bir süre sonuna kadar engellilerin erişimine uygun hale getirme zorunluluğu getireceğim dedim. Şimdi bunu mevcut belediye başkanından istiyoruz.
Bir kentte kaldırımlar ne kadar yüksekse, o kentin medeni düzeyi o kadar düşüktür. Bu ne demektir insanlara? Sen araç yoluyla yaya yolunu ayıramayacak durumdasın, yetersizsin. Ayrıca bir taşla iki kuş vuruyorsunuz. Engelli hemşehrilerinizi sizinle birlikte aynı haklarda yaşama şansına sahip kılıyorsunuz.
Yağmurlu havalarda suyun yolları basmasına engel olacak seviyeye gelemedik daha.
O çözülmeyecek bir şey değil. Yeter ki siz birkaç adım sonrasını görebilin. Bunları yaptığınız zaman zaten medeni oluyorsunuz. Toplumun eğer bir kesimi şu ya da bu şekilde mutsuzsa sizin mutluluğunuz hiçbir işe yaramaz.
Hollanda'da, Amsterdam'da, Köln'de kaldırım yok. Yapılabilir.
