Biden ikinci kez Pasifik liderleriyle buluştu! Ada’larda genişleme hedefi

ABD Başkanı Joe Biden, Beyaz Saray'da Pasifik Adaları ülkeleri liderleriyle 24-25 Eylül’de bir araya geldi. Biden, iki gün süren 2. ABD-Pasifik Adaları Forumu (PIF) Zirvesi kapsamında liderleri, Beyaz Saray'da ağırladı. Pasifik ülkeleriyle daha güçlü ortaklıklar inşa etme üzerine mesajlar veren Biden, bu kapsamda attıkları adımlardan bahsetti.

Biden, iklim değişikliği kaynaklı yükselen deniz suyu seviyesinin Pasifik Adaları ülkeleri için varoluşsal bir tehdit oluşturabileceğine dair uyarıların farkında olduklarını dile getirerek, iklim krizi ve doğal afetlere hazırlık amaçlı 20 milyon dolardan fazla ek yardım yapacaklarını duyurdu. Ekonomik kalkınma için altyapının önemine işaret eden Biden, Pasifik Adaları Altyapı İnisiyatifi kapsamında bu ülkelerin altyapısına 40 milyar dolar yatırım yapmak için yönetiminin kongre ile çalıştığını ifade etti. Biden ayrıca, Pasifik Adaları'na yönelik akademik değişim programındaki öğrenci sayısını iki katına çıkaracaklarını bildirdi. ABD'nin, Hint-Pasifik bölgesinin özgür, açık, müreffeh ve güvenli olmasını sağlamaya kararlı olduğunu belirten Biden, bu hedef doğrultusunda güvenlik alanında da bölge ülkeleriyle birlikte çalışacaklarını kaydetti. Bu bağlamda yalnızca Pasifik Adaları ülkeleriyle işbirliği yapacak ve eğitim verecek ilk ABD Sahil Güvenlik gemisini bölgeye göndereceklerini belirten Biden, ayrıca Quad İttifakı ortaklarıyla, denizcilik alanında teknolojiyi geliştirmek için 11 milyon dolar yatırım yapacaklarını sözlerine ekledi.

ZİRVEYE KATILMAYANLAR

Öte yandan, Solomon Adaları Başbakanı Manasseh Sogavare zirveye katılmadı. New York'taki Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Kurulu'na katıldıktan sonra ülkesine dönen Sogavere'nin zirvede yer almamasını ABD'li yetkililer “hayal kırıklığı” şeklinde niteledi. Sogavere, geçen yıl da ABD-Pasifik Adaları Ortak Deklarasyonu'nu imzalamamıştı. Solomon Adaları ayrıca Çin ile güvenlik anlaşması imzalamasıyla dikkati çekmişti. Başbakan Sogavare, BM Genel Kurulu Genel Tartışmasında yaptığı konuşmada da Kuşak ve Yol, Küresel Kalkınma, Küresel Güvenlik ve Küresel Medeniyet inisiyatifleri dahil olmak üzere Çin tarafından önerilen girişimlere övgüde bulunmuştu. Vanuatu Başbakanı Sato Kilman ise ülkesinde parlamentoda yapılacak güven oylaması nedeniyle zirveye katılamadı.

Çin basını zirveye katılmayan liderlerin “Çin-ABD rekabetinde taraf tutmak istemedikleri ve Çin odaklı anlatı tuzağına düşmedikleri” değerlendirmesini yaptı. Öte yandan, ABD Başkanı Joe Biden, yazılı açıklamasında, Cook Adaları'nı ve Niue'yi egemen ve bağımsız devletler olarak tanıyacağını, iki ülke ile diplomatik ilişkilerin tesis edileceğini duyurdu.

‘BEYİN YIKAMA GEZİSİ’

Çin basınına göre, ABD'nin kibri ve Çin'e karşı koymaya yönelik stratejik niyetleri, 2. ABD-Pasifik Adaları zirvesinde ortaya çıktı. Çinli uzmanlar, zirvenin bir “hoş geldin turu” yerine daha çok bir “beyin yıkama gezisine” benzediğini, zira ABD yönetiminin nihai hedefinin bölgeyi kendi çıkarlarına hizmet edecek şekilde araçsallaştırmak ve askerileştirmek olduğunu söylüyorlar. Uzmanlar, Çin'in ada ülkeleriyle herhangi bir siyasi koşul dayatmadan, karşılıklı saygıya dayalı işbirliğinin, ABD öncülüğünde hegemonya ve stratejik çıkarlar doğrultusunda yürütülen ortaklıktan temelden farklı olduğunu ve bunun da taraflar arasında daha fazla memnuniyetsizliğe yol açacağını gösteren canlı bir örnek olduğunu belirttiler.

Medyada çıkan haberlere göre, geçen yılki zirvede ABD, önümüzdeki on yılda Pasifik Adası ülkelerine 810 milyon dolarlık yeni yardım ekleme sözü verdi; buna 130 milyon doları iklim değişikliğinin etkilerini engellemeye yönelik çabalar da dahil. Ancak Çinli uzmanlar, ABD'nin geçen yılki tek somut ve aktif hamlesinin bölgede yeni büyükelçilikler açmak ve bölgedeki varlığını genişletmek için sahil güvenlik gemileri göndermek olduğunu belirterek, bu sözlerin lafta kaldığını söylüyor.

QUAD’A ÇAĞRI

Fransız haber ajansı AFP, altyapı ve deniz altı kablolarına ilişkin yeni vaatlerin yanı sıra, Beyaz Saray'ın Pasifik Adası devletlerinin ABD, Avustralya, Hindistan ve Japonya'yı deniz gözetimi konusunda işbirliği yapmak üzere bir araya getiren bir savunma işbirliği forumu olan QUAD'a katılmalarını önermeyi planladığını bildirdi.

QUAD, Washington'un Çin'e karşı Hint-Pasifik’te çevreleme ve baskı stratejisinin ana çerçevesi olarak değerlendiriliyor. ABD, bu çerçeveyi yalnızca Pasifik Adaları'nı kapsayacak şekilde genişletmekle kalmayıp, aynı zamanda Vietnam, Güney Kore ve Yeni Zelanda'nın katılımını da teşvik etmek istiyor.