Biden'dan seçim yatırımı: Blinken Tel Aviv'de

Savaşın daha geniş bir bölgeye yayılmasıyla ilgili endişeler artarken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın ziyareti, tüm dünyada yakından takip ediliyor. Blinken, başta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu olmak üzere üst düzey İsrailli yetkilileri Gazze'de savaş sonrası yönetim konusunda ciddi müzakerelere başlanması; Gazze'deki sivilleri korumak için gereken tüm tedbirlerin alınması; bölgeye daha çok yardım girmesine izin verilmesi ve çatışmanın yayılmasına neden olacak eylemlerden kaçınılması konularında ikna etmeye çalışacak.

'BASKI YAPACAĞIM'

Son iki gününü Arap liderlerle görüşmeler yaparak geçiren Blinken, İsrail'de yapacağı görüşmelere ithafen “Sivillerin korunması ve insani yardımın ihtiyacı olanların eline ulaşması için daha fazlasını yapmanın mutlak bir zorunluluk olduğu konusunda baskı yapacağım.” dedi.

Diğer yandan Hizbullah'ın seçkin askeri gücü Rıdvan birliği komutanlarından X'in önceki gün İsrail saldırısında yaşamını yitirmesi gerilim hattını daha da yükledi. “Bu durumun tırmanması ve gerçek bir çatışmaya dönüşmesi ne İsrail'in ne Lübnan'ın ne de Hizbullah'ın çıkarına olacaktır.” ifadelerini kullanan Blinken, Tel Aviv'de bulunduğu süre boyunca çatışmanın daha da tırmanmasını önleme amaçlı görüşmeler de yapacak.

TEL AVİV, WASHINGTON'I KIZDIRIYOR

Axios haber sitesinin iki üst düzey İsrailli yetkiliye dayandırdığı habere göre İsrailli yetkililer ABD Dışişleri Bakanı'na, “HAMAS elindeki rehinelerden daha fazlasını serbest bırakmadığı sürece Gazze'deki sivillerin bölgenin kuzeyine dönmesine izin verilmeyeceğini” söyleyecek.

ABD basınında çıkan haberlerde, Netanyahu hükümetinin savaş sona erdikten sonra ortaya çıkacak manzarada Gazze'nin yönetimine ilişkin kamuoyuna açık ve ayrıntılı bir plan sunmayı reddetmesinin Washington'u kızdırdığı bildiriliyor. Tel Aviv, ABD'nin tercih ettiği seçenek olan Batı Şeria ve Gazze'den oluşan birleşik bir Filistin devletinin kurulması fikrini reddetmişti.

'HENÜZ YENİ AŞAMAYI GÖREMEDİK'

Amerikan basını, Blinken'in taleplerinin ne kadarının karşılanacağını tartışıyor. İsrail ordusunun belli bir süredir savaşta yeni bir aşamaya geçildiği, çarpışmaların şiddetinin azalacağı ve nokta operasyonlara odaklanılacağı yönündeki açıklamaları, gerek Gazze'deki çarpışmaların yoğunluğunu koruması gerek ise İsrail'in Hizbullah'a olan gerilimi tırmandırma çabaları tarafından yalanlanıyor. CNN'in konuya ilişkin haberinde, “İsrailli yetkililer operasyonun daha hedefe yönelik yeni bir aşamaya girdiğini söyledi ancak çatışmalarda görünürde bir duraklama yok.” ifadesi kullanıldı.

İsrail askeri sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari kısa bir süre önce konuyla ilgili olarak, “yoğun operasyonel faaliyetin” Gazze'nin merkezine ve güneydeki Han Yunus kenti çevresine odaklandığını ve “farklı kuvvetlerin” kuzeydeki HAMAS savaşçılarını takip ettiğini söylemişti. “Hem merkezde hem de güneyde zorlu çatışmalar yaşanıyor” diyen Hagari, “çatışmaların 2024 yılına kadar devam edeceğini" de ilan etmişti.

'İSRAİL'İN NİYETLERİ VE SONUÇLARI'

Birleşmiş Milletler (BM), İsrail saldırılarında on binlerce insanın öldürüldüğü, milyonlarca insanın yerinden edildiği ve savaşın yıktığı şeritteki tüm nüfusun açlık riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunurken CNN'e konuşan bir ABD'li üst düzey yetkili, “sivillere verilen akıl almaz zararlar göz önüne alındığında İsrail'in 'niyetleri' ile 'sonuçları' arasında uçurumlar olduğunu” açıkça kabul etti.

Blinken, Suudi Arabistan'dayken İsrailli yetkililerle “Gazze'deki askeri harekatların gelecekteki yönü hakkında” konuşacağını söyledi. Reuters'e konuşan üst düzey bir ABD'li yetkili, Tel Aviv yönetiminin sürekli olarak bahsettiği “yeni aşamayı” bir türlü göremediklerini ve Blinken'in bu “aşamaya yakın zamanda" geçilmesi için baskı yapmasını beklediklerini söyledi.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, İsrail Ordusunun “savaşın bir sonraki aşamasına” ilişkin planını ortaya koymuş, “tüm rehineler serbest bırakılana kadar Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyindeki evlerine dönmelerine izin verilmemeli.” demişti.

ARAP LİDERLERLE GÖRÜŞMELER

Antony Blinken, Tel Aviv'e inmeden önce Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün ve Katar'ı da ziyaret etti. Suudi haber ajansına göre Blinken, Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Salman ile Gazze'de güvenlik ve istikrarın sağlanması için sarf edilen çabaları görüştü. Ajansın haberine göre Veliaht Prens “askeri operasyonları durdurmanın, insani yardım çabalarını yoğunlaştırmanın ve istikrarın geri gelmesi için gerekli koşulları yaratmaya çalışmanın önemini” vurguladı.

Katar'da çatışmanın “kolayca metastaz” yapabileceğini söyleyen ABD Dışişleri Bakanı, Arap liderlerle yaptığı görüşmelerin ardından “İsrail ile ilişkileri normalleştirme hedefine hala destek olduğunu” söyledi ancak bunun için “Gazze'deki çatışmanın sona ermesi” ve "Filistin devletine giden pratik bir yol bulunması" gerektiğini de vurguladı.

Körfez ülkelerinin Gazze'nin istikrara kavuşmasına ve yeniden canlanmasına yardımcı olmaya istekli olduğunu kaydeden Blinken, Washington'un bölge ülkeleriyle yakın işbirliği kurarak gereklilikleri yerine getirmeye hazır olduğunu söyledi. Antony Blinken, İsrail'deki görüşmelerin ardından Batı Şeria ve Mısır'a da uğrayarak temaslarını tamamlayacak.

BIDEN'IN SÖZÜNÜ KESTİLER

Biden yönetimi, 2024 seçimleri öncesinde artan kamuoyu baskısı nedeniyle Gazze Şeridi'ndeki çatışmaların sona erdiğini ve insani durumun önemli ölçüde iyileştiğini görmek istiyor. ABD Başkanı Biden, pazartesi günü Güney Carolina'da tarihi bir kilisede konuşma yaparken “ateşkes hemen şimdi” diye bağıran protestocular tarafından sözü kesildi. Joe Biden, grup FBI görevlilerince dışarı çıkarıldıktan sonra İsrail'i saldırılarını azaltmaya ve “Gazze'den önemli ölçüde çıkmaya” teşvik etmek için “sessizce” çalıştığını söyledi.

Biden'ın bu yılki başkanlık seçimleri öncesinde yapılan anketlerde muhtemel rakibi Donald Trump'ın gerisinde kalmasıyla birlikte, Gazze'deki yıkım sahnelerini geride bırakma ihtiyacı Washington'da daha da aciliyet kazanıyor. ABD basınına bakılır ise Biden'ın kazanmak için Filistin'i işgal etme çabalarında İsrail'e verdiği sıkı desteği eleştirenleri ikna etmesi gerekecek.

Üst düzey bir ABD'li yetkili, Blinken Tel Aviv'e vardıktan birkaç saat sonra CNN'e yaptığı açıklamada, Başkan Biden'ın beklentilerinin net olduğunu ve Blinken'in İsrail'e derhal üçüncü aşamaya geçme planına odaklanmasını sağlamak için baskı yapmasını beklediğini söyledi.