Biden’dan ‘zevahiri kurtarma’ operasyonu

ABD, El Kaide lideri Eymen Zevahiri’yi Afganistan’da düzenlediği İHA saldırısıyla öldürdüğünü duyurdu. Suikastı dünyaya ilan eden Biden, “Halkımız için tehditseniz, nereye giderseniz gidin, ABD sizi bulur ve ortaya çıkarır.” açıklaması yaptı.

ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin ardından hem ülkeyi yöneten Taliban’dan hem de Amerikan siyasetinden farklı tepkiler doğurdu. Taliban, saldırıyı Doha Anlaşması’na aykırı ve yasadışı bir hamle olarak değerlendirdi. ABD basınında ise iç siyasette sıkışan Biden’ın dışarıda bu tür operasyonlarla “zevahiri kurtarma” çabalarının beyhude olduğu yorumları öne çıktı. Trump’ın “Önce Amerika” çizgisine yakın kesim de ABD’nin asker konuşlandırmadan da bu tür operasyonlar yapabildiğine işaretle sahaya gömülen milyarlarca doların hesabını sordu.

11 Eylül saldırılarının planlayıcıları arasında gösterilen Zevahiri, Batı medyasında Usame bin Ladin’in sağ kolu ve El Kaide’nin “beyni” olarak öne çıkarılıyor. ABD'nin 2001'de açıkladığı “en çok aranan 22 terörist” listesinde Bin Ladin'den sonra gelen Zevahiri'nin başına 25 milyon dolar ödül konmuştu. Bu yüzden ABD, çok önemli bir hedefi bertaraf ettiğini vurguluyor.

Ancak Zevahiri, uzun süredir sahada etkin değil. Dolayısıyla ABD’nin Zevahiri suikastı, gerçekten de bir “görüntüyü (zevahiri) kurtarma” hamlesi olarak öne çıkıyor. Ayrıca bu saldırı, ABD’nin Irak ve Afganistan işgallerinde, Suriye’de üsler kurulmasında bahane olarak kullandığı El Kaide’nin arkasındaki CIA parmağının da yeniden ele alınmasını sağlıyor.

BIDEN: SİZİ BULURUZ

Beyaz Saray’ın bahçesinde kameraların karşısına geçen ABD Başkanı Joe Biden, Zevahiri’nin Kabil’de ailesi ile saklandığının tespit edildiğini ve kendisinin onayı ile pazar günü insansız hava aracı ile operasyon düzenlendiğini belirtti. Biden, "Zevahiri gitti ve bir daha asla, Afganistan'ın teröristlerin güvenli bir sığınağı olmasına neden olmayacak ve biz bundan emin olacağız. Bu terörist lider artık yok." diye konuştu.

11 Eylül 2001 saldırılarında hayatını kaybedenlerin ailelerine de rahatlama sağlandığını ifade eden Biden, "Bu gece bir kez daha netleştiriyoruz ki ne kadar sürerse sürsün, nereye saklanırsanız saklanın, halkımız için bir tehdit iseniz, ABD sizi bulur ve çıkarır." dedi. Zevahiri'ye yönelik operasyonu "bir başarı" olarak niteleyen Biden, ABD istihbarat birimlerine de bu konudaki "olağanüstü ısrarları ve becerileri" dolayısıyla teşekkür etti.

TERK EDİLEN AMERİKAN BÜYÜKELÇİLİĞİNİN YANINDA

Pazar günü sabah saat 06.00 sularında Kabil'in 3 farklı noktasında şiddetli patlama sesleri duyulmuştu. Yetkililer saldırının Kabil saatiyle 06.18’de ABD yapımı Hellfire füzeleri kullanılarak yapıldığını doğruladı. Operasyon CIA tarafından gerçekleştirildi.

Zevahiri’nin ikamet ettiği Kabil’in Şerpur Mahallesi, şehrin en zengin bölgelerinden birisi ve yabancı diplomatik misyonların bulunduğu bir bulvar olarak anılıyor. ABD’nin eski büyükelçiliği de burada yer alıyor. Batı medyasında paylaşılan görüntülerde, Zevahiri’nin kaldığı evin, ABD Büyükelçilik binasına yürüme mesafesinde olduğu görülüyor. Şimdi bu binayı Taliban’ın üst düzey yöneticilerinin kullandığı ifade ediliyor.

New York Times gazetesinin aktardığı bilgilere göre, saldırı 1 Temmuz’da Beyaz Saray’da kararlaştırıldı. CIA Başkanı William J. Burns, Milli İstihbarat Direktörü Avril D. Haines, Ulusal Terörle Mücadele Merkezi Başkanı Christine Abizaid ve diğer yetkililer, ABD Başkanı Joe Biden’la bir araya gelerek operasyon kararını aldılar. Biden’ın 25 Temmuz’da ise iki gün önce yapılan operasyonun emrini verdiği kaydedildi.

TALİBAN’DAN TEPKİ

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, Afganistan'ın başkenti Kabil'de yapılan ABD'nin İHA saldırısını kınadı. Mücahid, saldırıyla ilgili kişisel sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, pazar günü sabahı Kabil'in merkezinde bulunan Şerpur Mahallesi'nde bir eve düzenlenen saldırının ABD'ye ait İHA tarafından gerçekleştirildiğini belirtti.

Söz konusu saldırıyı kınayan Mücahid, bunun uluslararası ilkelerin ve yabancı güçlerin Afganistan'dan ayrılması konusunda ABD ile Taliban arasında 2020'de varılan Doha anlaşmasının ihlali olduğunu kaydetti. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“1 Ağustos 2022’de Kabil’in Şirpur bölgesinde bir eve hava saldırısı gerçekleştirilmiştir. Başta olayın doğası anlaşılamamıştır. İslam Emirliği’nin güvenlik ve istihbarat servislerinin yaptığı inceleme sonucunda ön bulgular saldırının Amerikan İHA’larıyla yapıldığını doğrulamıştır. İslam Emirliği, hangi sebeple olursa olsun, bu kararı güçlü bir şekilde kınamaktadır ve bunun uluslararası ilkeler ile Doha Anlaşması’nın açık bir ihlali olduğunu söylemektedir. Bu tür eylemler geçen 20 yılın başarısız tecrübelerinin bir tekrarıdır. ABD, Afganistan ve bölgenin çıkarlarına aykırıdır. Benzer eylemleri tekrarlamak var olan fırsatlara zarar verecektir.”

Açıklamada saldırı sonucu yaşanan kayıplar ya da Zevahiri’yle ilgili bir bilgi yer almadı.

‘BIDEN’IN DÜŞÜŞÜNÜ DURDURMAZ’

ABD medyasında saldırının önemi, Biden’ın içeride yaşadığı sıkışmaya bağlandı. Biden’ın halkta gördüğü desteğin baş aşağı gittiği vurgulanırken bu operasyonun ancak kısa süreli bir fayda sağlayacağı, kötü gidişatı durdurmayacağı vurgulandı.

New York Times gazetesi, “Saldırı, anketlerdeki destekleri düşük olan Biden için önemli bir başarı. Ancak savaş sahasındaki bu tür başarılar kendinden önceki Başkanlara pek kalıcı faydalar sağlamadı.” ifadelerini kullandı.