Bilim insanlarına sıkı denetim: Ya bilim ile uğraş ya ticaret yap!  

Araştırmacılara göre Hollanda'da yaklaşık 7000 profesör ek işte çalışmakta ancak 4200 profesörün ek işte çalıştığı kayıt edilmiş. Kayıtlarda adı geçmeyen profesörlere ilişkin rastgele soruşturmada, yüzlerce profesöre ilişkin bilgilerin eksik olduğu, kayıtlarda bulunabilen bilgiler kontrol edildiğinde ise güncel olmadığı, eksik veya yanlış olduğu ortaya çıkmıştı.

Araştırmacıların elde ettikleri bulgular, eski Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı Ingrid van Engelshoven'in 2021 yılında Temsilciler Meclisi’ne gönderdiği bilgilerle çelişiyor. 

Sosyalist Parti’den (SP) gelen sorulara yanıtlayan eski bakan, Profesörlerin yüzde 97'sinin internet üzerinden ek iş yapmaktan vazgeçtiğini bildirmiş ve bunun da doğru olmadığı anlaşılmıştı.

PANDORA’NIN KUTUSU AÇILDI

 Kimi profesörlerin şaibeli işleri Amsterdam Üniversitesi'nde görevli Profesör Hein

Vermeulen olayından sonra gün ışığına çıkmaya başladı.

Amsterdam Üniversitesi'nde görevli Profesör Hein Vermeulen, emlak yatırımcılarının lobi faaliyetlerini yürüten bir dernek tarafından yıllarca gizlice desteklendiğinin ortaya çıkmasının  ardından istifa etmişti. 

Profesör Hein Vermeulen, masrafları dernek tarafından karşılanmak üzere, emlak yatırımcılarına yönelik vergi muafiyetleri konusunda bir araştırma yürüttüğünü ortaya çıkartan Nieuwsuur (Haber saati) araştırmacıları, sponsorluğun doğrudan değil, bir aracı vasıtasıyla gerçekleştirildiğini 29 Nisan 2022 tarihinde kamuoyu ile paylaşmıştı.

Profesör Hein Vermeulen, üniversiteyi hiç bilgilendirmeyerek, iddialarla ilgili bir açıklama yapmamıştı. Vermeulen'in etrafında oluşan mekanizma, ticari çıkarlar ile bağımsız bilim arasındaki sınıra ilişkin soruları gündeme getirmişti.

Geçtiğimiz haftalarda üniversiteler ile ilgili gündemden düşmeyen haberlerden iyice rahatsız olan  Sosyalist Parti (SP) milletvekillerinden  Jasper van Dijk ve Kwint, sponsorlu profesörler sorumlu bakanı soru yağmuruna tuttu.

12 Haziran 2022 tarihinde Temsilciler Meclisine yazılı açıklama yapan Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı Robert Dijkgraaf (D66), "Tespit edilen vakalar 'endişe' vericidir" dedi.

 Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı Robert Dijkgraaf (D66), üniversitelerde şeffaflık konusunda tavsiyelerde bulunmasını sağlayacak bağımsız bir 'Denetim Kurulu' oluşturacağına dair söz verdi.

Söz konusu Denetim Kurulu, bilimde bağımsızlık ve şeffaflık standartlarının yeterli olup olmadığını ya da daha fazlasının yapılması gerekip gerekmediğini inceleyecek. 

Dijkgraaf, "Finansmanın şeffaflığını artırmak artık üniversitelerin elinde. Bu yeterince gerçekleşmezse, yasaya bununla ilgili kurallar eklemeyi düşünüyorum" dedi.

Sosyalist Parti (SP) milletvekili Jasper van Dijk, "Bu adımın şimdi atılması gerektiğini düşünüyorum. Sponsorlu bilimden, uzak olmamız gerekiyor" dedi.