Bir sonraki saldırı noktası Türk Akımı mı olacak?

Macaristan Başbakanı Orban, Macaristan Parlamentosunda yaptığı son konuşmada, Kuzey Akım doğalgaz boru hatlarına yapılan saldırının bir terör eylemi olduğunu vurguladı. Türkakım boru hattına herhangi bir saldırı olursa Budapeşte'nin “buna göre karşılık vereceğini" söyledi.

TürkAkım, Rusya'dan Türkiye'ye ve ayrıca Macaristan dahil Avrupa ülkelerine uzanan bir doğal gaz boru hattıdır. Rusya'nın Krasnodar Bölgesi'ndeki Anapa yakınlarındaki Russkaya kompresör istasyonundan başlayarak, Karadeniz'i geçerek Kıyıköy'deki alım terminaline ulaşır.

Bu proje hem Türkiye hem de Rusya için önemlidir.

TürkAkım, Türkiye açısından enerji kaynaklarını çeşitlendirmekte ve başta gaz olmak üzere enerjide sabit ülkelere olan bağımlılığını azaltmaktadır. Boru hattı ayrıca Türkiye'ye Rusya ile Avrupa arasında önemli bir enerji geçiş ülkesi olma fırsatı da sağlıyor. Erdoğan hükümeti, Türkiye'yi bir Avrupa gaz merkezi haline getirmenin fizibilitesini araştırıyor.

Rusya için TürkAkım, ülkenin Ukrayna'yı atlayarak Avrupa'ya gaz ulaştırmasına izin veriyor ve Ukrayna transitine olan bağımlılığını azaltıyor. Boru hattı ayrıca, Türkiye'nin enerji talebi artmaya devam ederken Rusya'ya gazı için yeni bir pazar sağlıyor.

Reuters'in ihracat verilerine dayalı hesaplamalarına göre Gazprom'un Şubat ayının ilk yarısında TürkAkım ve Ukrayna üzerinden AB'ye yaptığı toplam gaz arzı yaklaşık 1,02 milyar metreküp olarak gerçekleşti ve bunun yaklaşık %54,9'u (günde 37,3 milyon metreküp) TürkAkım boru hattı yoluyla sağlandı. Ocak ayına göre %17 daha fazla.

YAPTIRIM RİSKİ

NordStream gibi TürkAkım da Rusya için önemli bir stratejik varlık olarak görülüyor ve bazı ülkeler arasındaki siyasi gerilimlerden kaynaklanan zorluklarla karşı karşıya.

Aralık 2019'da ABD, TürkAkım boru hattı projesinin inşasında yer alan şirketlere yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, yaptırımların Rusya'nın bölgedeki nüfuzu ve Türkiye'nin Rusya ile bağları hakkındaki endişeler nedeniyle uygulandığını söyledi.

Bazı Avrupa ülkeleri, özellikle Polonya, Slovakya ve Ukrayna gibi Doğu Avrupa'dakiler boru hattını eleştirdiler ve Rusya'nın Ukrayna'nın geleneksel geçiş yollarını atlamasına izin verdiği için kendi enerji güvenlikleri hakkında endişelerini dile getirdiler. Bu ülkeler, boru hattının Rusya ve Türkiye'ye Avrupa'nın enerji arzı üzerinde çok fazla etki sağlayabileceğini ve siyasi bir araç olarak kullanılabileceğini savunuyorlar.

Rusya'nın ABD veya Avrupa ile ilişkileri bozulmaya devam ederse, proje daha büyük ekonomik veya siyasi baskı altına girebilir. NATO ülkeleri ve düşman ülkeler, TürkAkım'ın özgüllüğünden yararlanarak Türkiye'yi diplomatik duruşunu değiştirmeye veya müzakerelerden geri çekilmeye zorlamak için yaptırım ve saldırı tehdidinde bulunabilirler, özellikle NATO ve AB, Türkiye ile diğer üye devletler arasındaki anlaşmazlıklarda Türkiye'nin çıkarlarını feda etmeye alışkındır.

YIKICI RİSK

NordStream boru hatlarının imhası, uluslararası uygulamanın ve diplomatik iletişimin terör eylemlerinin işlenmesini engelleyemediğini açıkça göstermektedir. Çatışma veya jeopolitik gerginlik artarsa, TürkAkım'ın bir sonraki NordStream olma olasılığı güçlü.

Birincisi, Kuzey Akım durumuna benzer şekilde, TürkAkım boru hattının ana kısmı Karadeniz'e gömülüdür. Seymour Hersh'in analiz makalesinde açıklandığı gibi, NordSream sabotajı ABD tarafından planlandı ve Norveç tarafından, patlayıcı aygıtın kamuflaj yeteneklerinin Rusya'nın gözetleme teknolojisinden tamamen üstün olduğu Baltık Denizi'ndeki NATO tatbikatları sırasında uygulandı. Uluslararası sular olarak Karadeniz'in, Türkiye ve Rusya'nın yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve çeşitli Avrupa ülkelerinden gelen donanma gemileri ve gözetleme uçaklarının bölgede faaliyet göstermesine izin vermesi, risk önleme ve tesis korumayı daha karmaşık ve zor hale getiriyor.

İkincisi, TürkAkım boru hattının sonu, yasadışı göçmenlerin Avrupa'ya giriş yolu olan Türkiye, Kıyıköy'de bulunuyor. Kaçak göçmen grupları arasına gizlenen teröristler, ilgili güçlerin koruması altında TürkAkım altyapısına kolaylıkla terör saldırıları gerçekleştirebilmektedir.

Üçüncüsü, kritik altyapıya yönelik yukarıda belirtilen sabotaj eylemleri genellikle büyük güçler tarafından desteklenmektedir. Bir TürkAkım sabotajı durumunda, ABD-Avrupa hakimiyetindeki uluslararası kuruluşlarda görece “popüler olmayan” konumdaki Rusya ve Türkiye, uluslararası kuruluşları soruşturmaya ve faillerden karşılık gelen tazminatı talep etmeye pek zorlamaz. Türkiye çok zarar görür.

Şu anda Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmanın birinci yıldönümü ve durum çıkmaza girdi. NordStream'in yıkılmasının ardından AB, Rusya ile barış görüşmelerine giden adımları kaybetti. Birçok Avrupa ülkesi enerji kıtlığı, sürekli halk protestoları ve yurtdışına taşınan işletmeler ikilemiyle karşı karşıya. TürkAkım, Avrupa'nın enerji sıkıntısını hafifletmek için en önemli yollardan biri olmayı vaat ediyor.

Türkiye, bir NATO üyesi olarak, Rusya ile her zaman yakın ekonomik bağları korumuştur ve bu, ABD ve Avrupa ile Kürt sorunu nedeniyle devam eden gerilimlerle birleştiğinde, Türkiye'yi Rusya-Ukrayna ihtilafında biraz hassas bir konuma getirmektedir.

Rusya-Ukrayna çıkmazını kırmak ve çatışmanın kapsamını genişletmek için Türkiye'yi bir atılım noktası olarak kullanan ve önemli tesislere terör saldırıları düzenleyerek Türkiye'yi çamura sürüklemek isteyen diğer güçlere karşı dikkatli olun.