Birbirinden güzel İstanbul'un 10 tarihi apartmanı

Birbirinden güzel İstanbul'un 10 tarihi apartmanları

Ragıp Paşa Apartmanı

1900 yılında inşa edilen beş katlı tarihi apartman, caddenin köşelerinden birini tutuyor ve art-nouveau tarzındadır. Binanın mimarı Mimar Aram Karakaş, Ragıp Paşa Apartmanı’na hareketlilik veren binanın her katındaki pencereleri farklı ve hepsi de büyüleyici geometrik süslemelere sahiptir. Binayı yaptıran Eğribozlu Sarıca Ragıp Paşa’dır. Beyoğlu pasajlarından Afrika Pasajı, Rumeli Pasajı ve Anadolu Pasajı’nın yanı sıra bir de İstiklal Caddesi üzerindeki bu apartmanı yaptırmış.

Mısır Apartmanı

Mısır Apartmanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde bulunan tarihî bir apartmandır. Galatasaray semtinde, İstiklal Caddesi ile Acara Sokağı'nın kesiştiği noktada yer alır ve 303-305 kapı numarasına sahiptir. İstanbul'un en büyük kiliselerinden Sent Antuan Katolik Kilisesi'yle komşudur. 1910 yılında, yıkılan Trocadero Tiyatrosu'nun yerine, Mısırlı Abbas Halim Paşa tarafından kışlık konak olarak yaptırılmıştır.

Mısır Apartmanı, İstanbul'un ilk betonarme yapılarından bir tanesidir. Zarif dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı, kıvrımların ve bitkisel desenlerin sıklıkla kullanıldığı Art Nouveau tarzını yansıtır. Osmanlı devlet adamı, Mısır eyaleti yöneticilerinden Abbas Halim Paşa tarafından Ermeni asıllı mimar Hovsep Aznavuryan'a yaptırılmıştır. Art nouveau tarzındaki yapının inşasına 1905 yılında başlandı.

Doğan Apartmanı

İstanbul’un göbeğindeki eşsiz mimarisi, fotoğrafçıların bir kare almak için çırpındığı bahçesiyle Doğan Apartmanı, şehirde en görkemli yapılardan biri.

1894 yılında inşa edilen bu tarihi bina, Belçikalı banker bir aile olan Helbig ailesi tarafından yaptırılıyor. Binanın o zamanki ismi ise; Helbig Apartmanı.

Galata Kulesi’ne çıkarken Serdar-ı Ekrem sokakta yer alan bina inşa edildiği dönemde, seçkin aileleri ağırlamak için kiralık bir konut olarak tasarlandı.

İtalyan mimari tarzını yansıtan bina, “U” şeklinde dizayn edildi. 400 metrekarelik bahçesiyle eşsiz bir görünüm sunan binanın en üst katında ise her dairenin kendisine ait olan hizmetçi odaları bulunuyordu. 4 bloktan oluşan apartmanda her blogun girişi farklı bir yerden. Binada toplam 49 daire bulunuyor.

Apartmanın, dillere destan ve eşsiz manzaraya sahip terasında ise herkesin kullanımına açık ortak bir kütüphane ve spor salonu bulunuyor.

Botter Apartmanı

Botter Apartmanı, İstanbul'un Rumeli yakasında, Beyoğlu ilçesi Asmalımescit Mahallesinde bulunan tarihî bir apartmandır.

İstiklal Caddesi üzerinde 235 numarada yer alır. Bugünkü İsveç Konsolosluğu binasının yanında 1900'lerde inşa edilmiştir. Padişah II. Abdülhamid tarafından sarayın resmi terzisi ve modacısı olan Hollanda uyruklu Jean Botter için yaptırılan bina, dönemin ünlü mimarı Raimondo D'Aronco'un eseridir. Örnekleri daha çok Avrupa'da görülen aynı binada hem iş yeri hem de konut bulunması uygulamasının gerçekleştirildiği İstanbul'daki ilk yapıdır.

Cephesi bitki motifli bordürler, çiçeklerle bezenmiş insan başı figürleri ile süslü Botter Apartmanı, İstanbul'da inşa edilmiş Art Nouveau tarzı ilk bina olması nedeniyle mimarlık tarihi açısından önemlidir.Türkiye'de inşasında çelik konstrüksiyon kullanılan ilk apartman ve Pera Palas Oteli'nden sonra asansörü olan ikinci yapıdır.Botter Apartmanının giriş katı, "Botter Moda Evi" adıyla Türkiye'nin ilk modaevi olarak kullanılmıştır. Birinci derecede korunması gereken kültür varlığı olarak tescillidir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait İBB Miras tarafından restorasyonu tamamlanan yapı, 15 Nisan 2023 tarihinde Casa Botter Sanat ve Tasarım Merkezi adıyla Melike Bayık küratörlüğündeki “Düşler, Hakikatler” sergisiyle yeniden açıldı.

Sıra Evler Akaretler

Akaretler Sıra Evleri, İstanbul’un Beşiktaş İlçesi'nde, Beşiktaş ile Maçka arasında, kendi adıyla anılan Akaretler semtindeki bina grubu. Şair Nedim ve Süleyman Seba (eskiden Spor) caddelerinin çatalağzı biçiminde birleştikleri bölgede ve eğimli arazide kurulmuştur. Türkiye'deki ilk toplu konut projesidir.[1]

Sultan Abdülaziz döneminde, Dolmabahçe Sarayı Akaretleri (Lojmanları) olarak yapımına 1875 yılında mimar Sarkis Balyan tarafından başlanmıştır. Bu sıra evlerin bir kısmı sarayda çalışan muhafızlar ve ağaların kalması için bugünkü anlamıyla lojman konutlar olarak bir kısmı da kira konutu olarak tasarlanmış ve bunlardan elde edilecek gelirle Aziziye Camii'nin yapılması öngörülmüştür.

Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım bir süre Akaretler Sıra Evleri’ndeki 76 numaralı binada yaşamıştır. Yakın zamanda müze olarak açılması planan bu ev, Atatürk'ün dilbilimci Ferdinand de Saussure ile tanıştığı ve ileride hayata geçireceği Türk Tarih Kurumu ile Türk Dil Kurumu’nun temellerini attığı evdir.

Frej Apartmanı

(fotoğraf: Mehmet Nurullah Aydın)

Frej Apartmanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesi, Şişhane Meydanı'nda bulunan bir Geç dönem Osmanlı apartmanıdır.

İstanbul Art Nouveausu'nun en önde gelen eserlerinden olan yapı, Beyoğlu Şişhane Meydanı'nda, Bankalar Caddesi ile Meşrutiyet Caddesi'nin kesişiminde konumlanır. Apartman adını Levanten Frej ailesinden alır. Selim Hanna Frej (Freige) tarafından yaptırılmıştır. Binanın sahibi Selim Hanna Frej, Lübnanlı Marûnî cemaatinden servet sahibi bir Beyoğlu Levantenidir. Apartmanın yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Yapının inşa süreci 4 yıl sürmüştür. Apartman, 1983 yılında Sarkuysan Şirketi tarafından satın alınmış ve şirketin hizmet binası olarak kullanılmıştır. İkinci derece tarihi eser niteliğinde olan yapının iç mekanı 1987-1989 yılları arasında yenilenmiştir. 1990'lı yılların başında bir yenileme daha geçiren bina, 2010'lu yılların sonlarında bir kez daha yenilenmiş olup, günümüzde İstanbul Galata Üniversitesi tarafından kullanılmaktadır.

Afife Batur, üslup özelliklerine bakarak yapıyı 19. yüzyılın sonlarıyla 20. yüzyılın başlarına tarihlerken Çelik Gülersoy ise binanın 1905 ya da 1906’da yapılmış olabileceğini belirtir. Beş katlı binanın mimarı, Rum mimar Konstantinos Kyriakidis’tir (1881-1942). Apartman yaklaşık olarak 600 m2’ lik bir taban alanına sahip olup, iki bodrum ve zemin üstünde altı katı olan büyük bir yapıdır. Simetrik bir plana sahip olan yapı, zaman içinde kullanım ve işlev değişikliği geçirmiş olduğundan kesin olmamakla birlikte zemin katın işyeri, üst katların ikişer daireli geniş ve zengin konutları olarak düzenlenmiş olduğu düşünülür. Kâgir malzeme ile inşa edilmiş, volta döşemeli bir yapıdır. Yapının dış cephesinde Malta’dan getirilen taş, merdivenlerinde ise İtalya’dan getirilen mermer kullanılmıştır. Binanın inşaatı tamamlandığında havagazı donatımı kurulmuştur. Yapı, Prof. Muammer Onat tarafından 1991’de başlayan kapsamlı bir yenileme geçirmiştir. Dükkân kotundan sonra duvar yüzeyinden dışa taşma yapan geniş cephede Art Nouveau üsluptaki bitkisel süsleme öğeler, barok öğeler ve erkek çocuk heykelleri yer almaktadır.

Sarıca Apartmanı

Yapı, 1902 yılında Yunanistan’dan göç edip İstanbul’a yerleşen Ekda Sarıca Paşa’nın torunu ve Osmanlının son saray doktorlarından Dr. Arif Paşa tarafından yaptırılmıştır. Yapının mimarı Rum asıllı Constantin P. Pappa’dır. Yapının adı Arif Paşa Apartmanı olarak bilinse de günümüzdeki adı Sarıcazade Abdullah Osmanbey Apartmanı’dır.

Apartman, dönemin konak yaşamından apartman yaşamına geçişte Şişli semtinin ilklerindendir. İki bloktan oluşan yapının dört ana girişi bulunmaktadır ve yapı 7 katlıdır.

Harikzedegan Evleri

Tayyare Apartmanları veya Harikzedegân Apartmanları İstanbul’un Laleli semtinde yer alan, Mimar Kemaleddin Bey’in tasarladığı ve 1922 yılında tamamlanan orijinal olarak apartman olarak inşa edilen ama günümüzde otel olarak kullanılan bina.

1918 yılında İstanbul'da çıkan yangında başta Cibali, Altımermer ve Fatih bölgeleri olmak üzere, çok geniş alan yayılan bir yangından birçok evin kül olmasının ardından, yangınzedelerin en azından bir kısmına barınak sağlamak amacıyla evler yapılması planlandı. Bu sebepten ilk başta Harikzedegan Apartmanları (harikzede aynı zamanda yangınzede demektir) olarak verilen bu yapıların Laleli’deki bir araziye inşa edilmesi görevi Mimar Kemaleddin Bey’e verildi. 1922 yılında tamamlanan ve dört bloktan oluşan yapıda toplam 124 daire yer alıyordu.

Kullanıma açıldığı 1922 yılından 1985 yılına kadar apartman olarak kullanılan bu bina, 1985 yılından itibaren Net Turizm adlı bir firmaya devredildi ve bu tarihten sonra Merit Antik Hotel olarak hizmet vermeye başladı. Daha sonra Naz Giyim’e devredilen bina 2006 yılından beri Crowne Plaza Old City adıyla otel olarak hizmet vermektedir.

Bazlamacı Apartmanı

İstanbul’un hüzünlü bir başka güzeli Bazlamacı Apartmanı. 1932 yılında yapılmış bu apartman, sahipleri tarafından çok can yakan 6-7 Eylül olayları sonucunda terk edilmiş. Tomris Giritlioğlu’nun Güz Sancısı filminde bu konu işleniyor. Apartmanın ana sahibi, Olimpos Gazozları’nın da sahibi. Yaşanan 6-7 Eylül trajedisi ile Atina’ya göç ediyorlar. Burada yaşayan çağdaş sanatçılarımızdan Gülsün Karamustafa, Bazlamacı ailesi ile tanışıyor. Ayrımcılık, komşuluk, zorunlu göç gibi konuları düşündürten Bazlamacı Apartmanı’nın maketini yapıp Atina Müzesi’ne hediye ediyor. Böylelikle hikayeyi de tüm dünya duymuş oluyor.

Sünget Apartmanı

Ankara Han şimdiki adıyla Sünget Apartmanı, 1905 ila 1910 yılı arasında Haydarpaşa Garı’nda çalışan Alman mimar ve mühendislerin kendilerine lojman-misafirhane olarak inşa ettikleri bir bina. Binayla ilgili bilgilere, Kadıköy’ün Pervititch Sigorta Planları’nda rastlayan Arif Atılgan, binanın dışını ve içini şu şekilde tasvir ediyor: “Şimdiki adıyla Sünget Apartmanı’nda önde bitişik 2 bina bulunmakta ve bu binalara ayrı ahşap merdivenlerle çıkılmakta. Zemin katta iki bina arasında arkadaki iç bahçeye geçiş yolu bulunurken, binalara da bu yoldan giriş kapıları bulunmakta. Binanın arkasındaki iç bahçenin arka sınırında, iki ayrı müstakil daireden meydana gelen bir müştemilat var.. Bahçede ise ikisi de tek katlı olan kömürlük ve ortak çamaşırhane banyo bulunuyor. Dairelere sadece WC konmuş, banyo konmamış. İnsanlar banyo ve çamaşır yıkama ihtiyaçlarını bahçedeki ortak banyo-çamaşırhaneyi kullanarak gideriyorlarmış. Buradan anlaşılıyor ki burası ilk yıllar misafirhane, daha sonra devamlı oturulan lojman olarak kullanılmış. Apartmanın girişinden arkadaki müştemilata giden yolda 100 yıllık pişmiş tuğlalara basarak yürüyorsunuz.”

Beyoğlu'nda bulunan İstanbul'un en güzel apartmanlarından Frej Apartmanı ve hikayesiKültür Sanat