Bireysel başvuruda 'bataklık' benzetmesi
Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, bireysel başvurunun amacının, tek tek sivrisineklerle mücadele etmek değil, sivri sinekleri üreten bataklığı kurutmak olduğunu belirtti.
HABER MERKEZİ
Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, bireysel başvurunun amacının, tek tek sivrisineklerle mücadele etmek değil, sivri sinekleri üreten bataklığı kurutmak olduğunu belirterek, “Bireysel başvurunun etkili bir şekilde, iyi işleyen bir hak arama yolu olarak yoluna devam etmesi, sadece Anayasa Mahkemesinin çabalarıyla mümkün değildir, yasama, yürütme ve yargı organlarının, idari mercilerin bu konuda duyarlı olmasıyla ancak mümkün olabilir.” dedi.
Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi tarafından finanse edilen Anayasa Mahkemesinin Temel Haklar Alanındaki Kararlarının Etkili Şekilde Uygulanmasının Desteklenmesi Projesi kapsamında, Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru ihlal kararları ve ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılmasına ilişkin bölge toplantısı düzenlendi.
Toplantının açılışında konuşan Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, Türkiye'de 2010 Anayasa değişikliğiyle sisteme giren ve 2012'de uygulanmaya başlanan bireysel başvurunun pratik amacının, hak ihlali iddialarının ulusal sınırlar içerisinde halledilmesi, AİHM'e taşınmasının önlenmesi olduğunu söyledi.
'İKİ TEHLİKE VAR'
İlkesel amacının da temel hak ve özgürlüklerin korunması standardının yükseltilmesi olduğunu vurgulayan Arslan, bireysel başvurunun etkili bir yol olarak devam etmesinin karşısında iki tehdit olduğunu anlattı: “Birincisi her geçen gün artan iş yükü. Bugün Anayasa Mahkemesinin önünde 66 bine yakın bireysel başvuru bulunmaktadır. Ocak 2022'de bize gelen başvuru sayısı 12 bine yakın. Bazen şaka yollu söylüyoruz, Anayasa Mahkemesinin tek rakibi Avrupa insan Hakları Mahkemesi. AİHM'nin önünde şu anda 70 bin civarında derdest başvuru var. 47 ülkeden alınan başvurular. Neredeyse Anayasa Mahkemesi tek başına Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 47 ülkeden aldığı başvuru kadar başvuru alıyor.”
'AMAÇ SİVRİSİNEKLE UĞRAŞMAK DEĞİL'
İkinci tehlike ve tehdidin de “bireysel başvurunun objektif etkisinin hayata geçirilmemesi” olduğunu ifade eden Arslan, “Bireysel başvurunun amacı, tek tek sivrisineklerle mücadele etmek değildir, amacı sivri sinekleri üreten bataklığı kurutmaktır.” dedi.
AYM Başkanı Arslan, asıl amacın, bireysel başvurunun etkili şekilde uygulanarak, yeni ihlallerin ortaya çıkmasının engellenmesi olduğuna işaret etti, burada bazı sıkıntılar bulunduğunu aktardı.
Anayasa Mahkemesinin, ihlalin nereden kaynaklandığını kararlarında belirttiğini ifade eden Arslan, “İhlal nereden kaynaklanıyorsa o idari makamların ya da yargısal organların somut ihlali gidermesi gerekiyor, bu da yeterli değil, benzer mahiyette meselelerle karşılaştıklarında, Anayasa Mahkemesinin ihlal kararında belirttiği ilkeleri dikkate alarak karar karar vermesi gerekiyor. Aksi takdirde benzer mahiyetteki problemler sürekli Anayasa Mahkemesinin önüne gelecektir.” diye konuştu.
'İHLALE YOL AÇAN HÜKÜMLER DEĞİŞMELİ'
Anayasa Mahkemesinin, ihlalin idari ya da yargısal merciinin kararından değil de kanunun kendisinden kaynaklandığı durumlarda yasama organının hareket geçmesini beklediğini vurgulayan Arslan, “Çünkü, ihlale yol açan kanun hükmü değiştirilmediği, kaldırılmadığı müddetçe o ihlal tekrar etmeye devam edecektir ve Anayasa Mahkemesi de benzer ihlalleri ele almaya devam edecektir.” şeklinde konuştu.
