Birleşmeden ayrışmaya 68 öğrenci eylemleri-2: Aydınlıkçıların öncülüğü

1968 Kasım ayında Deniz Gezmiş ve Doğu Perinçek birlikte Samsun’dan Ankara’ya Mustafa Kemal yürüyüşü düzenlediler. Yürüyüş kolu 10 Kasım’da Ankara’ya girecek ve miting yapılacaktı. Miting düzenleme kurulunda, CHP çizgisinde Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı (TMGT) ikinci başkanı Taylan Benli, TMTF başkanı Sencer Güneşsoy, ODTÜ Öğrenci Birliği başkanı İskender Odabaşı vardı. Ankara’da birtakım tertipler hazırlanmış, Ankara’ya yürüyüş korteji girince bombalı saldırı olacak gibi söylentiler çıkmış; bu söylentiler CHP Genel Başkanı İsmet İnönü’ye kadar gitmişti. Bu durumda İnönü’nün emriyle TMGT ve Ankara Üniversitesi Öğrenci Birliği yürüyüş düzenleme kurulundan çekildi.

KAVGALAR DÖNEMİ

1969 Şubat sonunda yapılan Fen Fakültesi Talebe Cemiyeti Kongresinde, Sosyal Demokrat adayın ve Milliyetçi-Muhafazakâr adayın oylarının toplamından daha fazla oy alarak devrimcilerin adayı Ali Karşılayan başkan seçildi. Bu başarıyı esas olarak 6. Filo protesto yürüyüşünde gericilere karşı kavgada önder tavrımıza borçluyuz.

İşte bu ortamda,1969 Haziran ayında sınavlar başlamadan önce, Ege Üniversitesinde boykot formu toplandı. Ancak bu kez birlik değil ayrışma vardı. Sosyal Demokratlar ve Milliyetçi Muhafazakârlar (Bunlar MTTB’de örgütlenmişlerdi) boykota karşı çıktılar. Forumda saatlerce tartışıldı, sonunda iki grubun hayır oyuna karşı, oy çokluğuyla boykot kararı verildi. Ama boykota karşı olanlar, “Biz sınavlara zorla gireriz” dediler.

Sınavlar başladığı gün, sınav salonları önünde biraz itiş kakış oldu ama ciddi bir çatışma olmadı. Birkaç gün sonra E.Ü. Rektörlüğü okulu kapattı, daha sonra okulun 20 Haziran’da açılacağını ve sınavların yapılacağını duyurdu. 18 Haziran’da MTTB binasında basın toplantısı yapıldı ve boykotu kırmak için 20 Haziran’da geleceklerini açıkladılar.

Biz de 19 Haziran gecesi üniversitede toplandık, gelenler zor kullanacaklarını bildirdiğine göre önlem alacaktık. Bizim silahımız yoktu, taş ve sopalarımız vardı. Kimyacı arkadaşlar molotof kokteyl yapmışlardı, ama onlar da patlamadı. Sabah ezanından sonra alacakaranlıkta kalabalık bir grup arka kapıdan girdi, biz de onların önüne çıktık. Ama karanlıkta bir şey görünmüyordu. Birden patlamalar başladı. Ağaçlardan yapraklar dökülüyor ve ön sıradaki arkadaşlar yüzleri kan içinde geri dönüyordu. Anlaşıldı ki, av tüfekleriyle gelmişler ve yaralananlar saçmalardan etkilenmişti... Bir süre sonra taş ve sopalarla saldırdık ve onları dışarı attık.

Böylece üniversiteye silah girmiş oldu. Ekim ayında üniversite açılınca, bu kez ülkücü “Komandolar” gündüz silahla geldiler ve sağa sola ateş açtılar. Bu durumda biz de kendimizi savunmak, daha doğrusu öğrencilerin can güvenliğini sağlamak için silahlanmak zorunda kaldık.

Bu olaylar Dev-Genç içindeki maceracı eğilimi körükledi. Aydınlık, devrimci gençliği uyarıyordu. 1969 Ekim ayında toplanan FKF 4. Kurultayı kitle çizgisini savunanlarla maceracılığı yönelenler arasındaki ideolojik mücadeleye sahne oldu. Doğu Perinçek tüzük önerisi hazırladı ve FKF’nin adının Dev-Genç (Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu) olarak değiştirilmesini önerdi. Tüzük değişikliği ile Dev-Genç, sosyalist gençlerin kitle örgütü değil, tam bağımsız ve gerçekten demokratik Türkiye için mücadele eden devrimci gençlerin kitle örgütü oldu.

Kurultayda, Doğu Perinçek önderliğindeki gruptan 5, maceracı eğilimden 4 gencin merkez yürütme kurulunda yer alması üzerinde uzlaşma sağlandı. Genel başkanlığa ise her iki grubun dışında olan Atilla Sarp seçildi. Fakat bu birliktelik uzun sürmedi. 1969 sonunda maceracı eğilim ağır bastı. Aydınlıkçılar merkez yürütme kurulundan çıkarıldı. Dev-Genç Ege Bölge Yürütme Kurulu Başkanı Ali Karşılayan görevinin başında kaldı. Onun için İzmir’de maceracı eğilimi bir ölçüde frenledik. Örneğin, silah almak zorunda kaldık ama “Bireysel silahlanmaya hayır, kolektif silahlanmaya evet” dedik. Uygulama şöyle oldu; silahları topluyoruz bir çantaya koyup saklıyoruz. Kimse üzerinde silah taşımıyor. Üniversiteye bir saldırı olacağını öğrendiğimiz zaman, toplanıyor, silahları dağıtıyor, saldırıyı defettikten sonra silahları tekrar toplayıp saklıyoruz. Bazı arkadaşlar “onlar bizim okulu basıyor, biz de onların okulunu basalım” dediler. Hayır dedik. Biz kendimizi savunuyoruz, saldırgan değiliz, misilleme yok. Bu nedenle 1969-71 arasında Ankara ve İstanbul’da birçok genç arkadaş vuruldu ama, İzmir’de kimse vurulmadı.

HALKTAN DESTEK GÖRDÜK

1968 eylemleri gençliği birleştirdiği, demokratik ve haklı taleplerle yola çıktığı, meşruiyet zemininde hareket ettiği için halktan büyük destek gördü, Mecliste bile milletvekilleri gençliği haklı buldu.

Gençlik 68’de kazandığı bu itibarı 69’da kaybetti. 1969 eylemlerinin halka yansıması silahların konuştuğu gençlerin bölündüğü ve çatıştığı bir tabloydu. CHP dahil siyasi partiler, basın da bu propagandaya destek oldu.

1968 gençlik hareketinin ideolojik önderliği Doğu Perinçek’in başında bulunduğu Aydınlık yazı kurulu idi. Aydınlık, devrimci gençliği işçi ve köylü kitlelerine yönlendiriyor, gençler üretici köylü mitinglerine, fabrika işgallerine koşuyor, işçi ve köylü kitleleriyle buluşuyordu. Bu buluşmalarda halkın gençleri nasıl kucakladığını desteklediğini yaşayarak gördük. 1969 Şubatında Akhisar mitingini İzmir’den giderek FKF yöneticileri olarak biz örgütledik. Doğu Perinçek Akhisar’a geldi gençliği köylere gönderdi. Köyleri dolaştık, mitinge 5 bin tütün üreticisi köylüyü getirdik.

Ege Üniversitesi’ndeki sosyalist gençlerin şansı bu köy çalışmaları oldu. Üniversite içinde kalarak bütün enerjimizi silahlı çatışmalara harcamak yerine, kitlelerle buluşmaya harcadık. Akhisar’dan sonra Ödemiş, Söke ilçelerinde üretici mitinglerine önderlik ettik. BİTTİ