'Bizim Yunus' 2021’e damga vurdu

Yunus Emre’nin vefatının 700. yılı anma etkinlikleri kapsamında Ankara Devlet Tiyatrosu, “Bizim Yunus” isimli oyunu sahneye koydu. Sönmez Atasoy’un yazdığı, Mustafa Kurt’un yönettiği, oyunculuğunu Alpay Ulusoy’un yaptığı oyun; 17 Nisan-14 Ağustos 2021 tarihleri arasında Ankara, Antalya, Adana, İzmir, Konya, Bursa, Trabzon, Alanya ve Balıkesir’de tiyatroseverlerle buluştu. “Bizim Yunus”, ilgili şehirlerin devlet tiyatroları ve belediyeler iş birliğiyle ulusal ve uluslararası çok sayıda festivalde de sahnelendi.

Türkçe şiirin öncüsü, tasavvuf ve halk şairi Yunus Emre, 2021'e damgasını vurdu. 2021 yılının, Yunus Emre'nin vefatının 700. yılı olması sebebiyle UNESCO, 2021 yılını anma ve kutlama yıl dönümleri kapsamına aldı. Ardından Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, 2021'in ocak ayında genelge yayınlayarak 2021 yılının “Bizim Yunus” ve “Dünya Dili Türkçe” adlarıyla anılmasını sağladı. Bu kapsamda yurt içinde ve yurt dışında etkinliklerin yapılması için kampanyanın tertiplenmesine karar verildi.

Türk edebiyatının en güçlü şairlerinden Yunus Emre, 1241-1321 yılları arasında yaşadı ve Türk şiir dilinin yüksek düzeyde ilk örneklerini sundu. Türk tasavvuf edebiyatının en büyük şairi kabul edilen Yunus Emre'nin şiirleri, 700 yılı aşkın bir süredir dilden dile dolaşıyor.

2021 yılının Yunus Emre yılı ilan edilmesiyle birlikte yıl boyunca tiyatrodan baleye, konferanslardan şiir akşamlarına kadar onlarca etkinliğe imza atıldı. Türkiye'de yapılan etkinliklerin dışında, Yunus Emre Enstitüsünün (YEE) temsilciliklerinin bulunduğu onlarca ülkede de Yunus Emre etkinlikleri düzenlendi. Avrupa'da ve dünyanın dört bir yanında hayata geçirilen faaliyetleri inceledik ve öne çıkan etkinlikleri derledik. İşte 2021 yılında Avrupa'da ve dünyada düzenlenen onlarca Yunus Emre etkinliğinden bazıları…

‘TOPLUMUN DEĞİŞMESİ,

MÜZİĞİNE BAĞLIDIR’

YEE, dünyaca ünlü Ney Virtüözü Kudsi Erguner’i çevrim içi olarak ağırladı. 24 Şubat'ta düzenlenen, Prof. Dr. Şeref Ateş’in sunduğu “Yeniden Düşünmek, Yeniden Yorumlamak” isimli programda Erguner, müziğin kültürle bağının ve farklı kültürlerin müzikle olan ilişkisinin tarih boyunca geçirdiği değişimlerden bahsetti. Doğu ve Batı müziklerinin evrensel sanattaki yerine değinen Erguner, şunları söyledi: “Biz kültürümüzü o günkü siyasal coğrafyamızın içine sokmaya çalıştık senelerce. Hâlbuki, bizim insanımızın, Anadolu’nun, İstanbul’un, Türkiye’nin neresi olursa olsun; Hindistan’ın, Avrupa’nın ortasına kadar, Kuzey Afrika da dâhil bir kültürel dünyası var. Biz bunu senelerdir değerlendirmedik ve değerlendirmemiz lazım. Ben Tunus’taki konservatuarda bir aylık bir seminer yaptım. Oradaki konservatuar talebeleri diploma alabilmek için Tamburi Cemil Bey’in bütün eserlerini çalabilmek için uğraştılar. Itri’nin eseri için 'Türk etnik müziği' yazıyor. Çok ayıp bir şey. Sanki Bach’ın bir eserine 'Alman etnik müziği' yazmak gibi abes bir şey. Biz kendimiz bile kültürel mirasımızı bölgesel, etnik, folklorik gibi etnik bir şey gibi görmeye başladık. Bu da herhâlde batılılaşma süreci içinde bir kompleksin devamı. Mevlâna neyse Shakespeare’i de aynı görebilmemiz gerekiyor. Bu bir tercih konusu. O tercih de siyasal bir seçim konusu hâline geliyor. Bu da yanlış bir şey. Muhakkak siyaset ve kültür arasında, sanat arasında direkt bir ilişki var. Bu eski Yunan’dan beri söylenen bir şey. Yani 'Bir toplumun değişmesi, toplumun müziğinin değişmesine bağlı.' sözü.”

'TÜRKÇE ÖDÜLLERİ

YUNUS EMRE ÖZEL'

Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızı Türkçe yazmaya teşvik etmek için “YTB Türkçe Ödülleri” yarışmasını düzenledi. Bu yarışmayla aynı zamanda Türk diasporasına özgü edebiyat alanında yeni açılımları teşvik etmek ve Türk diasporası içerisinde yazın alanındaki yetenekleri keşfedip onları yayın dünyasıyla buluşturmak da amaçlanıyor. Türkçenin doğru, düzgün, güzel ve yaygın bir şekilde kullanılması hedefiyle farklı alanlarda düzenlenen program, 2021 yılında “YTB Türkçe Ödülleri Yunus Emre Özel” ismiyle yapıldı.

EĞİTİMLE KÜLTÜR AKTARIMI

Saraybosna Yunus Emre Enstitüsü (YEE) tarafından bu yıl dokuzuncusu düzenlenen “Çocuk Şenliği Programı”, nisan ayında Kovid-19 önlemleri çerçevesinde çevrim içi olarak yapıldı. Bosna Hersek’te YEE tarafından 2011-2012 eğitim öğretim yılından beri sürdürülen “Tercihim Türkçe Projesi” kapsamında Bosna Hersek devlet okullarında Türkçe öğrenen öğrencilerin bir araya geldiği programda, 6500 öğrenci buluştu. Yunus Emre yılı dolayısıyla Türkçe öğrenen öğrenciler Yunus Emre’nin şiirlerini, ilahilerini söyleyerek performans gösterdi. Bosna Hersek genelinde düzenlenen “Yunus Emre ve Ayvaz Dede” resim yarışması ile lise ve üniversite öğrencilerine yönelik olarak düzenlenen “Yunus Emre ve Hoşgörü” temalı kompozisyon yarışmasının sonuçları da programda ilan edildi.

TÜRK EDEBİYATININ

KÖKENLERİ KONUŞULDU

Berlin ve Viyana Yunus Emre Enstitüsü, “Türk Edebiyatına Çevrim İçi Bir Yolculuk” başlıklı bir konferans serisi düzenledi. “13. ve 14. Yüzyıl Klasik Türk Edebiyatı” konulu konferans serisinde Türk akademisyenlerin katılımıyla Türk edebiyatının kökeni, önemli dönüm noktaları ve Anadolu’daki gelişim süreci ele alındı. Haziran ayında Türkçe ve Almanca olarak yapılan konferans yoğun ilgi gördü. Yönetimini Kırklareli Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ertuğrul Karakuş’un yaptığı konferansı, Aksaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bünyamin Taş sundu. Türkçe ve anında Almanca çevirisiyle enstitülerin sosyal medya mecralarından yayınlanan konferansta, Batı Türkçesinin Anadolu’da nasıl bir edebiyat diline dönüştüğünden bahsedildi. Oğuzların konuştuğu Batı Türkçesinin Doğu Türkçesine nazaran daha geç bir dönemde edebiyat dili olarak geliştiğini ifade eden Taş, buna rağmen Yunus Emre gibi bir mucizenin erken dönemlerde yer aldığını vurguladı. Türk edebiyatının kökeni, gelişimi, aruzun benimsenmesi, Anadolu’daki serüveni gibi önemli dönüm noktalarının ele alındığı konferansın Almanca olarak da yayınlanması, ilgiyi daha da artırdı.

YUNUS EMRE VE ECKHART

Köln Yunus Emre Enstitüsü, aynı dönemde düşünceleriyle bulundukları topluma ve dünyaya ışık tutan tasavvuf ve halk şairimiz Yunus Emre ile Alman teolog Meister Eckhart’ı anmak için bir etkinlik düzenledi. Haziran ayında yapılan etkinlikte iki şahsiyetin sevgi kavramı üzerine düşünceleri konuşuldu. İslam ve Hristiyan tasavvufunda sevgi konulu etkinlik, Köln-İstanbul Kardeş Şehir Derneği iş birliğinde düzenlendi. Moderatörlüğünü İpek Sirena Krutsch'ın üstlendiği etkinliğe, Köln Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Thomas Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Andreas Speer ve Viyana Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Takım konuk oldu.

ICH HÖRE YUNUS EMRE

Yunus Emre Enstitüsü, klasik kemençe virtüözü Derya Türkan ile özel bir çalışmaya imza attı. Çalışma kapsamında bütün dijital müzik platformlarında yayınlanmak üzere ‘Yunus Emre Şiirler’ seçkisi hazırlandı. Yunus Emre’nin vefatının 700. yılına özel hazırlanan projede, Derya Türkan tarafından birbirinden değerli eserler listeye alındı. Enstitünün sosyal medya hesaplarında “#YunusEmreyiDinliyorum”, “#IchHöreYunusEmre” etiketiyle paylaşılan müzik listesi; milyonlarca abonesi olan Spotify, Apple Music ve SoundCloud gibi uluslararası dijital müzik platformlarında erişime sunuldu.

YUNUS DİZELERİ

İSPANYA'DA YANKILANDI

İspanya’nın Granada şehrinde düzenlenen Uluslararası Granada Festivali’nde 11 Temmuz gecesi verilen konserde, Yunus Emre’nin dizeleri yankılandı. Türk müziği konserinde Yunus’un bestelenen eserleri ve klasik saz semailerinden oluşan bir repertuara yer verildi. Konser, Madrid Yunus Emre Enstitüsü tarafından düzenlendi. Yunus Emre’nin şiirlerinden segâh, hicaz, saba ve hüseyni makamlarında bestelenen 12 ilahinin seslendirildiği konserde, İspanyolcaya tercüme edilen şiirlerden de örnekler okundu. İspanya merkezli Labyrinth Ensemble müzik topluluğuna hanende olarak Madrid Yunus Emre Enstitüsü Müdürü Ersin Adıgüzel eşlik etti. Endülüs döneminde bir kervansaray olarak inşa edilen ve günümüzde kültür-sanat programlarına ev sahipliği yapan Corral del Carbón’da gerçekleştirilen konser, büyük ilgi gördü.

MACARİSTAN'DA İSMİ MEYDANA VERİLDİ

Budapeşte Yunus Emre Enstitüsünün (YEE) girişimiyle Yunus Emre’nin ismi Macaristan’ın Zigetvar kentinde bir meydana verildi. Meydanda düzenlenen törene; YEE Başkanı Prof. Dr. Şeref Ateş, Zigetvar Belediye Başkanı Dr. Peter Vass, Türk Konseyi Macaristan Temsilcilik Ofisi Direktörü Büyükelçi Prof. Dr. Janos Hovari, Budapeşte YEE Müdürü Mustafa Aydoğdu ve çok sayıda davetli katıldı. Törende konuşan Ateş, vefatının üzerinden 700 yıl geçmesine rağmen Yunus Emre’nin düşüncelerinin ve kullandığı Türkçenin bütün dünyada yeniden ilgi gördüğünü belirtti.