BMC yöneticileri ilk kez konuştu: Rakamları tek tek açıkladılar

TBMM’deki bütçe görüşmelerinde, CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç'un konuşmasının ardından, Tank Palet Fabrikası'na ve BMC’nin ihaleyi alma sürecine yönelik iddialar tekrar gündeme geldi. Aralık ayının son haftasında yapılan görüşmelerde Özkoç, “18 ayda tank üretecekti. Aradan 48 ay geçti tank yok. Ethem Sancak tankı üretemedi, parayı aldı cebine koydu” demişti. Sancak, iddialara dün katıldığı TV100’deki programda yanıt verdi, Özkoç hakkında da dava açtığını açıkladı. Engin Özkoç'un BMC’nin katıldığı ihale süreciyle ve Ethem Sancak’ın bu süreçte yüklü miktarda haksız kazanç sağladığı yönündeki iddialarını BMC’nin üst düzey yöneticilerine sorduk. Bahsi geçen dönemde BMC’yi yöneten Mehmet Uğurlu, Davut Yılmaz, Cemal Öksüz, Suat Genç, Mahmut Temiz ve Bülent Denkdemir sorularımızı yanıtladı.

• BMC yöneticileri olarak konuyla ilgili ilk kez konuşacaksınız. Aydınlık’ın sorularını yanıtladığınız için çok teşekkür ederiz. En baştan başlayalım. BMC’nin 2014 yılındaki ihale süreci hâlâ tartışılıyor. Bir kez de doğrudan sizden duymak isteriz. Rakamları açıklar mısınız? 

BMC ihalesi, Nisan 2014’te 751 milyon TL fiyat ile sonuçlandı.  O günkü dolar kuru yaklaşık 2,1 TL idi.  Yani döviz cinsinden ihale bedeli yaklaşık 357 milyon dolar oldu. Tüm ihale süreci kamuoyuna açık şekilde yapıldı.

• Sancak’ın, BMC’yi o dönem ölü fiyatına veya arsa fiyatına satın aldığı iddia edilmişti. Hatta fabrikanın yıkılıp rezidans yapılacağı söylendi.

Bu iddia 1 yıl kadar sürdü. Fabrika tam faaliyete geçip ürün yapmaya başladıktan sonra bu dedikodu sonlandı.  

• Peki, arsa fiyatına mı satın alındı? Rakam nedir?

Şirketin devir sırasında bilançosunun doğru olması için bilançodaki tüm varlıkların değerlerinin bağımsız uzmanlar tarafından güncellenmesi gerekiyor.  Bu amaçla diğer varlıkların yanı sıra, İzmir’deki arsanın o dönem gayrimenkul uzmanlarına değerlemesi yaptırıldı. Yaklaşık 100-150 milyon TL arası bir değer bağımsız olarak hesaplandı ve bilançoya kayıt edildi. O dönemki dedikodu, sadece arsanın 1,5 milyar TL değerinde olduğu idi. Dolayısı ile bu tip arsa rant iddiaları ekonomik gerçeklerden uzaktır.  

• Ethem Sancak’ın, BMC hissesini ucuza alıp, sonra Katarlı ortağa ve diğer yerli ortağa çok daha pahalıya satıp para kazandığı doğru mu? Bu süreç nasıl işledi?

BMC ihalesi Nisan 2014’te sonuçlandı.  İhale sonrasında ise TMSF tarafındaki hukuki ve teknik süreçlerin tamamlanması birkaç ay sürdü.  İhale bedeli TMSF’ye Temmuz 2014’te ödendi ve Ağustos 2014’te de şirket devri yapıldı.  Üç ortağın şirketi birlikte satın alacağı ve hisse oranları zaten belliydi, ancak ortak şirket kuruluşu ihale tarihine yetişemedi. Ethem Sancak’a ait Esyatırım şirketi, öncesinde ortakları ile mutabık kalarak ihaleye girdi, ancak zaten bu tarihte herhangi bir ödeme yapılmadı.  İhale sonuçlandıktan sonra, Temmuz 2014’e kadarki dönemde diğer ortakların şirkete resmi katılımı yapıldı ve Temmuz 2014’te üç ortağın birlikte olduğu şirket, ihale bedelini TMSF’ye ödedi.  Dolayısı ile, BMC ihalesinde ortaklar arasında farklı fiyatlardan alım satım gibi hiçbir finansal işlem söz konusu olmamıştır. İhale bedeline ilişkin tutarla ortaklar tarafından, hisse oranları nispetinde şirkete ödenmiş ve şirket tarafından resmi olarak TMSF’ye bir defada ödenmiştir.

• Ortaklar ne kadar sermaye koydular?

2014 yılı Temmuz ayında, yerli ortaklar yüzde 25’lik hisselerine istinaden yaklaşık 75’er milyon TL, yani iki ortak toplamında 150 milyon TL ödediler.  Aynı matematik ile, Katarlı ortak da yüzde 50-1 hissesine karşılık yaklaşık 150 milyon TL ödedi.  İhale bedelinin geri kalanı içinse taraflar birlikte şirket adına banka kredisi kullandılar.   

‘BÜTÜN İŞLEMLER DEKONTLARLA BELGELİ’

• Ethem Sancak’ın 2021 yılında bu hisseyi 500 milyon dolar bedel ile sattığı iddia ediliyor, bu rakam doğru mu?

Ethem Sancak, 2021 yılı Haziran ayında  BMC hissesini sattı, satış rakamı 510 milyon TL, yani o günkü kur ile yaklaşık 60 milyon dolar olarak gerçekleşti.  Diğer yerli ortak da aynı orandaki hissesini aynı fiyattan sattı. 2014 yılında yaklaşık 50 milyon dolar ödenerek alınan hisse, 2021 yılında 60 milyon dolara satıldı. Tüm bu süreç tek tek dekontlarla belgelidir.

• Ancak Sancak’ın BMC’den çok daha büyük paralar kazandığı iddia ediliyor, bunun dışında kamuoyunun bilmesi gereken bir tutar veya kazanç var mı?

Şirketin tüm kayıtları resmidir. Ethem Sancak da dahil herhangi bir şirket ortağının bu hisse devrinden bunlar dışında bir kazancı söz konusu olmamıştır.  Ethem Sancak açısından toplamda 7 yıllık yönetimi sonucunda 20 milyon dolarlık gelir oluşmuştur.  

• Şirket bu 7 yılda özetle hangi faaliyetleri yaptı?

2014 yılında satın alındığında şirket faaliyeti durmuştu. Sonraki yıllarda insan kaynağı, tesis ve ürün yatırımları yapan BMC, 3 bin 500 çalışana ve yıllık 3-4 milyar TL bandında ciro rakamlarına ulaştı.  Özellikle 2017-2021 döneminde 16-17 ülkeye farklı ürün gruplarından yaklaşık 400 milyon Usd mertebesinde ihracat yaptı.  Bunlardan daha önemlisi, başta savunma sanayii araçları olmak üzere, otobüs ve kamyon gibi ürünlerde tüm fikri sınai hakları, AR-GE, mühendislik ve üretim yetenekleri kendisine ait olan yaklaşık 110 tip farklı ürün geliştirdi, üretti ve satışını gerçekleştirdi.  Ülkemiz savunma sanayiinin son 20 yıldaki milli teknoloji hamlesine, kara araçları alanında özgün ve milli ürünlerle önemli hizmetler sundu. Bu ürünlerin farklı ülkelere ihracatını da yaparak hem uluslararası bir marka oldu, hem de ekonomik açıdan, ülkemizin cari dengesine pozitif katkı yaptı.

BÜTÜN RAKAMLAR DENETİMDEN GEÇTİ

• Bahsettiğiniz tüm finansal rakamların resmi ve şeffaf olduğunu nasıl anlayacağız? 

BMC şirketi bu 7 yıllık dönemde çok uluslu bir şirket olarak kurumsal bir yönetim anlayışı ile yönetilmiştir.   Bu anlayışın bir parçası olarak, tüm global ve büyük ölçekli şirketlerde olduğu gibi, her yıl düzenli olarak uluslararası denetim şirketleri tarafından tüm finansalların denetimi gerçekleştirilmiş ve tüm ortaklara da raporlamalar yapılmıştır. Dolayısı ile bahsi geçen tüm rakamlar denetlenmiş, yasal ve şeffaf rakamlardır.

ŞİRKETE TEŞVİK

• Ethem Sancak verilen teşviklerden kazandı mı?

Devletimizin ilgili kurumları uzun yıllardır özellikle savunma sanayii ve diğer kritik sektörlerde yerli üretim yapan birçok kuruma önemli teşvikler vermektedir.  Bu teşviklerin tümü ilgili mevzuat ve yasalara uygun olarak ele alınmaktadır. BMC firması kendi alanında yaptığı yerli AR-GE, mühendislik  ve üretim faaliyetlerine istinaden tüm firmaların başvurabileceği mevzuattaki hakları çerçevesinde teşvik başvuruları yapmış, bunlardan bazıları ilgili devlet kurumları tarafından onaylanmıştır.  Burada iki konu çok önemlidir.  Birincisi, ülkemizde ve dünyada hiçbir teşvik şahıslara veya şirket ortaklarına verilmez, şirketlere verilir.  Dolayısı ile BMC firmasına verilen teşvikler, BMC firmasının varlığıdır, ortakların hisse satışından sonra da ortaklardan bağımsız olarak firmanın varlığı olarak devam etmektedir.  İkincisi ise ülkemizde uygulanan bu tip teşviklerin çoğunluğu “gayri nakdi” olarak tabir edilen teşviklerdir. Bu tip teşvikler şirketlere nakit olarak ödeme yapılmasından ziyade, şirket kâr ettiğinde vergi oranlarının azaltılması ve buna benzer  yatırım ve faaliyet yaptıkça hakedilen indirek faydalardır.

BMC İŞLETMECİ OLDU

• Sakarya Arifiye’de milyar dolar değerindeki fabrika BMC’ye mi verildi?

Sakarya Arifiye’deki Tank Palet Fabrikası arazisi ile birlikte Milli Savunma Bakanlığına aittir, o dönem yaklaşık bin çalışanı olan bir tesisti. Bu tesiste, tankın paletinin üretimi, tankın bazı parçalarının tamiratı, dürbün ve benzeri bazı optik ürünlerin üretimi ve fırtına obüsü aracının üretimi yapılmakta idi.  Devletin ilgili makamları tarafından, bu tesisin işletmesinin, dünya örneklerinde olduğu gibi bir özel sektör standardı ile yapılması, ayrıca tesisin yatırımlar ile modernize edilmesi ve sadece Türk Ordusuna ürün tedariği ile sınırlı kalmayıp, dünya ülkelerine ürün ihracatı yapılması vizyonu ortaya kondu.

Dolayısı ile BMC bu tesisin işletmecisi oldu. Devlet malının BMC’ye verilmesi gibi bir mülkiyet devri durumu hiçbir zaman söz konusu olmadı.

• Bu anlaşmanın finansal ayrıntıları nasıl?

Arifiye 1970’lerin başında kurulmuş bir tesis ve makina parkının ortalama yaşı yaklaşık 50 civarında idi.  Dolayısı ile Milli Savunma Bakanlığı ile yapılan resmi sözleşmenin ilk koşulu, BMC'nin ilk beş yılda 50 milyon dolar değerinde modernizayon yatırımı yapma zorunluluğu idi.

Bunun dışında yapılan her ürün veya hizmetin maliyet üzerine eklenecek yüzde 12,5 kâr ile Milli Savunma Bakanlığı birimlerine satışı şeklinde bir finansal model kuruldu.  

Ayrıca o dönem Arifiye tesisi içerisinde, Milli Savunma Bakanlığımız tarafından, kendilerine ait yaklaşık 50 kişilik bir birim oluşturuldu.  Bu birimin görevi, hem BMC tarafından tamamlanıp teslim edilen ürünlerin kalite kontrol ve kabul işlemlerini gerçekleştirmek, hem BMC faturalarını ve maliyetlerini aylık olarak detaylı biçimde denetlemek idi.  Aylık ödemelerin bu birimin yaptığı denetim ve kabuller sonrası gerçekleşeceği bir sistem kuruldu.  Tüm kayıtlar resmi ve şeffaftır.