Bölgede enerji işbirliği genişleyebilir! İran ile müzakereler Bağdat görüşmelerinin de önünü açabilir

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Tahran'da İran Petrol Bakanı Cevad Ovci ile bir araya geldi. İkili ve heyetler arası görüşmelerin ardından Bayraktar ve Ovci ortak basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısında konuşan Bayraktar, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ocak ayında yaptığı Türkiye ziyaretinde enerji sektöründe işbirliğine dair mutabakat zaptı imzalandığını ve alınan kararların takibi için Tahran'da bulunduklarını belirtti.

Söz konusu mutabakat zaptının, enerji alanındaki işbirliğinin bir yol haritasını ortaya koyduğunu ifade eden Bayraktar, "İki ülkenin Sayın Cumhurbaşkanları, Türkiye ile İran'ın ticaret hacmini orta vadede 30 milyar dolara çıkarma hedefini koydular. Dolayısıyla bu ticaret hacmine ulaşılması için özellikle enerji ve tabii kaynaklar alanında, petrol, doğal gaz ve elektrik alanlarında iki ülkenin yapacakları birçok işbirliği alanları var." dedi.

YATIRIM KONULARI DA TARTIŞILDI

Bayraktar, iki ülke arasında 30 yıla yakın bir süredir doğal gaz ticareti bulunduğuna işaret ederek "Dolayısıyla Türkiye'nin doğal gaz arzını kesintisiz bir şekilde sağlaması için birçok farklı kaynaktan doğal gaz ithalatı söz konusu. İran da bu anlamda bizim çok önemli bir tedarikçimiz." diye konuştu.

Bayraktar, iki ülke arasında 2026 yılında bitecek olan 30 yıllık doğal gaz anlaşmasının yeni dönemi için görüşmelerin devam ettiğini aktararak, "İnşallah bundan sonraki dönemde bugün itibarıyla başladığımız müzakereleri hızlı bir şekilde sonuçlandırıp bu gaz tedariki anlaşmamızı daha da ileriye götürecek adımları atmış oluruz." ifadelerini kullandı. Görüşmede yatırım konularının da tartışıldığını aktaran Bayraktar, özel sektörün doğal gaz üretiminin geliştirilmesi ve doğal gaz altyapı projelerine yatırım yapılması konuları ile ilgilendiğini dile getirdi.

TÜRK ENERJİ ŞİRKETLERİ TANITILDI

İran Petrol Bakanı Ovci de Cumhurbaşkanı Reisi'nin Türkiye ziyaretindeki görüşmelerde iki ülkenin enerji alanında işbirliğini artırmasının kararlaştırıldığını ifade etti. Ovci, "Görüşmemizde Türkiye ile mevcut doğal gaz anlaşmasının uzatılmasına ilişkin müzakerelerin yapılması kararlaştırıldı. Söz konusu sözleşme 2026 yılında sona eriyor. Sözleşme kapsamında bizim Türkiye'ye günlük 30 milyon metreküp doğal gaz göndermemiz gerekiyor." dedi.

İki ülkenin, gaz anlaşmasının uzatılması talebi doğrultusunda bugün resmi olarak İran Milli Gaz Şirketi ile Türkiye'nin BOTAŞ şirketi arasında müzakere yapılacağını belirten Ovci, "Öte yandan Türkiye ile İran arasında enerji işbirliğini artırma, Türk şirketlerin İran'da enerji alanına yatırım yapabilme konularını da ele aldık. Bu konuda Türkiye'nin önde gelen şirketleri bize tanıtıldı ve biz de bugünden itibaren işbirliğini artırmaya yönelik çalışmalarımıza başlayacağız." bilgisini verdi. Ovci ayrıca petrol ve doğal gaz sahalarının kalkındırılması, petrol tesisleri ve petrokimya sektörlerinde işbirliğini artırmaya hazır olduklarını söyledi.

‘TEKNİK İYİLEŞTİRMELER GEREKLİ’

İran ile yapılan müzakere sürecini ve enerji alanındaki işbirliğini artırma hedefini Aydınlık’a değerlendiren Eski BOTAŞ Gaz Alım Dairesi Başkanı Ali Arif Aktürk, 2026’da bitecek olan sözleşmenin özellikle teknik konularda iyileştirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Aktürk, şu ifadeleri kullandı:

“İran ile 2026 yılında sonlanacak bir doğal gaz anlaşması var. Onun teknik nedenlerle yenilenmesi gerekiyor. İranlılar yıllık ve günlük sözleşme miktarını artırmak istiyorlar. Türkiye 2021’de Rusya ile anlaşmasını yenilerken yaptığı hataları umarım yapmaz. İranlılarla müzakere zordur. İran, Türkiye üzerinden Avrupa’ya gaz ihracatı talebi gelecektir. Rusya’dan açığa çıkan boşluğu da doldurmak için. Türkiye’nin de bunun karşısında, İran üzerinden Türkmenistan’dan gaz sevkiyatını mutlaka masada tutmalı. Uzun soluklu ve sabırlı müzakere edilmeli gerekiyor.

“İran anlaşması 1996 yılında Refah-Yol Hükümeti yılında imzalandığında kötü bir anlaşmaydı. Hem teknik olarak bir sürü açıkları vardı hem de fiyatı kötüydü. Fakat 1996’dan sonra dünya gaz piyasasında çok şey değişti. Fiyat olarak imzalandığı döneme göre kötü kalmadı. Bizim her kış İran’dan gelen gaz kesilir, sanayinin gazı kesilir. Onların iyileştirilmesi gerekiyor.”

‘GÖRÜŞMENİN SİYASİ HUSUsLARI DA VAR’

Görüşmelerin, Türkiye’nin Irak ile olan müzakerelerinin önünün açılması için de önemli olduğuna dikkat çeken Aktürk, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İran ile Türkiye arasında siyasi hususlar da var. En önemlisi; Türkiye şu anda Bağdat ile bir takım müzakereler yapıyor, İran’ın Bağdat üzerindeki etkisi de kaçınılmaz. Ayrıca Kuzey Irak’taki Süleymaniye ile PKK’ya destek verdiği söylemiyle tamamen kapıları kapadı. Süleymaniye’deki Talabani yönetimi de İran ile yakınlaşmaya başladı. Bu siyasi meselelerle birlikte daha topyekun değerlendirmekte fayda var. Bağdat ile biz henüz uzlaşamadık. Irak-Türkiye petrol boru hattı, Irak’ın kendi içinde sıkıntıları, Bağdat Fırat ve Dicle ile ilgili su garantisi istiyor bizden. Biz yeni bir tren yolu ve kara yolu projesi önerdik, henüz havada. Bağdat ile görüşmelerin önünün açılmasının yolu İran’dan geçiyor.”