Bu satırları yazarken 27 işçi işe gidiş yolunda yaralandı

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)'nün aldığı kararla, 28 Nisan her yıl Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü olarak 'kutlanıyor.' 28 Nisan'da ülkemizde de çeşitli forumlar, fuarlar ve etkinliklerde ortaya çıkan güncel sorunlar işleniyor, işle ilgili kazalar, bunları önleme ve çalışanların korunmasına yönelik eylem planları üzerine konuşuluyor.

Her sene için farklı temalar belirleniyor. 2023'ün teması da "sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının, çalışma yaşamındaki temel hak ve ilkelerden biridir" diye ifade edildi.

Ancak ben bu yazıyı kaleme alırken, en az iki servis kazasının olduğunu ve onlarca işçinin işe giderken yaralandığını öğrendim. Henüz çalışma ortamlarına ulaşmaya çalışıyorlardı. Bu sırada Türkiye'nin birçok yerinde bir işçininin inşaat iskelesinden düşmesi; bir kuryenin kaza sonucu yaşamını yitirmesi veya birinin bir iş makinesine kolunu kaptırması da muhtemeldi. Üstelik yine aynı saatlerde Bartın Ağır Ceza Mahkemesi'nde 43 madencinin canını alan faciaya ilişkin sanık ifadeleri alınmaya da devam ediyordu.

GÜVENCESİZLİK KURALSIZLIK ÖRGÜTSÜZLÜK

İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi (İSİG)'nin son raporuna göre mart ayında 130, 2023 yılının ilk üç ayında en az 463 işçi çalışırken hayatını kaybetti. Ölümle ve yaralanmayla sonuçlanan iş kazaları ise yine uzun ve yoğun çalışmanın olduğu, güvencesizliğe ve kuralsızlığa teslim; sendikasızlığın hüküm sürdüğü sektörlerde yaşandı.

Sendikalı iş yerlerinde iş kazalarının daha az görüldüğünü biliyoruz. Son sendikal istatistik raporuna göre, 16 milyon 163 bin 54 işçiden yalnızca 2 milyon 330 bin 98'i sendika üyesi; önceki döneme göre 0,16 artışla işçi kesimimizin hala sadece yüzde 14,42'si örgütlü. Ancak, toplu iş sözleşmesi barajı göz önünde bulundurulduğunda yalnızca 1,5 milyon işçi gerçekten sendikalı. Kuralsızlığın en çok hakim olduğu sektörlerin başını çeken inşaat iş kolunda ise örgütlenme oranı içler acısı: 3,27.

HERKES GARABETİN FARKINDA

Bunların yanı sıra, en önemlisi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in dahi garabetini kabul ettiği bir işçi sağlığı ve iş güvenliği sistemi var. Hatta Bakan Bilgin, bu garabeti 14 Ekim'de meydana gelen maden faciasının ardından şu ifadelerde dile getirmişti:

"Bütün işletmeler, sadece madenler değil, özel bir kuruluştan iş sağlığı ve güvenliği hizmeti satın alıyorlar. Satın aldıkları hizmetin parasını kim ödüyor? Patron ödüyor. Patronların ya da işletmelerin ödediği iş sağlığı ve güvenliği müessesesi işleyebilir mi? Bu geçtiğimiz yıllarda uygulanmış. Bunun uygulanabilirliği, pratik faydasının olmadığı açıkça ortadadır."

Sonra da ekledi: "Ben bir kanun teklifi hazırlayacağım. Bunun değiştirilmesini öneriyorum."

Bu teklifin nerede olduğunu hepimiz merak ediyoruz.

ÇIĞLIKLARA 'KÖKLÜ ÇÖZÜM' GEREK

Aslında söyleyecek çok söz olsa bile diyecek de pek bir şey kalmadı. Durum ortada, bu yılın ilk 3 ayında her gün en az 5 işçi çalışırken öldü. İş güvenliği kültürünün bulunmaması, denetimin mekanizmasının çözümsüzlüğü, kamucu politikaların terk edilerek işçi canının sermayenin kar hırsına teslim edilmesi...

Türkiye'de dokunduğumuz her yerden artık "çözüm" çığlıkları duyuyoruz. Çalışma yaşamı da bu alanların başında geliyor. Artık bunlara çekingen reformlarla, yüzeysel düzenlemelerle cevap vermek mümkün değil. Tüm bu sorunlara ancak köklü çözümler çare olabilir. Bu nedenle yarın bu sayfada 94 işçi milletvekili adayıyla Vatan Partisi'nin işçi önderlerinin çözümlerini konuşacağız, takipte kalmanız dileğiyle.