Bu yılın teması ‘Diyabetlinin İyiliği’... Şeker hastalığı önlenebilir yeter ki farkında olalım
Halk arasında şeker hastalığı olarak da bilinen diyabet, günümüzde en önemli halk sağlığı problemlerinden biri. Hastalık birçok organ ve dokuda zararlarına neden olabiliyor. Ancak doğru tedavi, uygun beslenme ve hareketli yaşam ile kaliteli bir hayat sürmek mümkün.
Aydınlık Avrupa
Editor
Diyabetin görülme sıklığı her geçen gün artıyor. Şeker hastalığı, vücudun kan şekeri seviyelerini düzenleyememesi durumunda ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Şeker hastalığı belirtileri arasında sık idrara çıkma, aşırı susama, ani kilo kaybı, yorgunluk ve bulanık görme bulunur. Düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı ve dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam ortamlarının teşvik edilmesi yoluyla hastalığa yakalanma riski büyük oranda önlenebiliyor.
14 Kasım'da “Dünya Diyabet Günü” kapsamında uzmanlar hastalığa dikkat çekmeyi hedefliyor. Bu yılın teması "Diyabetlinin İyiliği" olarak belirlendi.
Türk Diyabet Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Selçuk Dağdelen diyabet ile ilgili Aydınlık Avrupa’nın sorularını yanıtladı. Dağdelen hastalığı ve yapılması gerekenleri açıkladı.
KRONİK BİR HASTALIK
Öncelikle diyabet nedir?
Diyabet, vücudun insülin eksikliği ve veya insülin hormonuna direnç geliştirmesi nedeniyle ortaya çıkan kan şekeri yükselliğiyle giden bir enerji metabolizması bozukluğudur.
Diyabetin nedenleri ve belirtileri neler?
Genetik bir zeminde yaşam biçiminin tetiklediği kronik bir hastalıktır. Tip 1 diyabet, genelde daha ani ve gürültülü bir şekilde istemsiz kilo kaybı, ağız kuruluğu, çok susama, çok idrara çıkma şikayetleriyle başlar. Tip 1 diyabet, daha erken yaşlarda, hatta çocuklukta başlayan bağışıklık sisteminin pankreasa yönelik bir saldırısı neticesinde ortaya çıkar.
Tip 2 diyabet ise daha ileri yaşlarda genelde sessiz seyrederken taramalar sırasında tespit edilir. Tip 2 diyabet, yaş arttıkça riskin arttığı, genelde karın bölgesindeki yağlanma, kilo fazlalığı, yağlı karaciğer, hareketsiz yaşam biçimi ve aşırı, sağlıksız beslenme neticesinde ortaya çıkan insülin direncine bağlı bir hastalıktır.
ORGAN HASATLARINA YOL AÇIYOR
Şeker hastalığı sağlığımızda nelere yol açıyor?
İyi tedavi edilmezse her organda hasar oluşturabilirken, iyi kontrol altına alındığında bu organ hasarları önlenebilir. İyi tedavi edilmediği takdirde, inme, kalp krizi, görme kaybı, böbrek yetmezliği, ayaklarda iyileşmeyen yaralar gibi sorunlara yol açabilir.
Diyabet ile ilgili rakamlar ne?
Özellikle Tip 2 diyabet olmak üzere, tüm dünyada ve bizde sıklık artıyor. Erişkin nüfusun %14'ünde diyabet söz konusu. Artış ülkemizde maalesef önlenememekte! Bugün için ülkemizde 11 milyon diyabetli olduğu tahmin edilmektedir.
YAŞAM BİÇİMİNDE TEDBİRLER ALINMALI
Diyabet denilince öne çıkan başlıklardan birisi de beslenme. Nelerden uzak durmalı? Nasıl beslenmeli? Hareketli yasam konusunda neler söylemek istersiniz?
Tip 2 diyabet yalnızca yaşam biçiminde alınacak tedbirlerle önlenebilir. Özellikle kilo fazlası verildiğinde, risk belirgin azalır. Bir erişkin, günde ortalama 5 bin adım atıyorsa, yıllar içinde tedricen kilo alır. Ortalama adım sayısı 5 bin – 10 bin adım arasında olursa mevcut kilo korunur, 10 bin üzerine çıkıldığında kilo kaybı başlar.
Ayrıca dengeli bir beslenme planıyla Tip 2 diyabette toplam kalori azaltılır. Tip 1 diyabette ise tam aksine insülin yokluğuna bağlı kaybedilen kilo geri kazandırılarak vücudun kas ve kemik kütle kaybı giderilir.
Özellikle nişasta bazlı şeker, karaciğer yağını arttırarak tip 2 diyabet riskini arttırır, dolayısıyla mutlaka kısıtlanmalıdır.
ORGANLARI KORUMAK MÜMKÜN
Diyabet tedavisi nasıl yapılır? Nelere dikkat etmeli?
Öncelikle kapsamlı bir diyabet eğitimi ve beslenme planı çıkartıyoruz. Hareketli bir yaşam rutini inşa etmeye çalışıyoruz. Tip 1 diyabet mutlaka dışarıdan takviye insülin tedavisi gerektirir. Tip 2 diyabet ise öncelikle obezitenin ve insülin direncinin kırılmasını gerektirir. Buna yönelik çeşitli tabletler ve injeksiyon uygulamaları kullanıyoruz. Bazı tip 2 diyabetli hastalara zaman içerisinde pankreas insülin rezervi kaybı nedeniyle, dışarıdan insülin takviyesi gerektirebiliyor.
Diyabete bağlı organ hasarının önlemek için sadece kan şekerinin kontrol altında tutmak yetmez, mutlaka kan basıncı ve kolesterol düzeylerinin de kontrol altına alınması gerekir.
Bunları başardığımızda ki başarıyoruz; tüm organları korumak mümkün!
DİYABET ÖNLENEBİLİR
14 Kasım'da “Dünya Diyabet Günü” bu yıl ki tema ne? Topluma ne mesaj vermek istiyorsunuz?
Bu yılın teması "Diyabetlinin İyiliği". Diyabet önlenebilir, diyabetin oluşturabileceği tüm organ hasarları önlenebilir, diyabetle yaşam kolaylaştırılabilir. Yeter ki bunun farkında olabilelim. Diyabet dostu mutfak, diyabet dostu kentler, velhasılı diyabet dostu bir ülke mümkündür.
‘2050 yılına diyabetli sayısı iki kattan fazla artacak’
Araştırmacılar, önlem alınmazsa dünyadaki diyabetli insan sayısının 2050 yılına kadar iki kattan fazla artacağı uyarısında bulundu. Uzmanlar, önlem alınmazsa dünyadaki diyabetli insan sayısının 2050 yılına kadar iki kattan fazla artacağı uyarısında bulundu.
Washington Üniversitesi Sağlık Ölçütleri ve Değerlendirme Enstitüsü araştırmacılarının çalışmasında şu anda dünyada 529 milyon diyabet hastası bulunduğu belirtildi. Bu sayının 30 yıl içinde yaklaşık 1,3 milyar kişiye ulaşacağı öngörülüyor. Vakaların çoğunun obeziteyle bağlantılı ve büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık türü olan tip 2 diyabet olduğu belirtildi.
Araştırmacılar bu hastalığın yaygınlık oranının yüzde 6,1 olduğunu ve bunun 2050 yılına kadar yüzde 9,8'e çıkabileceğini kaydetti. Yine aynı yıla kadar yaygınlık oranının Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da yüzde 16,8'e, Latin Amerika ve Karayipler'de yüzde 11,3'e ulaşması bekleniyor. Ayrıca araştırmacılar, her ülkenin bundan etkileneceğini belirtiyor.
Avrupa’da sanayi krizi! Dünya devleri tek tek pes ediyor… Fabrikalarda kapanmalar artacak!Dünya
