‘Buğday taban fiyatı açıklansın’

Erkenci buğday hasadının yapıldığı Adana’da üretici taban fiyatın açıklanmasını bekliyor. Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan da maliyetlerden dolayı buğdayın kilo fiyatının en az 15 lira olmasını istedi. Ancak fiyat hiç de istendiği gibi değil. Üretici Adana’da 9 liradan buğday satıyor. Doğan Aydınlık’a yaptığı açıklamada, “Bölgemizde buğday hasadı 1 Mayıs itibariyle başladı. Verim iyi ancak taban fiyat açıklanmadı. Hükümetten isteğimiz fiyatın bir an önce açıklanmasıdır. Şu an hasat neredeyse bitmek üzere… Üretici mecburen tüccara satıyor. Fiyat düşük. 9 liradan alıcı buluyor.” dedi.

Adana bölgesinde verimin kıraç arazilerde dekarda 500-600 kilo, ovada ise 600-700 kilo arasında olduğunu belirten Mehmet Akın Doğan, “Son yağışlar olsaydı verim daha da artardı. Ürün yine de iyi. Memnunuz ancak fiyatın açıklanmamasından rahatsızız. Bu yıl da buğday Hükümetin hasat öncesi taban fiyatını açıklamamasından dolayı ucuza gidiyor. Şu an 9 liradan buğday alımı yapılıyor. TMO depoları yine dolu. Lisanslı depolara yönlendiriliyor. Fiyat açıklanmadığı için üretici ürününü bekletiyor. Borcu olanlar ise tüccara 9 liradan satmak zorunda kaldı. Şu an borsada buğday 10 lira. 14 Mayıs günü Ankara’da Çiftçiler Günü etkinliğinde durumu Bakan’a da söyledik. Açıklamalarından memnun olmadık. Anladığımız Bakanlık alım yapmaktan ziyade fiyatları regüle etmekten yana. Alım yapılmazsa denge sağlanmaz. Bu durumda kazanan tüccar oluyor.

Geçen yıl buğdayın büyük kısmı tüccara satıldı. O da ucuza aldı. 6,5 liradan buğday sattık. Maliyetler geçen yıla göre ikiye katladı. Bu yıl da ucuza satarsa üretici ne kazanacak? Tüccar üreticiden buğdayı alıyor bir de onun CKS hakkını kullanarak primi de kendisi alıyor. Zaman kaybetmeden fiyat açıklansın. Her yıl fiyatların hasattan 10 gün önce açıklansın diye çağrıda bulunuyoruz yine de olmuyor. Maalesef her yıl Adanalı üretici fiyatın açıklanmamasından dolayı zarar ediyor. Adana turfanda hasat bitince açıklanıyor. O da fayda etmiyor.” değerlendirmesini yaptı.

Bu yıl Adana’da toplam 1 milyon 330 bin dekar alana buğday ekildi. Buğday üretimimizin yüzde 4’ünü karşılayan Adana’da Yumurtalık ve Karataş’ta kıraç ve hafif sulu arazilerde hasat başladı. Ovalarda da hasat sürüyor.

KARAMAN 14 LİRA İSTİYOR

Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram ise buğday taban fiyatının en az 14 lira olması gerektiğini belirtti. Bayram, “Bunun altındaki bir rakam maliyetleri göz önüne aldığımızda üreticimizin beklentilerini karşılamaz, gelecek yıllarda toprağa küstürür.” dedi.

Bayram yaptığı açıklamada şunlara değindi: “Buğdaya verilecek fiyat ve destek primi gelecek yılların üretimini yönlendirecek. Buğday alım fiyatı geçen yıl destekleme primi ile kilo başına 9 lira 25 kuruştu.

Ülkemizde özellikle Güney bölgelerimizde buğdayda hasat başladı.

Geçen yıl TMO, buğday alım fiyatını kilo başına 8 lira 25 kuruş açıklamış, kilo başına 1 liralık Bakanlık desteğiyle birlikte bu rakam 9 lira 25 kuruş olmuştu. Diğer üreticilerde olduğu gibi buğday çiftçisinin de maliyetleri geçen yıla göre çok yükseldi.

TMO, bu yıl maliyetlerdeki artışı dikkate alarak bu rakamı en az 14 lira açıklanması üreticilerimiz adına beklentimizdir. Bunun altındaki bir rakam maliyetleri göz önüne aldığımızda üreticimizin beklentilerini karşılamaz, gelecek yıllarda toprağa küstürür.”

‘EN BÜYÜK SORUN GİRDİ MALİYETLERİ’

Tarımın gıda güvencesi olduğunu vurgulayan Bayram, sözlerine şöyle devam etti: “Gıda güvencemizi sağlamak için çiftçilerimizi desteklemek zorundayız. Para kazansın ki önümüzdeki sene üretime devam etsin.

Buğday üretimi maliyetlerimiz fevkalade yüksek. Maliyetlerimizi aşağı çekmemiz, üreticimizi daha fazla desteklememiz lazım.

Yapısal sorunları ve maliyetleri muhakkak surette halletmemiz lazım.

Buğday üretiminde maliyetlerimiz sadece gübre, mazot, ilaç değil.

Yapısal sorunların getirdiği maliyetler var. Çiftçilerimizin, üreticilerimizin şu an en büyük sorunu girdi maliyetleri. Geçen yıla oranla maliyetlerde çok büyük artış var.

Mazot yüzde 100’ün üzerinde arttı. Gübre, zirai ilaç, işçilik keza öyle.

Sonuç olarak özetle devletimizden beklentimiz 2024 yılı buğday alım fiyatları belirlenirken başta çiftçimizin girdi maliyetleri, tüketicinin alım durumunun yanı sıra, Rusya- Ukrayna savaşı, kuraklığın etkisinin devam etmesi nedenleriyle buğday tüm dünya için stratejik ürün haline geldiği bu dönemde; Hükümetimiz tarafından açıklanacak olan 2024 yılı TMO buğday alım fiyatları ton başına destekle birlikte en az 14 bin lira açıklanırsa bu süreçte dengeleme isabetli bir karar olacağı kanaatindeyim.

Dünyada ve ülkemiz için üretimin çok önemli olduğunu gördüğümüz buğday ekim alanlarındaki daralmanın önlenmesi için yaşanan kuraklık dikkate alınarak gerekli tedbirler alınmalı, ithalata değil üretime dayalı bir politika ile kendi ihtiyacı olan buğdayı üretmesi gerekir.”