Burun polipleri ya da nazal polip
Burun polipleri, burundan geçen havanın akışını engelleyen oluşumlardır, sonuçta burun tıkanıklığı oluşur. Nazal polipler kendiliğinden iyi olmaz.
Burun polipleri, burun içinde normalde bulunan burun etlerinin dışında, bir hastalığa bağlı gelişen patolojik et dokularıdır. Burun poliplerinin oluşmasının birçok sebebi olabilir. En sık görülen sebebi alerjik iltihaplardır. Bunun dışında sinüzite bağlı gelişen polipler de görülmektedir. Tümör denilen burun polipleri genellikle iyi huyludur. Nadiren kötü huylu olanları ile de karşılaşılabilir. Burun poliplerinde, burunda yer kaplayan fazladan bir doku olduğu için hasta burnunun tıkalı olduğunu hisseder. Her burun tıkanıklığında polip olduğu anlamına gelmese de burun tıkanıklığının sebeplerinden biri de burun polipleridir. Normal burun etleri ile anormal olan burun etlerinin görünüşleri birbirinden farklıdır. Poliplerin görüntüsünden alerjiye bağlı olup olmadığı, iltihap sonucunda gelişip gelişmediği ya da kötü huylu olup olmadığını anlamak zor olabilir.
ÖNCE İLAÇ SONRA AMELİYAT
Kanama yapmaması, dönemsel büyüyüp küçülmeleri gibi alerjiye bağlı olabilecek bir durum söz konusuysa önce ilaç tedavisi planlanabilir. Birkaç hafta sürebilecek ilaç tedavisinden sonra hastalığın tamamen iyileşmesi sağlanabilir. İlaç tedavisi iki amaçla planlanır. İlaç tedavisinden sonra eğer polipler tamamen yok olmamışsa, ameliyat planlanır. Verilen ilaç tedavisi sonucunda burundaki etler daha sert bir halde olduğundan, daha kolay, sağlıklı ve etkin bir ameliyat gerçekleştirilmesini sağlar. Dolayısıyla ameliyat öncesinde ilaç tedavisi planlanarak sonrasında ameliyatın gerçekleştirilmesi gibi bir yaklaşım da olabilir.
Burun polipleri tedavi edilmezse kötü sonuçlar doğurabilir. Alerji ya da iltihaba bağlı iyi huylu burun polipleri tedavi edilmediği takdirde burun içinde giderek büyüyerek yer kaplamaya başlar. Yer kapladığında etrafındaki dokuları sıkıştırır ve sıkışan dokuların kan almasına engel olur. Bu dokular kan alamayınca beraberinde besin, oksijen de alamadığı için çürürler. Böylece hastanın yüzünde şekil bozuklukları başlar. Dışarıdan bakıldığında hastanın yüzünün şeklinin genişlediği, yanaklarının kabardığı, gözlerin yerinden çıkacakmış gibi dışarıya itilmeye başladığı, alnın daha belirginleştiği gibi görüntüler meydana gelir. Burun polipleri içeride hangi bölgeye yakınsa en yakın komşuluğunda olan bölgede deformasyonlar oluşturur. Burun polipleri tedavi edilmediği takdirde burun deliklerinden dışarıya, genizden aşağıya yutak bölgesine taştığı görülebilir. Bu taşma yerlerinde şekil ve görüntü bozukluğuna neden olabilirler. Taşan yerlerde iltihaplanmalar gerçekleşebilir. Genze taşıyorsa yutma güçlüğü, nefes alma problemi ve boğulmalar söz konusu olabilir.
Burunda yer kaplayan doku kanser olduğunda, genişleyen dokuya göre eğer bu burun salgısı yapan bezlerden gelişen türde ise buna adenokarsinom denilir. Zaten bu etler pek polip gibi görünmez. En çok inverted papillom denilen burun polip gibi görünebilir. Görüntüsünden iyi ya da kötü huylu olup olmadığının anlaşılması güçtür. Bu tür poliplerin, uzun süre tedavi edilmediğinde kanserleştiğine inanılır. Ama burun kanseri düşünüldüğünde genelde burunda salgı yapan hücrelerden gelişen adenokarsinomlar görülür.
BEYİN İLE KOMŞULUK
Burun, geçirgen bir kemik yapı ile ön beyinden ayrılmıştır. Bu kemik yapı burnun tavanını oluşturur. Bu tavan yapının içinden koku sinirleri geçer. Eğer ameliyat sırasında bu kemik yapı zedelenirse, beyin suyu buruna akmaya başlar. Kontrolü yapılamaz ise burundaki iltihaplı dokular beyne ulaşabilir. Böylelikle beyin apsesi, menenjit gibi hayatı sonlandırabilecek sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle ameliyatın özenli yapılması çok önemlidir. Burun polip ameliyatlarında bu konuda deneyimli uzmanlara başvurulması ameliyat risklerini en aza indirir. Daha çok terse dönük papillon diye adlandırılan polipler tehlikelidir. Ancak hepsi tedavi edilmediğinde ve büyüdüğünde tehlikeli olmaktadır. Burundaki poliplerden kaynaklanan burun kanamasının ne kadar süreceğini söylemek çok zordur. Bu durum hangi damarı bozduğuna bağlı değişmektedir. Ölümcül derecede uzun sürebilen kanamalar da oluşabilir.
YERLEŞİM YERİ ÖNEMLİ
Burunda gelişen tümöral dokular tedavi edilmezse diğer kanserlerde olduğu gibi önce çevre dokuya, daha sonra damarlara ulaşmasıyla lenf ve kan dolaşımı yoluyla bölgesel ve uzak organlara yayılabilir. Akciğer, beyin, kemik, karaciğer gibi en çok kanlanan yerlere yayılma eğiliminde olurlar. Bu da hayati sonuçlar doğurabilir.
Burun polipleri kendiliğinden nadir de olsa düşebilir, ancak tamamen yok olmaz. Üzüm salkımı gibi parça parça katmanlar halinde genişleyebilir. En dışarı itilmiş olan parça, tutunacak yeri kalmadığında düşebilir. Burun poliplerinin düşmesi hastalığın düzeldiği anlamına gelmez. Tedavi edilme gerekliliği daha da önem kazanmıştır. Hastalığın yerleşim yeri önemlidir. Burun poliplerinde ameliyat sahasının gözle çok yakın komşuluğu vardır. Gözle burnu ayıran ince bir kemik dokusu vardır. Bu kemik gözle burun arasında bir duvar oluşturur. Bunun yakınında sinüslerden gelişen bir polip varsa ve kemiğin bütünlüğüne dikkat edilmez ise, göz çevresi yağ dokuları, hatta göz kasları açısından riskler doğurabilir. En geride yerleşen sfenoid sinüs olarak bilinen sinüse yönelik ameliyatlar çok daha risklidir. Sfenoid sinüsün yan duvarları ile görme siniri arasında yakın komşuluk vardır. Bazen bu sinir sinüs içinden açıkta bile seyrediyor olabilir. Sinirin yaralanmaları elbette çok ciddi görme kayıplarıyla sonuçlanabilir. Yine sfenoid sinüs beyin içine kan götüren şah damarının ana dallarıla çok yakından komşuluk halindedir, bu damarlara ait travmaların sonuçları ölümcül olabilir.
