Büyümeye yaz döneminde sanayiden kuvvetli destek

Sanayi üretim endeksi yıllık bazda ise yüzde 4 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül 2023 sanayi üretim endeksi sonuçlarına baktığımızda üretimde yıllık artış temmuzda yüzde 7.6 ve ağustosta da yüzde 3.1 oldu. Geçen yılın aynı döneminde ise söz konusu temmuz, ağustos ve eylül aylarında yıllık üretim artışı sırasıyla yüzde 3.2, yüzde 1.9 ve yüzde 1.2 olmuştu. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) uzmanlarının geçen günlerde yayınladıkları nota göre kesinleşen temmuz, ağustos ve kısmen açıklanan eylül ayı gayri safi yurt içi hasıla öncü göstergeleri ile yapılan hesaplamalara göre, Türkiye ekonomisinin 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 6.2 oranında büyümesini bekleniyordu. Diğer yandan mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yapılan hesaplamalarla ise 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1.3 artacağı öngörüldü.

EKİMDE ZAYIF SEYREDEBİLİR

İstanbul Sanayi Odası Türkiye PMI İmalat Sanayi Raporları son dört aydır imalatta zayıflığa işaret ediyordu. Esasen PMI verisindeki zayıflık kendisi yıllık sanayi üretiminde değil ama aylık seyir de gösterdi. Sanayi üretim endeksi eylülde aylık bazda yüzde 0.1 azaldı. Aylık üretim böylece temmuz, ağustos ve eylül olmak üzere geçen üç ayda daralma bölgesinde kaldı. PMI verisi ekimde de benzer bir tabloya işaret ediyor.

Öte yandan sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, eylülde madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.1, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 3.7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 4.2 arttı. Arındırılmamış sanayi üretim endeksi de yıllık bazda yüzde 3.11 arttı. Eylülde madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 1.4 artarken imalat sanayi sektörü endeksi aynı kaldı, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 2 azalış gösterdi.

KUR BELİRSİZLİĞİ KALKARSA...

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç ise, seçimlerin ardından geçen 5 aylık dönemde, atılan doğru adımların sonuçlarının görülmeye başlandığını belirterek, "Uygulanan para politikasının etkisiyle kur atakları sona ererken, ithalatta son dönemde belirgin bir yavaşlama sürecine girildiğini ve cari dengenin iyileşme yolunda olduğunu söyleyebiliriz." ifadesini kullandı.

İTO'dan yapılan açıklamada Oda'nın kasım ayı meclis toplantısında yaptığı konuşmasına yer verilen Avdagiç, toplam sanayi üretiminin yıllık bazda temmuzda yüzde 7.6, ağustos ayında 3.1 arttığını belirterek, şöyle devam etti: "Aynı şekilde sanayide kapasite kullanımı yüzde 76-77'yi korudu. Dördüncüsü, finansman pahalılaşmakla birlikte ticari taraftaki kredi büyümesi, tüketim tarafından belirgin olarak ayrışıyor. Beşinci veri de enerji kullanımına ilişkin. Türkiye’nin toplam enerji üretimi hazirandaki düşüşün ardından, 2022’nin aynı dönemine göre temmuzda yüzde 4.7, ağustosta yüzde 4.9 arttı. Aynı şekilde enerji tüketiminin ise sırasıyla yüzde 9.5 ve yüzde 5.2 arttığı görülüyor." Avdagiç ayrıca, kurlarda belirsizliğin ortadan kalkmasının, bozulan fiyatlama davranışlarının hızla düzelmesine önemli katkı vereceğine inandıklarını kaydetti.