Cahit Kayra Amca ve Cumhuriyet’in gerçek tarihi

Cahit amca, eşi Gönül teyze, oğulları Sinan ve Gündüz kendimi bildim bileli hep vardılar. 1938 Kuşağı adlı kitabının özsözünde 11 Mart 1995 yılında 79 yaşına bastığını yazmış. Bu anı kitabı çocukluğunda Aziz Nesin’le aynı mahalleli olmasından başlar, Mülkiyeli mali müfettiş olmasına, Varlık vergisinden Paris OECD’ye, Hakkari’den Bağdat’a, Petrol Kanunundan Petrol Boru Hatlarına, Ege Sahanlığından Kıbrıs Barış Harekatında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olmasına, İş Bankasından emekliliğine ve çeşitli sanat toplantılara kadar bir çok şeyi anlatır.

İlginç bir görev insanıdır. Yalnız görevini yapmaz ama sanki bir de dışarıdan gözlemcidir. Yapacaklarını yapmadan, dersine çalışır, okur yazar, notlar alır, hazırlanır. Belki genç yaşta maliye müfettişi olmakla edinmiştir bu titiz, her bir detayı inceleme ve tarihçesini öğrenmeyi. Sanki bir dedektif gibi ama hep yapıcı ve müthiş bir vatan sevgisi ve cumhuriyet bilinci ile dolu olarak çalışır. Babamla ben doğmadan maliyeden arkadaşmışlar, eşi de annemle can ciğer arkadaş olmuşlar. Cahit Amca'ya en son güzel bir tesadüf olarak Tarihçi Kitapevi'nde rast geldim. Beni görünce benim Cahit Amca dememe fırsat vermeden hatta susturarak belki 35 yıl sonra ilk sorduğu soru adları ile ablamların nasıl olduğunu, nasıl rahmetli babamla annemlerle son yıllarda az göreşebilmiş olduklarını iç çekerek söylemesi idi. Bana en son kitabı Operasyon Ali Bey’i imzaladı. 1 Kasım 2019 diye tarihte attı. Biyonik, elektronik ve yapay zekalı bir karga, Amerikan, Rus ajanları ve Türk akademisyenleri ile dolu ilginç bir kara mizah kitabıydı. Kitabı okuduğum zaman bir hoş sürprizle de karşılaştım. Annemin de Kartoğraf Sehavet Hanım diye geçmesi idi. Çok iyi anlaşırlardı, hep şakaşırlardı ve de bir büyük projeleri vardı. Türk haritacılık tarihini beraber yazacaklardı. Kısmet olmadı. Kargalara özel bir ilgisi mi vardı bilemiyorum ilk öykü kitabı da Romantik Bir Karga idi. Mizahı seven bir büyüğümüzdü. Telefon Rehberi diye de ilginç bir kitabı var. Bu kitapta eşi ve kendinin telefon rehberlerinde adı olan tanıdıklarını anlatmış. Sağ olsun annem ve babamı sevgi ile ama en başta ülkelerine hizmetleri ile anlatmış. Aslında bu da insanları ilginç bir şekilde yanlız dostukları ile değil ülkeleri için ne yaptıklarıyla da sevdiğini ve ona göre değer verdiğini gösteriyor. Kimler yok ki. En çokta sanatçılar var. Cemal Süreya’dan Can Yücel’e ve Abidin Dino’ya.

SÖZLÜK HAZIRLADI AMA YAYIMLAYAMADI

Çok çalışkan ve üretici olan Cahit Amca daha maliyedeyken babamla Fransızca, İngilizce, Osmanlıca ve Yeni Türkçe maliye sözlüğü hazılamışlar ama yayınlayamamışlar. İkisi de imkansızlıklar içinde büyümüşler yabancı dilleri de kendi çabaları ile öğrenmişlerdi. Yayınları burada saymakla bitmez. Çalışma yaşamı sırasında ülkemiz için önemli olan Irak Petrolleri, vergicilik, ithalat rejimi ve daha birçok konular üzerine yayınları var. Emekli olduktan sonra tarihten kültüre, sanattan politikaya kitaplar ve bir çok dergi ve gazetede makaleler yazmış. Bunlardan üç cilt, Cumhuriyet Ekonomisinin Öyküsü, bence önemli bir yapıt. Büyük bölümünü yakından bire bir içinde yaşayıp, önemli görevlerde bulunduğu ve gerçekten bu tarihe katkıları da olduğu için okuyana yaşayan canlı bir tarih olarak çok çarpıcı ve derin detaylı bilgi dolu geliyor. Ve öyle de akıcı ve sevimli bir dille de yazılmış ki okumaya doyum olmuyor. Ancak en önemli kitabı Türkiye Cumhuriyeti düşmanları liboş solculara ve dünyanın her yerinden Varlık Vergisi konusunda ahkam kesen sözüm ona akademisyenlere tokat gibi bir kitap. Savaş Türkiye Varlık Vergisi Genişletilmiş 5. Baskı Tepkiler ve Yanıtlar. Kitabının kapağında bu şöyle açıklanmış. “Varlık Vergisi tartışması formatı altında açılan bu eleştiri kampanyası, Türkiye Cumhuriyeti’ni, bu Cumhuriyet’in temel değerlerini, Cumhuriyeti kuran ve yöneten erdemli kadroyu haksız yere küçültmek, yaralamak izlenimini veriyor.” Kısaca Cahit amca bu tür eleştri yapanların hiç bir zaman bu savaş yıllarında vergi mükellefi olan Türkiye halkını ve sınırları bekleyen Mehmetçiği düşünmediğini çok seviyeli şekilde söylüyor. Varlık vergisinin yaşayan tanığı vicdanlı bir maliyeci olarak bu konuyu enine boyuna bir bütün içinde irdeliyor. Ayrıca bu seviyesiz karalamaları bu 5. baskıda teker teker yanıtlamış. Anısını yaşatmak için kitaplarını okuyup, okutmalıyız, seminerler, konferanslar düzenlemeliyiz.