Çalışanlar dikkat: Kıdem tazminatında tavan ücret değişiyor
Memurlara yapılan zamla birlikte kıdem tazminatı tavanı da değişiyor. Peki Kıdem Tazminatı tavanı kaç lira olacak? İşte detaylar...
Doğan Özkan
Editor
Memur maaşlarına yapılan zamla birlikte kıdem tazminatı tavanı da artacak. Kanun teklifi uyarınca, kıdem tazminatı tavanının belirlenmesinde sadece memur maaş katsayısındaki artış dikkate alınacak.
Kıdem tazminatında tavan 23 bin 489 TL oldu. AK Parti’nin Meclis Başkanlığı’na sunduğu torba kanun teklifi ile memurlar maaşına yapılacak zam oranı belli oldu. Memurlar yılın ikinci yarısında 8 bin 77 TL seyyanen zam ve yüzde 17.55 zam alacaklar.
Kıdem tazminatı tavanı memur aylık katsayısına memur aylık katsayısı verilen zam oranına göre belirleniyor. Memurların aldığı yüzde 17.55’lik zam memur aylık katsayısına yansıyacak.
Buna göre 2023 yılı Ocak Haziran dönemindeki 19 bin 982 lira 83 kuruşluk kıdem tazminatı Temmuz-Aralık döneminde 23 bin 489 lira 82 kuruşa yükselecek. Bu rakam brüt ücreti 20 bin TL’nin üzerinde olup bu yılın temmuz ayında kıdem tazminatını almaya hak kazanan çalışanları etkileyecek.
İHBAR VE KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İşçinin işverene hizmet verme sürecinde yıpranması ve doğanın gereği iş yapma gücünün düşmesi nedeniyle yıpranmışlığına karşılık olarak kıdem tazminatı aracı geliştirilmiştir. İşçi ve işveren arasındaki ilişkide, işçinin işyerindeki çalışma süresi ve çalışma koşullarına göre belirli hakları vardır. Bu haklardan biri de kıdem tazminatıdır. İşçinin işyerindeki çalışma süresi uzadıkça, kıdem tazminatı da artar. Kıdem tazminatı, işverenin işçiyi işten çıkarması veya işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, işçiye ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı, Kanunda belirtilen asgari bir çalışma süresini dolduran işçinin iş sözleşmesinin yine Kanunda belirtilen sebeplerden biriyle son bulması halinde, işçiye (veya kanuni mirasçılarına) kıdemi ve ücreti dikkate alınarak işverence ödenmesi gereken bir tazminattır. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, iş sözleşmesinin Kanunda öngörülen ve kıdem tazminatına hak kazandıran hallerden biri ile sona ermiş olması ve işçinin en az bir yıllık kıdeme sahip olması gerekir.
Yargıtay’a göre; işverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin işini kaybetmesi halinde işinde yıpranması yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından kanuni esaslar dahilinde verilen toplu paraya “kıdem tazminatı” denilmektedir. Kıdem tazminatı, çalışanların işverene olan bağlılıklarını ve sadakatlerini ödüllendirmek, iş güvencesi sağlamak ve işçilerin işten ayrılma riskini azaltmak amacıyla uygulanmaktadır. İşverenlerin çalışanlarının uzun vadeli istihdamını teşvik etmek için sundukları bir avantajdır. Bu nedenle, işverenler genellikle uzun süreli iş deneyimi olan çalışanlarına daha yüksek kıdem tazminatı ödemektedirler.
Kıdem tazminatı hesaplamasına örnek üzerinden açıklamak gerekirse; giydirilmiş brüt ücreti 4.800 TL ve kıdemi 3 yıl 4 ay 22 gün olan bir işçinin;
4.800 x 3 = 14.400 TL
4.800 : 12 ay x 4 ay = 1.600 TL
4.800 : 365 gün x 22 gün = 289,31 TL
Brüt = 16.289, 31 TL
Damga Vergi %07,59 = 123, 63
Brüt Toplam =16.165,68
Kıdem tazminatları iş sözleşmesinin bitmesi ile birlikte derhal ödenmelidir. Fakat toplu iş sözleşmesinde bu konuda makul bir süre belirlenmiş olabilir. Bu durumda söz konusu tazminat en geç o sürenin sonunda ödenmiş olmalıdır. Aksi durumda kıdem tazminatına mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden faiz alma hakkı doğar. İşçi bu hakkını dava açmak yoluyla elde edebilecektir. Kıdem tazminatı için dava açmadan önce arabulucuya başvurulması zorunludur. Kıdem tazminatı alacağı için zamanaşımı süresi 5 (beş) yıldır.
