Cargill'in zam politikası Ülker'e ortaklık bozdurdu

İşlemin sonucunda Alpinvest ve Cargill şirkette eşit paylarla yola devam edeceği duyuruldu. 1993 yılında Cerestar ve Ülker ortaklığında kurulan, ilk kez 1996 yılında faaliyete geçen Pendik Nişasta, yıllar içinde Avrupa’da ve ülkemizde nişasta üretiminde söz sahibi şirketlerden biri olmayı başardı Avrupa'da nişasta ve şeker üretiminde lider olan Cerestar’ın 2002 yılında Cargill tarafından satın alınmasıyla Yıldız Holding-Cargill ortaklığıyla faaliyetlerine devam eden Pendik Nişasta, gıda endüstrisinde yaygın olarak kullanılan pek çok ürünün üretimini yapıyor.

KARA KEDİ Mİ GİRDİ?

Sabah kamuoyuna duyurulan bu gelişme üzerine “muratulker.com” adlı sitede “Yabancı ortaklıklarda risk yönetimi!?” başlıklı uzunca bir yazı kaleme alan Yıldız Holding Yönetim Kurulu Üyesi Murat Ülker, “Çoğunlukla ortaklar arasına kara kedi, gelecek vizyonunun net olmamasından girer. Daha başta bu vizyonlar paylaşılmaz ise ya da taraflardan biri vizyon değiştirirse beklentiler farklılaşacağı için genellikle ortaklıklar sarpa sarar” ifadelerini kullandı. Cerestar ile ortaklık ve nişasta bazlı şeker üretimine geçiş süreçlerini yazısında anlatan Murat Ülker daha sonra şu bilgileri verdi: “Cargill dünyada Cerestar’ı satın aldığı için ülkemizde Pendik Nişasta şirketinde yüzde 50/50 ortağız. Yani sonuçta Cargill ile rakiptik, fakat kaçınılmaz ortak olduk. Cargill aynı üretimi kendi fabrikasında, biz de ortak olduğumuz fabrikada yapıyoruz. İkimiz de iyi para kazanıyoruz. Hiçbir sorun çıkmıyor. Biz Pendik Nişasta olarak bazı imalatlar için Cerestar’a lisans ödüyorduk, artık lisans da ödemiyoruz, iş yıllarca böyle devam etti.”

'ALAN HAYRINI GÖRSÜN'

Ama ilk kez bir ortak ile sevişemediklerini vurgulayan Murat Ülker, nedenini ise şöyle açıkladı: “1980lerde ülkemizde CPC adlı global şirketin yatırımı ve yüzde 100 yerli Vaniköy şirketi mısır işler ve glikoz üretirdi. Nihayetinde sadece Vaniköy (Süleymangil Ailesi) ayakta kaldı ve glikoz fahiş fiyata satılır oldu. Kapasite artışı için aile yeni bir yatırıma girişmişti, ama mali çıkmaza girmişlerdi. İki büyük müşterisi olan Kent (Yakup Tahincioğlu) ve biz (Ülker) yatırıma devam etmek için şirkete ortak olduk. Zira tedarik ve maliyet açısından bu dikey entegrasyon yatırımı elzemdi. Fakat daha sonra aile içi anlaşmazlık neticesinde Türkiye’ye girmek için çok cazip bir teklif veren Cargill şirketine çoğunluk hisselerini devretmişlerdi. O vakit Cargill (A. Blankenstein) bize, iyi para veririz, bizimle ortak kalmanızı tavsiye etmem demişti, anlamamıştım. Fakat gelen ilk Şeker Bayramının hemen öncesi glikoza yüklü bir zam yapmışlardı. Bu hepimizi zor durumda bırakmıştı. Zira bayram öncesi siparişler alınmış fiyatlar kesilmişti. Zaten bu tip tekelci tutumlar nedeniyle biz Cerestar’ı ortak alarak bir stratejik iş olarak Pendik Nişasta Sanayi İşletmesini kurmuştuk. Hatta 'Stratejik Yatırım' olarak teşvik almıştık. Ülkede ilk kapsamlı nişasta ve türevleri üretim şirketiydi. Ama heyhat bilahare Cerestar’ı satın alan Cargill ile yine çarnaçar 50/50 ortak olmuştuk. Bizim stratejik yatırım masal olmuştu. Pendik verimli, karlı ama kadük bir işletme olarak kaldı ve bizim payımız nihayet satıldı. Alan hayrını görsün.”

ŞEKER PAHALI OLURSA HER ŞEY ZAMLI OLUR

Bir aile şirketi olan Arjantinli çikolata, şekerleme şirketi Arcor'u örnek gösteren Murat Ülker, “Bilhassa Latin Amerika’da çok başarılıdır. Çünkü Arjantin’de şekerin tonu 250 dolar, bizde 1000 dolar. İthali de kabil değil. Tabii ki kendi ülkemizde tarım yapmamız, şeker çiftçisini korumamız lazım ama rekabetçi sanayi ve istihdam artışı istiyorsak, tarımı da rekabetçi hale getirmemiz şarttır. Şeker dünyaya kıyasla bu kadar pahalı hale gelirse her şey zamlı olur, çünkü şeker tüm yiyeceklerin girdisidir. Şeker enerji kaynağıdır. Eğer şekeri pahalı hale getirirseniz kas gücüyle çalışan ve daha fazla enerjiye ihtiyaç duyan az gelirliler için büyük bir adaletsizliğe neden olursunuz” diyerek Cargill ile ayrılığın neden kaynaklandığını açıklamış oldu.