Çay üreticilerinden yasa tasarısına tepki: Bizi özel sektöre teslim etmeyin

Çay üreticilerinin umutla beklediği Çay Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ne sunuldu. Ancak üreticinin beklediği en kritik madde kanunda yer almadı. Çay üreticisi, özel sektörün açıklanan yaş çay taban fiyatının altında alım yapabilmesinin önüne geçilmesini istiyordu. Kanun teklifini değerlendiren Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç, teklifin yaş çay üreticisini özel sektöre teslim edeceğini belirtti. “Yaş Çay üreticisi özel sektörün insafına bırakılmamalıdır” diyen Paliç, “Çay alımında taban fiyat olmayışı önceki yıllarda olduğu gibi özel sektörün düşük fiyatlardan çay almasına ve üreticinin emeğinin yok olmasına neden olmaktadır. Kanun maddelerinin tekrar gözden geçirilmesini istiyoruz” dedi.

ÖZEL SEKTÖR UCUZA ÇAY ALMASIN

37 yıldır özel sektörün var olduğunu belirten Paliç, “Özel sektör hiçbir zaman üreticiyi memnun edemedi. Sadece 2017 senesinde ÇAYKUR ile aynı fiyata çay alarak vatandaşı memnun etti bir de bu yıl. Bu yıl mayıs ayında yine özel sektör ÇAYKUR ile aynı fiyat uygulaması yaptı. Bundan dolayı da hem üretici memnun hem de çay tüketen memnun” dedi.

Özel sektörde işleme kapasitesinin 16 bin ton ÇAYKUR’da ise 9 bin 200 ton olduğunu ifade eden Paliç şöyle devam etti: “Özel sektör, ÇAYKUR’un fiyatları altında çay aldığı zaman vatandaş çay vermiyordu. Bu sefer herkes ÇAYKUR’a yöneliyordu. Günlük kontenjan, işleme kapasitesi doluyordu. Kontenjan 15 kiloya düştüğü zaman vatandaş sıkıntı çekiyordu, çayda süre uzuyordu. Zaten özel sektör, çayı çok düşük paralara alıyordu. Mesela bir önceki sene 3 lira 87 kuruş olan yaş çayı 2 lira 40 kuruşa aldılar. Neredeyse yarı yarıya. Bundan dolayı hem üreticimiz mağdur oluyordu hem de çay süresi uzayınca kalite düşüyordu. Aslında üretici açısından çayın tek sorunu bu. Bizim de çay kanununda talep ettiğimiz taban fiyat idi.”

Nevzat Paliç, yaş çay taban fiyatını bugüne kadar ÇAYKUR teklifi ile Tarım Bakanlığı’nın açıkladığını bundan da üreticinin şikâyeti olmadığını ifade etti. Paliç, “Biz, özel sektörün bu fiyata uymamasından şikayetçiydik. Bütün sorunlar oradan kaynaklanıyor” dedi.

KONSEY’DE SÖZ SAHİBİ OLAMIYORUZ

Kanuna göre yaş çay alım fiyatı, Ulusal Çay Konseyi tarafından belirlenerek ilan edilecek. Yaş çay alım fiyatı, arz ve talep durumu ile üretim maliyetleri dikkate alınarak her yıl hasat dönemi başlamadan önce belirlenecek.

Ulusal Çay Konseyi’nin kurulduğu gününden beri yöneticiliğini yaptığını belirten Paliç, bu maddeyi de şöyle eleştirdi: “Alt tarım grubundan 2 kişi (üretici grubundan), 2 kişi ÇAYKUR’dan, diyelim ki bir kişi ticaret odasından, bir kişi borsadan ama borsadan 2 kişi geliyor. Yine çay sanayicilerinden 1 kişi yazılmış ama öyle değil. Şu anda bizim orada oluşturduğumuz 9 kişinin 6 tanesi çay sanayicisi, 2 tanesi üretici, 1 tanesi de bakanlığın temsilcisi. Yani biz orda 2 kişi olarak ne söz sahibi olduk ne de geçerli olduk.”

“Özel sektör, ÇAYKUR’un fiyatından çay alsa sıkıntı olmayacak” diyen Paliç şöyle devam etti: “Zaten sorun burada. Çay fiyatlarını aşağı çekiyorlar. Şimdi direkt onlara teslim ettik. Yani 210 bin tane çay üreticisini 150 tane özel sektörün insafına bıraktın. Bizim karşı çıktığımız bu. Diğer maddeler o kadar sorun değil.”

YETKİ ÇAYKUR’DA OLMALI

Vatan Partisi Rize İl Başkanı Salih Öksüz de yaptığı açıklamada, yaş çay alım fiyatının belirlenme yetkisinin Ulusal Çay Konseyi'ne verilmesinin kabul edilemez olduğunu belirtti. Öksüz, şunları belirtti: “Yetki Çaykur'da olmalı. Çaykur öne çıkarılmalıdır. Sorunlarımızın ana kaynağı özel sektör olmasına rağmen böyle bir kanun teklifi akıl alır gibi değil. Ekonomik sorunlar, tarımda olan sıkıntılar, ABD emperyalizminin ülkemizi bölme girişimleri gibi onca sorun varken çay üreticisini zora sokmak milli anlayışa sığmaz. Bu hatadan acilen dönülmeli. Ve en önemli konu olan üreticinin gelir kaybına yol açan taban fiyattan düşük çay alınmasının dikkate alınmaması da başka bir akıl almaz bir olay. Çay Kanunu gözden geçirilmeli, tüm yetki Çaykur'a verilmelidir. Çaykur, ülkemizin en değerli mücevherlerinden biridir. Çaykur'a sahip çıkmak Çaykur'u güçlendirmek milli bir görevdir.”

ÇAYDA ÜRETİM DEVRİMİ KURULTAYI TOPLANIYOR

Vatan Partisi Rize İl Başkanlığı, 25 Haziran Cumartesi günü Rize’de ‘Çayda Üretim Devrimi Kurultayı’ düzenliyor.

Kurultay çalışmaları kapsamında Rize merkezde duyuru masaları açıldı, bildiriler dağıtıldı. Vatan Partisi İl Başkanı ve beraberindeki bir heyet de Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, Rize Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Şaban Aziz Karamehmetoğlu, basın kuruluşu temsilcileri, ziraat odaları, üretici birlikleri, kitle örgütlerini ziyaret ederek Rizelileri kurultaya davet etti.

İl Başkanı Salih Öksüz, çay üreticilerine seslenerek, “Bu kurultay önümüzdeki ay onaylanacak çay kanununun üretici lehine dönüşmesi için bir fırsattır. Gelin sesimizi TBMM’ye duyuralım” dedi.

25 Haziran Saat 18.00’de Rize Kültür Merkezi’nde yapılacak olan kurultayın konuşmacıları şöyle: Özgür Bursalı (Vatan Partisi Genel Sekreteri), Mehmet Erdoğan (Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı), Nevzat Paliç (Rize Ziraat Odası Başkanı), Mustafa Mavi (Çay Üreticileri Dayanışma Derneği Başkanı), Mustafa Yıldız (Rize Muhtarlar Derneği Başkan Yardımcısı) ve çay üreticisi Ali Yavaş.