Cengizhan Türk müydü? Usta tarihçiler yanıtladı

Tarihte Cengiz Han konusu tartışılmaya devam ediyor. Cengiz Han'ın Türk olup olmadığı, mezarının nerede olduğu sık sık gündeme geliyor.

Peki en büyük komutanlardan biri olarak kabul edilen Cengiz Han kimdir?

Timuçin, sonradan aldığı ve tarihte anıldığı isim ile Cengizhan 1162-1227 yılları arasında yaşamıştı. Moğol Hükümdarlığının ilk kurucusu ve ilk kağanıdır. Cengiz Han, hükümdarlığı zamanında hiçbir savaşı kaybetmemiş, amacı Orta Asya'da dağınık haldeki beylikleri birleştirip, tek bir kağanlık halinde toplamaktı.

Hükümdarlığı döneminde gerçekleştirdiği hiçbir savaşı kaybetmeyen Cengiz Han, dünya tarihinin en büyük askeri liderlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. 13. yüzyılın başında Orta Asya'daki tüm göçebe bozkır kavimlerini birleştirip bir ulus hâline getirerek Moğol siyasi kimliği çatısı altında toplamıştır. Cengiz Han, hükümdarlığı döneminde, 1206-1227 arasında, Kuzey Çin'deki Batı Xia ve Jin Hanedanı; Türkistan'daki Kara Hıtay, Maveraünnehir; Harezm, Horasan ve İran'daki Harezmşahlar, Kafkasya'daki Gürcüler, Deşt-i Kıpçak'taki Rus Knezlikleri, Kıpçaklar ile İdil Bulgarları üzerine seferler yaptı ve imparatorluğu döneminde gerçekleştirdiği hiçbir savaşı kaybetmedi. Bunların sonucunda Pasifik Okyanusu'ndan Hazar Denizi'ne ve Karadeniz'in kuzeyine kadar uzanan bir imparatorluk kurdu.

CENGİZ HAN TÜRK MÜYDÜ?

Prof.Dr. Tufan Gündüz sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Moğollar'ın ve Cengiz Han'ın Türk olmadığını aynı coğrafyada yaşayan iki farklı kavim olduklarını belirtti:

1-Moğollar Türk değildir. Türkler ve Moğollar aynı coğrafyada yaşamış iki farklı ırktır. Cengiz Han da Türk değildir, Hülagü de. Moğol İstilası bir fetih hareketi değildir. Tamamen şiddet gösterilerine dayalı zaferlerden ibarettir.

2-Bir Moğol medeniyeti kurma eğilimi zaten hiç yoktur. Kaba güç gösterisine dayalı baskın hakimiyet anlayışı zamanla Türk ve İran etkisinde kalarak yumuşamıştır. Bürokrasi ve askeri teşkilat da zamanla ya Türkleşmiş ya İranlılaşmıştır.

3-Moğol ırkını ayağa kaldıran Cengiz Han kültüdür. Dünyada Moğol mirası olarak kalan tek şey acımasız istilanın Ortadoğu’da meydana getirdiği karmaşadan başka bir şey değildir.

4-Peki son yıllarda ülkemizde bu kadar çok Moğol güzelleşmesinin yapılmasının nedeni nedir?

Gündüz'ün bu paylaşımı sosyal medyada tartışıldı. Peki diğer tarihçiler Moğollar ve Cengizhan Türk mü sorusuna ne yanıt veriyor?

İLBER ORTAYLI: DİL GRUPLAŞMASI DIŞINDA AKRABALIK YOK

Prof.Dr. İlber Ortaylı, 18 Ekim 2015'te Milliyet'teki köşesinde "Uzak komşu: Moğolistan" başlıklı yazısında Moğollarla Türklerin ilişki içerisinde olduğu ancak bunun bir akrabalık olmadığını dile getirmişti:

"Tarihte Türkler ve Moğolların komşuluğuna rağmen dilleriyle Fino-Ugri dillerle olan benzer gruplaşmamız dışında bir akrabalığımız yok. Birtakım benzer kelimeler veya aynıları var. Bunlar ya göçebelik ya da askerlikle ilgili olabilir ama akraba dillerdeki müşterek sözlük söz konusu değil.

Moğollarla her halükarda iyi ilişkilerimizin olduğu açık. Tarihte Cengiz Han’ın ilerlemesi sırasında civardaki Türk kabilelerinden kalabalık bir katılım olmuştu. Bugün de dünyanın iki ayrı ucunda yaşayan iki uzak komşuyuz ve bunun üzerinde durmak gerekir."

ZAMAN ZAMAN TÜRK SAYILABİLİR

Prof.Dr.Ahmet Taşağıl, Moğollar ve Cengizhan'ın Türk olup olmadığıyla ilgili soruya şu yanıtı verdi:

"Moğollar Türklere akraba bir kabiledir. Aynı coğrafyayı paylaştıkları ve fazla iç içe girdikleri için Moğolları Türk saymak zaman zaman doğrudur. Cengiz Han'ın Türk olma ihtimali vardır. Tatar ismi Moğol isminden daha yaygındı. Tatar adı ilk defa Kerugan nehrinde ortaya çıktı bütün Avrasya coğrafyasına yayıldı.

Cengiz Han'ın kurduğu imparatorluğa Moğol İmparatorluğu demek daha doğru. Çünkü idareten Moğol, halkı ise Türk'tü."

MOĞOLLAR TÜRK DEĞİL

TÜRKLER MOĞOLLAR DEĞİL

Prof.Dr. Cüneyt Kanat ise, Cengiz Han ve Moğollar Türk müydü sorusuna şu yanıtı verdi:

"Moğollar kim? Cengiz Han'ın Türk olduğu iddiası üzerinden, Moğollar da aynı coğrafyayı paylaşıyorlar, aynı kültürün içerisindeler. Cengiz Han Moğol. Çünkü Moğollar Türk değil. Türkler Moğol değil. Türkler Turani ırka mensup, Moğollar mongoloid. 4.ve 6.yüzyılda bile Latin kaynakları Moğolları ve Türkleri tarif ediyor. O tariflerde Moğolları farklı Türkleri farklı tarif ediyor. Kaynaklarda şöyle diyor: Moğollar için boyları daha kısa, belden yukarısı daha geniş, boyun kısa, gözleri çekik, sakalları az, yok gibi. Yuvarlak suratlı."

LATİN VE İSLAM KAYNAKLARINDA TÜRKLER VE MOĞOLLAR

"Türkler için de bugün bildiğimiz tipolojiye benzer tarifler veriyor. Mütenasip bir vücuda sahip diyor. Mütenasip uyumlu demek. Bunları Latin kaynakları söylüyor. Marco Polo da anlatıyor, Carpeni de anlatıyor. Seyyahlar da anlatıyor. Aynı şekilde 13-14.yüzyıl İslam kaynaklarında da Moğol tarifleri var. 4.yüzyıldan bu yüzyıla gelinceye kadar hiçbir şey değişmiyor. Aynı tarifler bu kaynaklarda da var. Latin kaynaklarını doğrulayan tariflerle karşılaşıyoruz. Moğollar ve Türkler farklı. "