Çiftçiyi elektrik çarptı

Güneydoğuda birçok ilde üreticiler bedeli yüksek olduğu için elektrik faturalarını ödeyemedi. Dağıtım şirketi elektriği kesince çiftçiler ortada kaldı. Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Abdullah Melik, çiftçilerin tarlalarını ekemediğini batı illerine tarım işçisi olarak gittiğini, milyonlarca dönüm tarlanın ekilemediğini bildirdi.

Şanlıurfalı çiftçiler 500 bin lirayı bulan elektrik faturaları ile karşılaştıklarını kaydederek, faturalarda birim fiyatının da gösterilmediğini bildirdiler. Benzer bir durum Mardin’de de görüldü. Mardinli çiftçiler de yüksek elektrik faturalarından şikayet etti. Gelen yüksek elektrik faturalarını ödemelerinin mümkün olmadığını ifade eden çiftçiler, tarladaki ürünlerin susuzluktan kuruma noktasına geldiğini vurguladılar.

ACİL ÇÖZÜM TALEBİ

Yüksek elektrik faturası nedeniyle bölgede pamuk, mısır, … gibi ürünlerin üretiminin tehlikeye girdiğini belirten çiftçiler, ikinci ürün ekiminin de tehlikeye girdiğini, yüksek faturalara acilen çözüm bulunmasını istediler.

Bölgeye elektrik dağıtan şirket Dicle EDAŞ verilerine göre, 2019 yılı sonu itibariyle 12 bin 600 tarımsal sulama abonesinin 1 milyar 750 milyon lira elektrik borcu bulunuyor. Bugün itibariyle bu borcun 2 milyar liranın üstünde olduğu bildiriliyor. Dağıtım şirketi, yüksek bedelli faturalarını ödeyemeyen çiftçilerin elektriğini hatlarını toplamak suretiyle kesiyor.

Şanlıurfalı pamuk üreticileri, 100 dönüm pamuğunu sulamak için elektrik şirketine 60-70 bin lira ödediklerini kaydederek, bu elektrik fiyatlarıyla üretim yapmalarının mümkün olmadığını söylediler.

PAMUK VE MISIR ÜRETİMİ SIKINTIDA

Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Abdullah Melik Aydınlık’a yaptığı açıklamada, yüksek elektrik faturalarının çiftçinin kabusu haline geldiğini bildirdi. Çiftçilerin üretim yapamaz hale geldiğini kaydeden Melik, şöyle konuştu:

“Çiftçi elektrik faturalarını ödeyemeyince dağıtım şirketi elektriği kesti. Pamuk ve mısır üretiminde büyük sıkıntı var. Kızıltepe’de bir milyon dönümde ekim yapılamadı. Akçakale’de pamuk ekimi yapılmış durumda. Ama sulama yapılamadığı için pamuk tarlada kurumaya terk edilmiş durumda. Suruç’ta, Bozova’da, bölgenin birçok yerinde ekim alanlarında sıkıntı yaşanıyor. Kimisi boş kaldı, kimisinde ekilen ürünler kurumaya başladı. Güneydoğu bölgesinde ekilemeyen alanların toplamı milyonlarca dönüme ulaştı.”

TARLASINI EKEMEYEN ÇİFTÇİ IRGAT OLDU

Yüksek maliyetler nedeniyle çiftçilerin kendi tarlalarını ekemediğini vurgulayan Melik şu ifadeleri kullandı:

“Şu anda bölgeden batı illerine giden binlerce tarım işçisi var. Bu kişilerin önemli bir bölümünün tarlası var. Ama yüksek girdi maliyetleri ve en son bu maliyetlere eklenen yüksek elektrik faturaları nedeniyle tarlasını ekmeyip batı illerine çalışmaya gitti. Düşünün ilaç, gübre, tohum, … fiyatları neredeyse iki katına çıktı. Derin kuyu ile sulama yapanların dönüm başına sulama maliyeti 720 lira. Bu fiyatlarla üretim baştan zararı kabul etmek demek. Bir de doğal felaket olursa yandın. Adam zaten borçlu. Mecburen üretimden vazgeçip bu yolu seçiyorlar. Tarlasını ekmeyip ırgat oluyorlar.”

DESTEK GASPI

Elektrik faturaları da ilginç olduğunu vurgulayan Melik şu bilgileri verdi:

“Faturalar A4 kağıdına yazılıyor. Üretici neye para ödediğini de bilmiyor. Bu arada daha vahimi var. Tarımsal destekler çiftçinin hesabına yatmadan elektrik dağıtım şirketlerinin alacağı için bloke ediliyor. Bu işlem para çiftçinin hesabına yatmadan yaşanıyor.

Çiftçi günlerce parasının nereye gittiğini öğrenmeye çalışıyor. Bu kabul edilebilir bir durum değil. Elektrik dağıtım şirketi özel bir şirket. Çiftçi ile arasındaki alacak verecek işine hükümetin karışması anlaşılır gibi değil. Ayrıca pandemi döneminde tarımsal desteklerin başka alacaklar için bloke edilemeyeceği açıklanmıştı. Doğru çıkmadı. Bloke işlemi aynen devam etti. şu anda çiftçi tefecinin eline düştü. yarın bugünden daha da kötü olacak.”

BAKAN UMUT VERMEDİ

Yüksek elektrik faturaları, geçtiğimiz hafta Tarım ve Ormancılık Bakanı Bekir Pakdemirli ile Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkan ve İl temsilcilerinin katıldığı toplantıda da gündeme geldi. İnternet üzerinden yapılan toplantıda bölge illerinden gelenler sorunlarını bakan Pakdemirli’ye aktardı. Ancak bakanın yanıtı umut vermedi. Toplantıya katılan bir bölge Ziraat Odası temsilcisi, “Bakan konuyu zamana bıraktı. Çaresiz bir durumu vardı. Sözlerinden bunu anladık” dedi.

ZMO ŞANLIURFA ŞUBESİNİN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1. Çiftçilerin elektrik faturası sadece A4 kâğıdına basılıp gönderilmektedir. Çiftçinin ne kadar elektrik tükettiği birime ne kadar ücret ödediği belli değildir. Bu faturaların daha da detaylandırılması gerekmededir.

2. Tarım Bakanlığı ve Dicle Elektrik Dağıtım şirketi elektrik enerjisi ile sulama yapan çiftçilerden %18 KDV almasın, TRT payı alınmasın ve sulamada kullanılan elektrik fiyatını ciddi anlamda düşürülmelidir sulama alanlarının arasındaki bu denli sulama fiyatı biran önce ortadan kaldırılmalıdır. Reaktif ücreti alınmasın, demir kaybı ve Faiz gibi kalemler alınmasın.

3. Abone işlemleri çiftçiler için kolaylaştırılsın.

4. Keyfi olarak yazılan cezalar silinsin ve her kuyuya Otomatik Sayaç Otomasyon Sistemi (OSOS) cihazı takıldığından dolayı artık kimseye keyfi cezalar yazılmasın.